PHÉP LẠ ĐẦU TIÊN VÀ Ý NGHĨA CỦA SỰ CHUYỂN…

11 bài suy niệm Thứ Tư tuần III Mùa Chay (của lm. Anmai, CSsR)
TRUNG TÍN GIỬ ĐIỀU NHỎ NHẤT
Bài Tin Mừng hôm nay nhắc nhở chúng ta về giá trị vĩnh cửu của Lề Luật Thiên Chúa và vai trò của Đức Giê-su Ki-tô trong việc kiện toàn lề luật ấy. Khi tuyên bố: “Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật Mô-sê hoặc lời các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn”, Chúa Giê-su khẳng định rằng Lề Luật không phải là một hệ thống cứng nhắc hay lỗi thời, mà là một con đường dẫn chúng ta đến sự sống thật. Lề Luật phải được kiện toàn trong ánh sáng của Tin Mừng, trong tình yêu và lòng thương xót.
Đức Giê-su không đơn thuần đến để thay đổi những gì đã được truyền lại từ Mô-sê và các ngôn sứ, nhưng Ngài đến để làm cho những điều đó đạt đến sự trọn vẹn. Ý Thiên Chúa, được bày tỏ qua Kinh Thánh, không dừng lại ở những quy tắc bên ngoài, nhưng cần được sống động trong đời sống của mỗi người. Đức Giê-su không bãi bỏ Lề Luật, nhưng Ngài kiện toàn bằng cách đưa vào đó một yếu tố quan trọng nhất: tình yêu. Tình yêu làm cho mọi điều răn trở nên trọn vẹn, giúp chúng ta không chỉ giữ luật vì bổn phận, mà giữ luật trong sự tự do và niềm vui của người con Chúa.
Chúa Giê-su nhấn mạnh rằng “một chấm một phết trong Lề Luật cũng không thể qua đi được, cho đến khi mọi sự được hoàn thành.” Nghĩa là, tất cả những gì Thiên Chúa đã thiết lập đều có giá trị và ý nghĩa. Tuy nhiên, chúng ta không được dừng lại ở hình thức bên ngoài mà phải hiểu tinh thần của luật Chúa. Giống như các người Pha-ri-sêu thời Chúa Giê-su, nhiều người trong chúng ta cũng có thể mắc vào cạm bẫy giữ luật một cách máy móc, mà quên đi điều cốt lõi là tình yêu và lòng thương xót. Chúa Giê-su đến để dạy chúng ta cách sống luật Chúa trong tự do của con cái Thiên Chúa, chứ không phải trong sự nô lệ của những con người chỉ biết tuân giữ luật mà không có tình yêu.
Chúng ta thường có xu hướng coi trọng những điều lớn lao mà xem nhẹ những điều nhỏ bé. Nhưng chính trong những điều nhỏ bé, trung tín mà chúng ta được nên trọn lành. Chúa Giê-su nhắc nhở rằng ai bãi bỏ dù chỉ là một trong những điều răn nhỏ nhất, và dạy người ta làm như thế, thì sẽ bị gọi là kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời. Còn ai tuân hành và dạy làm như thế, thì sẽ được gọi là lớn trong Nước Trời. Điều này có nghĩa là trong cuộc sống hằng ngày, những hành động nhỏ bé nhưng đầy lòng yêu thương lại mang giá trị lớn lao trước mặt Thiên Chúa. Một lời nói chân thành, một nghĩa cử bác ái, một sự hy sinh âm thầm có thể mang lại ân sủng dồi dào.
Giữ điều răn của Chúa không có nghĩa là chúng ta chỉ tuân giữ những điều lớn lao mà bỏ qua những điều nhỏ nhặt. Lòng trung tín trong những điều nhỏ nhất chính là thước đo lòng yêu mến Thiên Chúa của mỗi người. Một người trung tín trong những việc nhỏ cũng sẽ trung tín trong những việc lớn. Nếu chúng ta coi thường những điều nhỏ nhặt trong đời sống đức tin, chúng ta cũng sẽ dễ dàng bỏ qua những điều quan trọng hơn. Sự trung tín không chỉ nằm ở việc giữ luật, mà còn ở thái độ sống của chúng ta trước những thử thách nhỏ bé hằng ngày. Chúng ta có sẵn sàng bỏ đi những ích kỷ cá nhân để sống quảng đại hơn không? Chúng ta có sẵn sàng chịu đựng những bất tiện nhỏ bé để đem lại niềm vui cho người khác không? Chúng ta có biết kiên trì trong cầu nguyện, giữ lòng sạch trong, và sống bác ái trong những việc nhỏ nhất không?
Hơn thế nữa, sống trung tín với điều nhỏ nhất còn có nghĩa là biết nhận ra sự hiện diện của Chúa trong những điều giản dị nhất của cuộc sống. Chúa không chỉ hiện diện trong những biến cố lớn lao, trong những phép lạ vĩ đại, mà Ngài còn có mặt trong từng khoảnh khắc đời thường của chúng ta. Chúa Giê-su đã sống trung tín trong những điều nhỏ nhất suốt cuộc đời trần thế của Ngài: từ việc vâng lời Đức Mẹ và Thánh Giuse trong gia đình Nazareth, đến việc phục vụ khiêm nhường trong ba năm giảng dạy. Đỉnh cao của sự trung tín ấy chính là cái chết trên thập giá, nơi Ngài đã hoàn toàn vâng phục ý Chúa Cha cho đến cùng.
Anh chị em thân mến, bài học của Tin Mừng hôm nay là một lời mời gọi mỗi người chúng ta hãy trung tín trong từng điều nhỏ nhất của đời sống hằng ngày. Đừng nghĩ rằng những hành động nhỏ bé là không quan trọng, vì chính chúng tạo nên con người của chúng ta. Đừng nghĩ rằng một lời cầu nguyện đơn sơ không có giá trị, vì đó là cách chúng ta giữ lòng mình hướng về Chúa. Đừng nghĩ rằng một nghĩa cử bác ái nhỏ không có ý nghĩa, vì chính nó góp phần xây dựng một thế giới yêu thương hơn. Chúng ta hãy noi gương Chúa Giê-su, sống từng ngày với sự trung tín, để rồi chính những điều nhỏ bé ấy sẽ giúp chúng ta lớn lên trong ân sủng và trở thành người môn đệ đích thực của Ngài.
Xin Chúa ban cho chúng ta ơn khôn ngoan để hiểu được giá trị của những điều nhỏ bé. Xin Ngài giúp chúng ta biết trung tín trong từng cử chỉ, từng lời nói, từng hành động nhỏ, để qua đó chúng ta làm chứng cho Tin Mừng của Chúa giữa thế gian. Nguyện xin Đức Mẹ Maria, Đấng đã sống một cuộc đời đầy lòng trung tín với Chúa trong những điều nhỏ bé nhất, cầu bầu cho chúng ta, để chúng ta luôn biết sống theo gương Mẹ, luôn tín thác và trung thành với những điều răn của Chúa.
Lm. Anmai, CSsR
THIÊN CHÚA TÌM KIẾM CON NGƯỜI
Ngày nay, có rất nhiều sự tôn trọng đối với các tôn giáo khác nhau. Tất cả đều thể hiện sự tìm kiếm siêu việt của con người, tìm kiếm thế giới bên kia, tìm kiếm thực tại vĩnh cửu. Con người luôn mong mỏi một điều gì đó vượt qua thực tại hữu hạn, một sự sống không còn bị giới hạn bởi thời gian và không gian. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là trong Kitô giáo, có nguồn gốc từ Do Thái giáo, hiện tượng này lại bị đảo ngược: chính Thiên Chúa tìm kiếm con người. Không phải con người tìm kiếm Thiên Chúa trước, mà là Thiên Chúa đến với con người trước. Người không xa cách, lạnh lùng hay thờ ơ, nhưng luôn chủ động bước vào lịch sử để gặp gỡ và yêu thương con người.
Như Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã nhắc lại, Thiên Chúa muốn đến gần con người, Thiên Chúa muốn nói lời Người với con người, để cho con người thấy khuôn mặt của Người, vì Người tìm kiếm sự thân mật với con người. Điều này không phải là một ý tưởng trừu tượng, nhưng đã được thực hiện cụ thể trong lịch sử, đặc biệt là nơi dân Israel, dân được Thiên Chúa tuyển chọn để đón nhận lời Người. Qua lịch sử cứu độ, Thiên Chúa đã tỏ bày tình yêu của Người, từng bước hướng dẫn dân Người, dạy dỗ họ và đồng hành với họ. Đây là kinh nghiệm của ông Môsê khi ông nói: “Có dân tộc vĩ đại nào có các thần gần gũi như Chúa, Thiên Chúa chúng ta, ở gần chúng ta mỗi khi chúng ta kêu cầu Người?” (Đnl 4:7). Thiên Chúa không chỉ là Đấng cao vời xa xăm, nhưng là Đấng luôn hiện diện, lắng nghe và đáp lời con người. Người không chỉ là một ý niệm hay một sức mạnh vô hình, nhưng là một Thiên Chúa sống động, đầy lòng nhân từ.
Thánh vịnh gia cũng đã hát lên sự kỳ diệu này khi ngợi khen Thiên Chúa: “Người công bố lời Người cho Gia-cóp, các điều luật và luật lệ của Người cho Israel. Người đã không làm điều này cho bất kỳ dân tộc nào khác; về những luật lệ như vậy, họ không biết gì cả” (Tv 147:19-20). Đây không phải là một đặc ân để tự hào theo nghĩa con người, nhưng là một trách nhiệm lớn lao. Thiên Chúa đã chọn dân Israel không phải vì họ tốt lành hơn các dân tộc khác, mà vì Người muốn qua họ để bày tỏ tình yêu và kế hoạch cứu độ cho toàn thế giới. Sự chọn lựa này mang một ý nghĩa sâu xa: Thiên Chúa muốn dạy dỗ, thanh luyện và chuẩn bị dân riêng để họ có thể nhận ra và đón nhận Đấng Cứu Độ.
Chúa Giêsu Kitô chính là sự hiện diện trọn vẹn của Thiên Chúa giữa con người. Người là lời cuối cùng và hoàn hảo nhất của Thiên Chúa gửi đến nhân loại. Chính Người đã hoàn tất mong muốn của Thiên Chúa là đến gần con người, không chỉ bằng lời nói mà còn bằng chính cuộc sống và cái chết của Người. Vì lý do này, Chúa Giêsu đã tuyên bố: “Đừng nghĩ rằng Ta đến để bãi bỏ lề luật hay các ngôn sứ. Ta đến không phải để bãi bỏ nhưng để kiện toàn” (Mt 5:17). Người không hủy bỏ nhưng làm cho Lề Luật trở nên trọn vẹn hơn, sâu sắc hơn. Lề Luật không còn chỉ là những điều khoản phải tuân giữ cách máy móc, nhưng được hoàn thiện trong tình yêu. Người đến để mở ra một con đường mới, con đường của sự sống đích thực, dẫn con người đến gần Thiên Chúa hơn bao giờ hết.
Theo nghĩa này, việc đánh giá thấp các chỉ dẫn của Thiên Chúa, dù có vẻ nhỏ bé, cũng hàm ý một sự hiểu biết hạn chế về Người. Khi con người coi nhẹ những huấn lệnh của Thiên Chúa, họ đang tự giới hạn khả năng bước vào sự sống viên mãn mà Thiên Chúa đã chuẩn bị cho họ. Trong Vương quốc Thiên Chúa, những ai trung thành với lời Người sẽ được coi là vĩ đại, còn những ai lơ là, coi thường giáo huấn của Người sẽ trở nên bé nhỏ. Đây không phải là sự phân biệt địa vị xã hội hay khả năng trí tuệ, mà là sự khác biệt trong thái độ của con người đối với Thiên Chúa. Người có tấm lòng đơn sơ, khiêm tốn, khao khát sống theo thánh ý Thiên Chúa, sẽ được đưa vào mối quan hệ sâu xa với Người.
Thánh Theophilus thành Antioch đã nói rất chí lý: “Thiên Chúa được nhìn thấy bởi những người có khả năng nhìn thấy Người khi họ có đôi mắt tâm hồn mở ra (…), nhưng một số người lại làm cho chúng bị hoen ố”. Điều này có nghĩa là, không phải Thiên Chúa ẩn giấu, nhưng chính lòng con người đã làm lu mờ ánh sáng của Người. Khi tâm hồn bị che phủ bởi tội lỗi, ích kỷ, kiêu ngạo hay sự thờ ơ, thì con người sẽ không thể nhìn thấy và cảm nhận được Thiên Chúa đang hiện diện trong cuộc đời họ. Nhưng khi trái tim trong sáng, khi con người thực sự khao khát chân lý, họ sẽ nhận ra rằng Thiên Chúa không ở xa, mà đang tìm kiếm họ từng giây phút.
Vậy, chúng ta hãy khao khát, trong lời cầu nguyện, tuân theo với lòng trung thành tuyệt đối tất cả các chỉ dẫn của Chúa. Đó không phải là một gánh nặng, mà là một con đường dẫn đến tự do đích thực. Khi chúng ta để cho Thiên Chúa dẫn dắt, khi chúng ta đặt Người lên trên hết trong cuộc đời, chúng ta sẽ đạt được sự thân mật tuyệt vời với Người. Một sự thân mật không phải chỉ là cảm xúc thoáng qua, nhưng là sự kết hợp sâu xa với Thiên Chúa trong tình yêu và sự tín thác.
Chúng ta hãy nhớ rằng, Thiên Chúa không đòi hỏi con người điều gì mà Người không ban ơn để thực hiện. Người biết rõ sự yếu đuối của chúng ta, nhưng Người cũng biết rõ tiềm năng lớn lao mà Người đã đặt vào mỗi người. Nếu chúng ta tin tưởng vào Người, nếu chúng ta sẵn sàng để Người biến đổi, chúng ta sẽ trở nên những chứng nhân sáng ngời của tình yêu và sự thánh thiện. Và theo cách này, chúng ta sẽ được coi là vĩ đại trong Vương quốc Thiên đàng, không phải vì danh tiếng hay công trạng của bản thân, nhưng vì chúng ta đã sống trong sự thân mật với Thiên Chúa, Đấng luôn tìm kiếm con người.
Lm. Anmai, CSsR
SỐNG TRUNG THÀNH VỚI LỀ LUẬT ĐÃ ĐƯỢC KIỆN TOÀN TRONG ĐỨC KITÔ
Vào thời Tin Mừng Mátthêu được viết, những người Do Thái thuộc Hội Đường thường chỉ trích các tín hữu đã tin vào Đức Giêsu Kitô, cho rằng họ đã từ bỏ Luật Môsê, đánh mất bản chất cốt lõi của Do Thái giáo. Thế nhưng, Đức Giêsu trong Tin Mừng Mátthêu đã mạnh mẽ bác bỏ quan điểm sai lầm này: “Thầy không đến để bãi bỏ, nhưng để kiện toàn” (Mt 5, 17). Lời khẳng định ấy không chỉ mang tính giáo huấn mà còn mở ra một con đường mới giúp con người hiểu rõ hơn ý định của Thiên Chúa.
Kiện toàn không có nghĩa là phủ nhận hay hủy bỏ, nhưng là đưa Luật Môsê đến sự hoàn hảo, trọn vẹn. Luật Môsê, dù là mặc khải của Thiên Chúa, vẫn có những giới hạn nhất định do điều kiện lịch sử và trình độ dân Chúa lúc bấy giờ. Vì thế, Đức Giêsu xuất hiện để giải thích lại Luật Môsê theo đúng ý muốn của Thiên Chúa. Chính Ngài, Con Thiên Chúa, là Đấng duy nhất có thẩm quyền bày tỏ trọn vẹn ý định của Chúa Cha. Từ thời Môsê cho đến các ngôn sứ, có một dòng chảy liên tục trong chương trình giáo dục của Thiên Chúa đối với dân Ngài. Nhưng đỉnh cao của chương trình ấy chính là Đức Giêsu, Đấng đến để hoàn tất và kiện toàn.
Sự kiện toàn của Đức Giêsu không phá bỏ công trình cũ, nhưng nâng nó lên một tầm cao mới. Ngài không hủy bỏ Giao Ước thứ nhất, nhưng vượt qua và hoàn thiện nó. Ngài mở rộng lề luật không chỉ trong phạm vi hành động mà còn đi sâu vào ý hướng nội tâm. Chẳng hạn, không chỉ dừng lại ở việc cấm giết người, mà còn cảnh báo cả những lời nói và hành vi giận dữ có thể làm tổn thương người khác (Mt 5, 22). Không chỉ cấm ngoại tình theo nghĩa hành động bên ngoài, nhưng còn nhắc nhở về sự thanh sạch ngay từ trong lòng (Mt 5, 27-28). Những đòi hỏi này vượt xa lối tuân giữ Luật cách hình thức và giả hình, bởi vì Ngài muốn con người sống theo lề luật với một trái tim yêu thương chân thành.
Tuy nhiên, điều kiện kiện toàn luật không dừng lại ở việc giữ luật với thái độ tiêu cực, mà là một lời mời gọi tiến xa hơn, đạt đến sự thánh thiện đích thực. Đức Giêsu không chỉ kêu gọi con người tránh làm điều ác, mà còn tích cực làm điều thiện, yêu thương cả kẻ thù, thay vì trả thù (Mt 5, 38-48). Đây là một cuộc cách mạng lớn lao, đưa con người đến với tình yêu phổ quát của Thiên Chúa. Ngài dạy rằng mọi luật lệ đều quy hướng về một điều răn duy nhất: yêu thương. Chỉ khi yêu như Cha trên trời, con người mới thực sự trở thành con cái Thiên Chúa (Mt 5, 45).
Ngày nay, con người đề cao tự do cá nhân và dễ có xu hướng dị ứng với các luật lệ. Nhiều người xem luật như một gánh nặng, một sự trói buộc khiến họ mất tự do. Nhưng thực ra, tuân giữ luật không phải là biểu hiện của sự nô lệ, mà là cách biểu lộ tình yêu. Khi tránh được sự nệ luật, không bám vào mặt chữ một cách cứng nhắc, con người có thể sống luật một cách tự do và hồn nhiên như một lời đáp trả tình yêu với Thiên Chúa và tha nhân.
Một người con hiếu thảo không giữ lời dạy của cha mẹ chỉ vì bắt buộc, mà vì yêu thương. Một người Kitô hữu đích thực không sống theo lề luật của Chúa với thái độ miễn cưỡng, nhưng là với lòng yêu mến và tự nguyện. Khi hiểu rằng mọi điều răn của Chúa đều vì lợi ích và hạnh phúc của con người, chúng ta sẽ sẵn sàng tuân giữ với cả trái tim.
Lời mời gọi của Đức Giêsu dành cho chúng ta hôm nay vẫn vang vọng: Hãy tuân giữ những điều răn của Thiên Chúa, nhưng đừng dừng lại ở mức tối thiểu. Hãy để lề luật của Chúa trở thành kim chỉ nam cho đời sống, là ánh sáng dẫn đường giúp ta tiến gần hơn đến sự hoàn thiện. Giữ luật không chỉ vì sợ hãi hình phạt, nhưng vì tình yêu đối với Đấng đã yêu ta trước. Khi làm được như thế, chúng ta không chỉ sống đúng theo ý muốn của Chúa, mà còn làm chứng cho thế gian về một Thiên Chúa của yêu thương, Đấng muốn con người sống và sống dồi dào.
Đức Giêsu đã truyền dạy các môn đệ: “Hãy dạy bảo họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho anh em” (Mt 28, 20). Đây chính là con đường dẫn đến hạnh phúc vĩnh cửu, con đường của người môn đệ đích thực. Khi sống trung thành với những giáo huấn của Chúa, chúng ta không chỉ làm trọn lề luật, mà còn trở thành chứng nhân cho tình yêu và lòng thương xót của Ngài trong thế giới hôm nay.
Lm. Anmai, CSsR
KIỆN TOÀN LỀ LUẬT
Hôm nay, trong bầu khí thánh thiện của phụng vụ, chúng ta cùng nhau suy niệm về Lời Chúa trong bài Tin Mừng theo thánh Mát-thêu. Đây là một trong những đoạn Tin Mừng mang tính nền tảng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sứ mạng của Đức Giê-su Ki-tô đối với Lề Luật Mô-sê và các ngôn sứ. Khi tuyên bố: “Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật Mô-sê hoặc lời các ngôn sứ. Thầy đến không phải để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn”, Chúa Giê-su đã làm sáng tỏ bản chất đích thực của Lề Luật. Ngài không phủ nhận nhưng đưa nó đến sự hoàn thiện, không xóa bỏ nhưng làm cho nó được sống động trong một chiều kích mới, đó là chiều kích của tình yêu và lòng thương xót.
Khi nghe đến từ “Lề Luật”, có lẽ chúng ta thường nghĩ ngay đến một hệ thống các quy định, điều khoản cứng nhắc, thậm chí có phần gò bó. Nhưng đối với dân Israel, Lề Luật không đơn thuần chỉ là những quy tắc pháp lý mà là dấu chỉ của giao ước giữa họ với Thiên Chúa. Lề Luật giúp họ giữ vững bản sắc, sống đúng với ý muốn của Ngài, tránh xa tội lỗi và xây dựng một cộng đồng công chính. Tuy nhiên, theo thời gian, việc tuân giữ Lề Luật đã bị biến thành một gánh nặng khi người ta quá chú trọng đến hình thức mà quên đi tinh thần bên trong. Chúa Giê-su đến để khôi phục lại ý nghĩa nguyên thủy của Lề Luật, giúp con người đi vào mối tương quan yêu thương với Thiên Chúa thay vì chỉ tuân giữ một cách máy móc.
Chúa Giê-su nhấn mạnh: “Vì, Thầy bảo thật anh em, trước khi trời đất qua đi, thì một chấm một phết trong Lề Luật cũng sẽ không qua đi, cho đến khi mọi sự được hoàn thành.” Điều này có nghĩa là Lề Luật vẫn còn giá trị, nhưng giá trị đó chỉ được trọn vẹn khi được sống bằng tình yêu. Nếu không có tình yêu, việc giữ luật trở nên vô nghĩa. Đây cũng là lời cảnh tỉnh cho chúng ta ngày nay: chúng ta có đang sống đức tin một cách hình thức không? Chúng ta có giữ luật Chúa chỉ vì sợ hãi hay vì thực sự yêu mến Ngài?
Chúng ta cũng cần lưu ý rằng Chúa Giê-su không chỉ nói về việc giữ Lề Luật mà còn đề cao những ai “tuân hành và dạy làm như thế.” Điều này có nghĩa là người Ki-tô hữu không chỉ giữ luật cho riêng mình mà còn có trách nhiệm hướng dẫn, dạy bảo người khác sống theo luật Chúa. Nếu một người giữ luật nhưng không có lòng yêu thương, không biết chia sẻ Tin Mừng, thì họ chưa thực sự kiện toàn Lề Luật như Chúa Giê-su mong muốn.
Vậy, làm thế nào để sống tinh thần Lề Luật theo tinh thần của Đức Ki-tô? Trước hết, chúng ta cần ý thức rằng việc tuân giữ các điều răn của Chúa không phải là một gánh nặng mà là một con đường dẫn đến tự do và hạnh phúc. Khi chúng ta giữ luật vì yêu thương, chúng ta sẽ cảm thấy nhẹ nhàng hơn. Chúng ta sẽ không còn nhìn luật Chúa như một áp lực mà như một nguồn cảm hứng để sống thánh thiện hơn mỗi ngày.
Một cách cụ thể để kiện toàn Lề Luật trong đời sống Ki-tô hữu là hãy để luật yêu thương chi phối mọi hành động của chúng ta. Khi đối diện với tha nhân, thay vì chỉ xét đoán họ theo những chuẩn mực cứng nhắc, chúng ta hãy học cách nhìn họ bằng ánh mắt của lòng thương xót. Khi làm một công việc, thay vì làm một cách miễn cưỡng, hãy làm với tinh thần tận hiến, vì biết rằng tất cả những gì chúng ta làm đều là để tôn vinh Chúa. Khi thực hành các giới răn, thay vì chỉ giữ một cách bề ngoài, hãy để những giới răn ấy đi vào tâm hồn, biến đổi con người chúng ta từ bên trong.
Một điểm quan trọng khác trong bài Tin Mừng hôm nay là sự phân biệt giữa hai hạng người: người bãi bỏ điều răn và người tuân giữ điều răn. “Ai bãi bỏ dù chỉ là một trong những điều răn nhỏ nhất ấy, và dạy người ta làm như thế, thì sẽ bị gọi là kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời. Còn ai tuân hành và dạy làm như thế, thì sẽ được gọi là lớn trong Nước Trời.” Điều này đặt ra một câu hỏi nghiêm túc cho mỗi người chúng ta: chúng ta đang thuộc về nhóm nào? Chúng ta có vô tình bãi bỏ những điều răn của Chúa khi chúng ta chọn sống theo sự thoải mái của riêng mình thay vì theo thánh ý Chúa không? Chúng ta có đang là những người dạy dỗ người khác bằng chính đời sống gương mẫu của mình không?
Anh chị em thân mến, bài Tin Mừng hôm nay không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sứ vụ của Đức Ki-tô mà còn là một lời mời gọi chúng ta duyệt xét lại đời sống của mình. Chúng ta có thực sự sống theo tinh thần Lề Luật của Chúa hay chỉ giữ luật một cách hình thức? Chúng ta có để cho luật yêu thương hướng dẫn mọi hành động của mình không? Hãy xin Chúa ban cho chúng ta ơn khôn ngoan để hiểu đúng tinh thần của Lề Luật, và xin Chúa giúp chúng ta sống trọn vẹn ơn gọi Ki-tô hữu của mình trong từng suy nghĩ, lời nói và việc làm.
Nguyện xin Mẹ Maria, Đấng đã sống trọn vẹn tinh thần Lề Luật trong lòng yêu mến Thiên Chúa, cầu bầu cùng Chúa cho chúng ta, để mỗi ngày chúng ta biết sống đức tin một cách chân thành hơn, biết kiện toàn Lề Luật bằng chính tình yêu thương của mình, và biết trở thành những chứng nhân đích thực của Tin Mừng giữa lòng thế giới hôm nay.
Lm. Anmai, CSsR
KIỆN TOÀN LỀ LUẬT TRONG ĐỨC KI-TÔ
“Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ luật Mô-sê hoặc lời các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn. Vì, Thầy bảo thật anh em, trước khi trời đất qua đi, thì một chấm một phết trong Lề Luật cũng không thể qua đi được, cho đến khi mọi sự được hoàn thành.” (Mt. 5, 17-18)
Những lời này của Đức Giê-su trong bài giảng trên núi không chỉ khẳng định giá trị của lề luật, mà còn mở ra một cách hiểu mới về vai trò của Người trong chương trình cứu độ của Thiên Chúa. Đức Giê-su không đến để xóa bỏ những gì đã được ban truyền từ thời Cựu Ước, nhưng để đưa chúng đến chỗ hoàn hảo, đến đỉnh điểm của sự viên mãn trong kế hoạch yêu thương của Thiên Chúa.
Lề luật của Mô-sê và lời các tiên tri là nền tảng trong đời sống đức tin của dân Ít-ra-en. Đó là những điều răn, những quy định giúp dân Chúa giữ lòng trung tín và bước đi theo đường lối Thiên Chúa. Tuy nhiên, lề luật ấy không phải là mục đích cuối cùng, mà chỉ là một bước chuẩn bị cho mặc khải trọn vẹn nơi Đức Ki-tô. Vì thế, khi Người tuyên bố: “Thầy đến không phải để bãi bỏ, nhưng để kiện toàn,” Người muốn nhấn mạnh rằng sự hiện diện của Người chính là sự hoàn thành trọn vẹn những gì Thiên Chúa đã khởi sự từ thuở ban đầu.
Sự kiện toàn của Đức Giê-su không phải là sự thay đổi luật theo cách thức thế gian, không phải là hủy bỏ một điều cũ để dựng nên điều mới, mà là đem lại ánh sáng trọn vẹn cho những điều đã được ban bố. Những điều mà dân Ít-ra-en giữ bấy lâu nay có thể chỉ được hiểu một cách bề ngoài, một cách hình thức, nhưng Đức Giê-su đến để bày tỏ chiều sâu thiêng liêng của lề luật, để đưa con người từ sự tuân giữ máy móc đến một tinh thần yêu mến thực sự.
Người không chỉ giải thích lại các điều luật, mà còn thực hiện chúng bằng chính đời sống của mình. Người sống trọn vẹn tình yêu thương, lòng nhân từ và sự công chính, để qua đó, mọi người thấy được ý nghĩa thật sự của lề luật. Nếu Mô-sê đã ban hành luật cấm ngoại tình, thì Đức Giê-su dạy rằng ngay cả khi trong lòng có ý nghĩ thèm muốn xác thịt thì cũng đã phạm tội rồi. Nếu Mô-sê cho phép rẫy vợ, thì Đức Giê-su khẳng định rằng hôn nhân là sự kết hợp bất khả phân ly mà Thiên Chúa đã sắp đặt. Nếu lề luật cấm giết người, thì Đức Giê-su dạy rằng ngay cả sự tức giận, thù oán trong lòng cũng là vi phạm tinh thần của lề luật ấy.
Như vậy, Người kiện toàn lề luật bằng cách đưa nó đến sự trọn hảo, vượt xa sự tuân giữ bên ngoài mà đi vào chiều sâu nội tâm, chiều sâu của con tim con người. Không còn là những lề luật chỉ áp dụng trên hình thức, mà là lề luật thấm nhuần vào tâm hồn, thúc đẩy con người hành động vì yêu thương chứ không phải vì sự ép buộc hay sợ hãi.
Lề luật và lời các tiên tri là những bước chuẩn bị cho sự xuất hiện của Đức Ki-tô. Nhưng một khi Người đã đến, thì chính Người là Lời sau cùng của Thiên Chúa, là sự mặc khải hoàn hảo nhất về Thiên Chúa. Trước đây, dân Chúa có thể chỉ nhìn thấy Thiên Chúa qua các điều răn và lề luật, nhưng giờ đây, họ có thể thấy Người nơi chính Đức Giê-su. Người là gương mẫu của sự vâng phục trọn vẹn, của sự yêu thương đến cùng.
Đức Giê-su không kiện toàn lề luật bằng cách thêm vào những quy định mới, nhưng bằng chính sự sống và cái chết của Người. Chính trong cái chết trên thập giá, Người đã hoàn tất tất cả. Khi hiến dâng mạng sống, Người đã bày tỏ trọn vẹn ý nghĩa của lề luật: đó là tình yêu, một tình yêu không giới hạn, không tính toán, không vụ lợi.
Sự kiện toàn này đặt ra cho chúng ta một thách đố. Chúng ta không thể chỉ giữ đạo bằng việc tuân theo một số quy tắc nhất định mà không để tâm hồn mình thấm nhuần tinh thần của Đức Ki-tô. Chúng ta không thể chỉ giữ luật Chúa vì sợ bị phạt, mà phải giữ luật với lòng yêu mến, với sự tự nguyện và niềm khao khát nên hoàn thiện.
Trong đời sống thường ngày, có những điều nhỏ bé mà chúng ta thường xem nhẹ: một lời nói dịu dàng, một hành động giúp đỡ, một ánh mắt cảm thông… Những điều ấy tưởng chừng không quan trọng, nhưng lại chính là những điều nhỏ nhất mà Đức Giê-su mời gọi chúng ta thực hiện với tình yêu trọn vẹn. Bởi vì, theo lời Người dạy: “Ai trung tín trong việc rất nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn” (Lc 16,10).
Lề luật của Thiên Chúa không phải là những áp đặt nặng nề, nhưng là con đường dẫn đến tự do thực sự. Khi chúng ta tuân giữ các giới răn của Chúa bằng lòng yêu mến, chúng ta sẽ cảm nhận được sự bình an, sự hạnh phúc đích thực. Khi chúng ta yêu thương không giới hạn, tha thứ không điều kiện, phục vụ không tính toán, thì đó là lúc chúng ta đang sống trọn vẹn tinh thần của lề luật được Đức Giê-su kiện toàn.
Hôm nay, khi suy gẫm về lời dạy của Chúa, chúng ta hãy tự hỏi: Chúng ta đang tuân giữ lề luật như thế nào? Chúng ta giữ đạo chỉ vì thói quen, vì truyền thống, hay vì một tình yêu chân thật dành cho Chúa? Chúng ta có sẵn sàng để cho luật Chúa thấm vào từng suy nghĩ, từng hành động, từng lời nói của chúng ta không?
Xin Chúa ban cho chúng ta một tâm hồn đơn sơ, biết lắng nghe và sẵn sàng thay đổi, để không chỉ giữ luật Chúa bằng hình thức bên ngoài, nhưng bằng cả tấm lòng chân thành. Xin Người giúp chúng ta nhận ra rằng, kiện toàn lề luật không phải là làm thêm những điều mới, mà là sống trọn vẹn những gì cốt lõi nhất: yêu Chúa hết lòng và yêu tha nhân như chính mình. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
LUẬT YÊU THƯƠNG VÀ SỰ KIỆN TOÀN TRONG CHÚA KITÔ
Thánh Gioan Bosco đã từng nói với các môn sinh của ngài rằng: “Hãy trung thành giữ luật, luật sẽ gìn giữ con”. Câu nói ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa này nhắc nhở chúng ta về vai trò quan trọng của lề luật trong đời sống đức tin. Lề luật không chỉ là những quy tắc cứng nhắc, mà còn là kim chỉ nam giúp chúng ta sống ngay thẳng, trung tín với Thiên Chúa và yêu thương anh chị em.
Thật vậy, lề luật giống như chiếc bản lề giữ cho cánh cửa cuộc đời được đứng vững. Một cánh cửa không có bản lề sẽ dễ dàng bị gió bão làm lung lay, thậm chí rơi xuống. Cũng thế, một đời sống không có lề luật sẽ trở nên hỗn loạn và mất phương hướng. Nhưng nếu hiểu sai hoặc thực hành lề luật một cách cứng nhắc, vô hồn, thì chính lề luật lại có thể trở thành gánh nặng, khiến con người xa rời tinh thần của nó.
Chính Đức Giêsu đã trung thành giữ luật, nhưng không giữ luật theo cách máy móc hay hình thức bên ngoài. Ngài giữ luật trong tình yêu, trong sự hiệp nhất với ý muốn của Chúa Cha. Khi luật giúp con người sống tốt hơn, Ngài đề cao và thực hành. Nhưng khi lề luật trở thành gánh nặng đè bẹp con người, làm mất đi tình yêu và lòng nhân hậu, thì Ngài mạnh mẽ lên tiếng chống đối. Đây chính là điểm khác biệt giữa cách hiểu luật của Đức Giêsu và những nhà lãnh đạo Do Thái thời bấy giờ.
Chính vì hai lối giữ luật khác nhau mà giữa Đức Giêsu và các luật sĩ, Pharisêu luôn có sự đối kháng quyết liệt. Họ cho rằng Ngài đến để bãi bỏ lề luật, để phá vỡ trật tự tôn giáo đã được thiết lập từ lâu đời. Nhưng Đức Giêsu khẳng định rõ ràng: “Các người đừng tưởng Ta đến để hủy bỏ các lề luật hay các tiên tri. Ta không đến để hủy bỏ, nhưng để kiện toàn” (Mt 5,17). Như vậy, Ngài không phủ nhận lề luật, mà muốn đưa lề luật trở về đúng bản chất và mục đích của nó: phục vụ con người, giúp con người sống trong tình yêu và sự công chính của Thiên Chúa.
Trong Cựu Ước, lề luật đóng vai trò quan trọng trong đời sống dân Chúa. Ngũ Kinh chứa đựng những điều răn, những luật lệ do chính Thiên Chúa truyền dạy để hướng dẫn dân Người sống theo đường lối công chính. Tuy nhiên, trải qua thời gian, con người đã bóp méo lề luật, biến nó thành công cụ để kết án, hà hiếp, và tạo sự phân biệt giữa những người tự cho mình là công chính với những kẻ bị coi là tội lỗi. Khi lề luật bị áp dụng theo kiểu duy luật mà không có lòng thương xót, nó không còn phản ánh ý muốn của Thiên Chúa nữa.
Chính vì vậy, Đức Giêsu đến để kiện toàn lề luật bằng cách đặt nền tảng của nó trên tình yêu. Ngài cho thấy rằng giữ luật không phải chỉ là tuân theo từng câu chữ, mà quan trọng hơn là giữ luật trong tinh thần yêu thương. Khi các luật sĩ và Pharisêu trách Ngài vì chữa bệnh trong ngày Sabát, Ngài đã đặt câu hỏi: “Trong ngày Sabát, có được phép làm điều lành hay điều dữ, cứu mạng sống hay giết chết?” (Mc 3,4). Câu hỏi ấy đặt ra một nguyên tắc nền tảng: luật phải phục vụ con người, chứ không phải con người làm nô lệ cho luật.
Bài học quan trọng mà Tin Mừng hôm nay nhắc nhở chúng ta là hãy biết giữ luật với lòng yêu mến. Lề luật không phải là gánh nặng, mà là phương tiện giúp chúng ta sống tốt hơn, gần Chúa hơn và yêu thương anh chị em nhiều hơn. Đừng để việc giữ luật trở thành hình thức bên ngoài, một thứ vỏ bọc đạo đức giả như các luật sĩ và Pharisêu. Họ tuân giữ luật cách chặt chẽ, nhưng lại thiếu lòng nhân từ, sẵn sàng lên án và loại trừ người khác nhân danh luật.
Ngày nay, có thể chúng ta không phải là những người Pharisêu, nhưng vẫn có những lúc chúng ta sống theo kiểu “ngôn hành bất nhất”, nghĩa là nói một đằng, làm một nẻo. Chúng ta có thể đọc Kinh Thánh, tham dự Thánh Lễ, làm việc bác ái, nhưng nếu chúng ta giữ luật một cách vụ hình thức, không xuất phát từ tình yêu chân thật, thì điều đó trở nên vô nghĩa. Đức tin không chỉ dừng lại ở việc tuân giữ lề luật, mà còn phải được thể hiện qua hành động yêu thương cụ thể đối với tha nhân.
Chúng ta hãy nhìn vào mẫu gương của Chúa Giêsu. Ngài không chỉ giảng dạy về lề luật yêu thương, mà chính Ngài đã sống và thực hành điều đó. Ngài cúi xuống rửa chân cho các môn đệ, chấp nhận đau khổ và hy sinh trên thập giá để cứu độ nhân loại. Ngài không bao giờ đặt luật lên trên con người, mà luôn đặt con người lên trên luật, bởi vì luật được tạo ra để phục vụ con người.
Lạy Chúa Giêsu, luật của Chúa là luật yêu thương, luật vì con người và hạnh phúc của nhân loại. Xin ban cho chúng con biết yêu mến và thi hành luật ấy cách trung thành, không phải trong sự cứng nhắc hay giả hình, nhưng trong lòng mến Chúa và yêu người. Xin giúp chúng con biết phân định đúng đắn, để không rơi vào tình trạng chỉ giữ luật bên ngoài mà quên đi điều quan trọng nhất là tình yêu. Amen
Lm. Anmai, CSsR
TUÂN GIỮ LUẬT CHÚA VỚI TINH THẦN YÊU MẾN
Vào một ngày thứ sáu buộc kiêng thịt, có người tín hữu nọ đi ăn quán. Anh biết quán có món cá, nhưng trong lòng thì thích ăn thịt. Thế là anh gọi những món cá mà anh biết chủ quán sẽ trả lời là không có. Rồi anh tự nhủ: “Lạy Chúa, Chúa biết đấy, con đã làm hết cách để gọi nhiều thứ cá mà chẳng có, thôi con đành gọi một tô phở tái để ăn trong ngày thứ sáu buộc kiêng thịt vậy”. Cầu nguyện xong, anh thi hành liền. Anh đã tự tạo ra những lý do, những hoàn cảnh để có thể khỏi lỗi luật Chúa.
Nếu không có lòng yêu mến Chúa thật, chúng ta sẽ dễ tạo ra những cách để tự an ủi và chuẩn miễn khỏi phải tuân giữ luật Chúa, hoặc giải thích lời Chúa theo sở thích riêng.
Bài Tin Mừng hôm nay nhắc nhở chúng ta về việc tuân giữ luật Chúa. Những lãnh đạo tôn giáo Do Thái thời Chúa Giêsu hơn ai hết là những người bảo tồn luật Chúa trong lời dạy của Môsê và các tiên tri. Nhưng những đổi thay lịch sử đặt ra những vấn nạn mới và thôi thúc họ giải thích và áp dụng luật Chúa vào hoàn cảnh mới. Tinh thần vụ hình thức đã làm cho họ lạc đường đến nỗi đã bị Chúa Giêsu trách là giả hình.
Chúa Giêsu đến không phải để huỷ bỏ nhưng để kiện toàn lề luật và các tiên tri. Ngài kêu gọi các môn đệ tuân giữ luật Chúa với một tinh thần mới, với một dấn thân để sống trọn vẹn sứ điệp của Ngài. Tác giả tập sách Đường Hy Vọng đã nhắn nhủ:
“Ngôi Lời đã nhập thể và Chúa Cha đã phán: “Đây là Con Ta yêu dấu và đẹp lòng Ta, hãy nghe lời Ngài”. Ngài là sự sống, con chỉ sống bằng tinh thần của Ngài. Ngài là sự thật, con chỉ tin lời dạy của Ngài. Ngài là Đường, con chỉ theo bước chân Ngài. Có thứ Công giáo vụ lợi, có thứ Công giáo lý lịch, có thứ Công giáo xu thời, có thứ Công giáo giải nhiệt, Chúa chỉ chấp nhận hạng Công giáo 100% đã bỏ mọi sự mà theo Ngài. Hội Thánh có nhiều khuyết điểm và gương xấu, nhưng Hội Thánh có lời hứa của Chúa. Hội Thánh là một phép lạ liên lỉ. Nhưng đừng vì thế mà phơi bày khuyết điểm và gương xấu cho mọi người. Hãy làm thế nào để tư tưởng lời nói hành động của con khiến người ta phản ứng: con người này đã say mê cuốn sách Phúc Âm, đã bị lôi cuốn bởi lý tưởng cuộc đời Chúa Giêsu.”
Trong những ngày canh tân đời sống này, xin Chúa cho chúng ta một ý chí mạnh mẽ, một xác tín sâu xa, nhất là thật nhiều ơn Chúa để trung thành với ơn gọi của mình.
Lm. Anmai, CSsR
SỐNG TRUNG THÀNH VỚI LUẬT CHÚA
Vào một ngày thứ sáu buộc kiêng thịt, có người tín hữu nọ đi ăn quán. Anh biết quán có món cá, nhưng trong lòng thì thích ăn thịt. Thế là anh gọi những món cá mà anh biết chủ quán sẽ trả lời là không có. Rồi anh tự nhủ: “Lạy Chúa, Chúa biết đấy, con đã làm hết cách để gọi nhiều thứ cá mà chẳng có, thôi con đành gọi một tô phở tái để ăn trong ngày thứ sáu buộc kiêng thịt vậy”. Cầu nguyện xong, anh thi hành liền. Anh đã tự tạo ra những lý do, những hoàn cảnh để có thể khỏi lỗi luật Chúa.
Nếu không có lòng yêu mến Chúa thật, chúng ta sẽ dễ tạo ra những cách để tự an ủi và chuẩn miễn khỏi phải tuân giữ luật Chúa, hoặc giải thích lời Chúa theo sở thích riêng. Chúng ta có thể viện lý do hoàn cảnh, viện cớ sự khó khăn, nhưng thực ra, điều quan trọng vẫn là lòng yêu mến và sự trung thành với giáo huấn của Thiên Chúa. Khi con người đặt ý riêng lên trên thánh ý Chúa, họ không còn sống theo tinh thần của Lời Chúa mà chỉ tìm cách để lách luật theo ý mình.
Bài Tin Mừng hôm nay nhắc nhở chúng ta về việc tuân giữ luật Chúa. Những lãnh đạo tôn giáo Do Thái thời Chúa Giêsu hơn ai hết là những người bảo tồn luật Chúa trong lời dạy của Môsê và các tiên tri. Nhưng những đổi thay lịch sử đặt ra những vấn nạn mới và thôi thúc họ giải thích và áp dụng luật Chúa vào hoàn cảnh mới. Tinh thần vụ hình thức đã làm cho họ lạc đường đến nỗi đã bị Chúa Giêsu trách là giả hình. Họ giữ luật nhưng không có lòng yêu mến, họ chú trọng đến những chi tiết nhỏ nhặt mà quên đi tinh thần chính yếu là tình yêu và lòng nhân hậu.
Chúa Giêsu đến không phải để huỷ bỏ nhưng để kiện toàn lề luật và các tiên tri. Ngài kêu gọi các môn đệ tuân giữ luật Chúa với một tinh thần mới, với một dấn thân để sống trọn vẹn sứ điệp của Ngài. Người không chỉ dạy về tình yêu mà chính Người là tình yêu, và những ai theo Người cũng phải sống trong tình yêu đó. Nếu chỉ giữ luật theo hình thức mà không có lòng yêu mến thì luật trở nên gánh nặng. Nhưng khi giữ luật với tình yêu, chúng ta sẽ thấy đó là con đường dẫn đến tự do và hạnh phúc đích thực.
Tác giả tập sách Đường Hy Vọng đã nhắn nhủ:
“Ngôi Lời đã nhập thể và Chúa Cha đã phán: “Đây là Con Ta yêu dấu và đẹp lòng Ta, hãy nghe lời Ngài”. Ngài là sự sống, con chỉ sống bằng tinh thần của Ngài. Ngài là sự thật, con chỉ tin lời dạy của Ngài. Ngài là Đường, con chỉ theo bước chân Ngài. Có thứ Công giáo vụ lợi, có thứ Công giáo lý lịch, có thứ Công giáo xu thời, có thứ Công giáo giải nhiệt, Chúa chỉ chấp nhận hạng Công giáo 100% đã bỏ mọi sự mà theo Ngài. Hội thánh có nhiều khuyết điểm và gương xấu, nhưng Hội thánh có lời hứa của Chúa. Hội thánh là một phép lạ liên lỉ. Nhưng đừng vì thế mà phơi bày khuyết điểm và gương xấu cho mọi người. Hãy làm thế nào để tư tưởng, lời nói, hành động của con khiến người ta phản ứng: con người này đã say mê cuốn sách Phúc Âm, đã bị lôi cuốn bởi lý tưởng cuộc đời Chúa Giêsu.”
Chúng ta được mời gọi không chỉ giữ luật Chúa một cách máy móc, mà còn phải sống tinh thần của luật đó trong đời sống hằng ngày. Khi chúng ta yêu mến Chúa thực sự, luật của Người không còn là điều áp đặt nhưng trở thành con đường dẫn đến sự sống và bình an. Chúng ta sẽ không còn tìm cách biện hộ hay né tránh, nhưng sẽ đón nhận luật Chúa như một hồng ân giúp chúng ta tiến gần hơn với sự thánh thiện.
Trong những ngày canh tân đời sống này, xin Chúa cho chúng ta một ý chí mạnh mẽ, một xác tín sâu xa, nhất là thật nhiều ơn Chúa để trung thành với ơn gọi của mình. Đừng vì những lý do nhỏ nhặt mà lơ là luật Chúa, nhưng hãy can đảm sống theo ý muốn của Người. Khi chúng ta dấn thân trọn vẹn cho Chúa, chúng ta sẽ nhận ra rằng mọi điều Ngài truyền dạy đều là con đường dẫn đến sự sống đời đời. Xin Chúa giúp chúng ta luôn trung thành, yêu mến và sống theo tinh thần của lề luật, để chúng ta thực sự trở nên môn đệ của Ngài, những người không chỉ nghe mà còn thực hành lời Chúa trong cuộc sống mỗi ngày.
Lm. Anmai, CSsR
ĐỨC KI-TÔ ĐẾN LÀ ĐỂ CHO CON NGƯỞI ĐƯỢC SỐNG VÀ SỐNG DỒI DÀO
“Thầy đến không phải để bãi bỏ, nhưng là hoàn tất Lề Luật” (Mt 5, 17). Câu nói của Đức Giê-su trong Bài Giảng Trên Núi đã mở ra một hành trình mới trong sự hiểu biết về Lề Luật, về con người, và về Thiên Chúa. Sự kiện Chúa Giê-su bị lên án và đóng đinh vào thập giá, nhân danh Lề Luật, là dấu chấm hết cho một cách hiểu sai lệch và lạm dụng Lề Luật. Ngài đã hoàn tất Luật bằng chính tình yêu và sự hy sinh của Ngài, mở ra con đường dẫn đến sự sống đích thực và sống dồi dào trong Thiên Chúa.
Trong Cựu Ước, Biến cố Si-nai đánh dấu việc ban bố Lề Luật cho dân Do Thái. Mặc dù Luật là đẳng để hướng dẫn và giúp con người sống theo thánh ý Chúa, nhưng cũng đã trở thành một cái gì đó khá đáng sợ: một bán án gây sợ hãi, thắm chí dẫn đến cái chết. Đối diện với điều đó, Chúa Giê-su đã đặt ra một bản chất mới: hoàn tất Luật bằng tình yêu và lòng thương xót.
Lề Luật cần thiết nhưng không phải là tuyệt đối. Khi bị tách rời khỏi tình yêu, Luật trở thành đáng sợ hãi. Thánh Phao-lô đã nói rằng Sự Dữ dùng Luật để thực hiện ý xấu. Con rắn xúi dục A-đam và E-va, không phải bằng những dụ dỗ bên ngoài, mà bằng việc gieo rắc sự hoài nghi và biến lệnh truyền thành gánh nặng.
Chúa Giê-su hoàn tất Luật bằng việc dẫn con người trở về nguồn gốc của Luật: Thiên Chúa là Cha yêu thương. Ngài mời gọi chúng ta không chỉ giữ Luật bên ngoài, mà phải sống Luật từ đáy lòng. “Ai giận, mắng hay chỬ anh em thì đáng bị xét xử”. Câu nói đó cho thấy chính con tim là nơi quyết định sự công chính thật sự.
Cuối cùng, Chúa Giê-su mời gọi chúng ta bước vào con đường khiêm tốn. Ngài hoàn tất Lề Luật không phải bằng việc giữ chặt chẽ từng chi tiết, mà bằng việc sống tình yêu một cách đầy tràn. Ngài mời gọi chúng ta hãy để Thần Khí dẫn dắt, học biết yêu thương và phục vụ nhau trong đồng hành với Thiên Chúa. Như vậy, chúng ta sẽ thực sự đạt được sự sống dồi dào mà Chúa đã hứa ban.
Lm. Anmai, CSsR
CHÚA GIÊSU KIỆN TOÀN LỀ LUẬT BẰNG TÌNH YÊU
Chúa Giêsu cư xử như một người tự do, phóng khoáng với lề luật. Người ta nghĩ rằng Chúa Giêsu đến phá hủy lề luật. Nhưng Người tuyên bố rõ ràng: “Thầy đến không phải để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn” lề luật.
Người kiện toàn bằng xác định thứ tự cho lề luật. Luật Do Thái nhiều vô kể. Nhưng điều răn lớn nhất là mến Chúa và yêu người. “Chẳng có điều răn nào khác lớn hơn các điều răn đó.” (Mc 12, 28-31). Một trật tự khác: Luật Thiên Chúa phải trọng hơn luật của loài người. (x. Mt 15, 1-9). Không được “dựa vào truyền thống của các ông mà vi phạm điều răn của Thiên Chúa.”
Người kiện toàn bằng việc đưa lề luật vào nội tâm. Phải rửa bên trong để bên ngoài cũng được sạch (Mt 23, 25-26). Ăn chay, cầu nguyện và bố thí phải làm cách kín đáo (x. Mt 6, 1-6.16-18). Ý hướng là quan trọng. Vì thế, chưa giết người, nhưng giận ghét đã là có tội; chưa ngoại tình, nhưng trong lòng ham muốn thì đã là phạm tội (x. Mt 5, 21-30).
Người kiện toàn lề luật bằng việc đề cao con người. Điển hình là luật nghỉ ngày Sabát. Chúa đã đưa ra định hướng cho luật này: “Ngày Sabát vì con người chứ không phải con người vì ngày Sabát” (Mc 2, 27). Vì thế, ngày Sabát để cứu sống con người, để giải thoát con người, để làm điều tốt cho con người (Mc 3, 1-6).
Người kiện toàn bằng việc hướng lề luật đến tình yêu. Người Do Thái giữ luật vì sợ bị phạt. Chúa Giêsu dạy ta hãy giữ luật vì tình yêu mến. Và tóm tắt mọi luật lệ vào luật mới là yêu thương: “Thầy ban cho anh em một điều răn mới, là hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 13, 34). Tình bác ái quan trọng vì Chúa hóa thân làm người nghèo. Và trong ngày tận thế chúng ta sẽ bị xét xử về tình yêu.
Kiện toàn lề luật, Chúa Giêsu đổi mới cách sống đạo. Sống đạo không còn là hình thức, nhưng là tâm tình bên trong. Tâm tình đó hướng về Thiên Chúa trong tình yêu mến. Vì yêu mến nên giữ lề luật. Và cũng vì yêu mến Thiên Chúa, nên yêu mến con người. Việc giữ đạo như thế trở nên nhẹ nhàng, tự do, tự nguyện, nhưng lại đưa việc giữ lề luật đến mức hoàn hảo.
Lm. Anmai, CSsR
SỐNG TRUNG THÀNH VỚI LUẬT CHÚA
Vào một ngày thứ sáu buộc kiêng thịt, có người tín hữu nọ đi ăn quán. Anh biết quán có món cá, nhưng trong lòng thì thích ăn thịt. Thế là anh gọi những món cá mà anh biết chủ quán sẽ trả lời là không có. Rồi anh tự nhủ: “Lạy Chúa, Chúa biết đấy, con đã làm hết cách để gọi nhiều thứ cá mà chẳng có, thôi con đành gọi một tô phở tái để ăn trong ngày thứ sáu buộc kiêng thịt vậy”. Cầu nguyện xong, anh thi hành liền. Anh đã tự tạo ra những lý do, những hoàn cảnh để có thể khỏi lỗi luật Chúa.
Nếu không có lòng yêu mến Chúa thật, chúng ta sẽ dễ tạo ra những cách để tự an ủi và chuẩn miễn khỏi phải tuân giữ luật Chúa, hoặc giải thích lời Chúa theo sở thích riêng. Chúng ta có thể viện lý do hoàn cảnh, viện cớ sự khó khăn, nhưng thực ra, điều quan trọng vẫn là lòng yêu mến và sự trung thành với giáo huấn của Thiên Chúa. Khi con người đặt ý riêng lên trên thánh ý Chúa, họ không còn sống theo tinh thần của Lời Chúa mà chỉ tìm cách để lách luật theo ý mình.
Bài Tin Mừng hôm nay nhắc nhở chúng ta về việc tuân giữ luật Chúa. Những lãnh đạo tôn giáo Do Thái thời Chúa Giêsu hơn ai hết là những người bảo tồn luật Chúa trong lời dạy của Môsê và các tiên tri. Nhưng những đổi thay lịch sử đặt ra những vấn nạn mới và thôi thúc họ giải thích và áp dụng luật Chúa vào hoàn cảnh mới. Tinh thần vụ hình thức đã làm cho họ lạc đường đến nỗi đã bị Chúa Giêsu trách là giả hình. Họ giữ luật nhưng không có lòng yêu mến, họ chú trọng đến những chi tiết nhỏ nhặt mà quên đi tinh thần chính yếu là tình yêu và lòng nhân hậu.
Chúa Giêsu đến không phải để huỷ bỏ nhưng để kiện toàn lề luật và các tiên tri. Ngài kêu gọi các môn đệ tuân giữ luật Chúa với một tinh thần mới, với một dấn thân để sống trọn vẹn sứ điệp của Ngài. Người không chỉ dạy về tình yêu mà chính Người là tình yêu, và những ai theo Người cũng phải sống trong tình yêu đó. Nếu chỉ giữ luật theo hình thức mà không có lòng yêu mến thì luật trở nên gánh nặng. Nhưng khi giữ luật với tình yêu, chúng ta sẽ thấy đó là con đường dẫn đến tự do và hạnh phúc đích thực.
Tác giả tập sách Đường Hy Vọng đã nhắn nhủ:
“Ngôi Lời đã nhập thể và Chúa Cha đã phán: “Đây là Con Ta yêu dấu và đẹp lòng Ta, hãy nghe lời Ngài”. Ngài là sự sống, con chỉ sống bằng tinh thần của Ngài. Ngài là sự thật, con chỉ tin lời dạy của Ngài. Ngài là Đường, con chỉ theo bước chân Ngài. Có thứ Công giáo vụ lợi, có thứ Công giáo lý lịch, có thứ Công giáo xu thời, có thứ Công giáo giải nhiệt, Chúa chỉ chấp nhận hạng Công giáo 100% đã bỏ mọi sự mà theo Ngài. Hội thánh có nhiều khuyết điểm và gương xấu, nhưng Hội thánh có lời hứa của Chúa. Hội thánh là một phép lạ liên lỉ. Nhưng đừng vì thế mà phơi bày khuyết điểm và gương xấu cho mọi người. Hãy làm thế nào để tư tưởng, lời nói, hành động của con khiến người ta phản ứng: con người này đã say mê cuốn sách Phúc Âm, đã bị lôi cuốn bởi lý tưởng cuộc đời Chúa Giêsu.”
Chúng ta được mời gọi không chỉ giữ luật Chúa một cách máy móc, mà còn phải sống tinh thần của luật đó trong đời sống hằng ngày. Khi chúng ta yêu mến Chúa thực sự, luật của Người không còn là điều áp đặt nhưng trở thành con đường dẫn đến sự sống và bình an. Chúng ta sẽ không còn tìm cách biện hộ hay né tránh, nhưng sẽ đón nhận luật Chúa như một hồng ân giúp chúng ta tiến gần hơn với sự thánh thiện.
Trong những ngày canh tân đời sống này, xin Chúa cho chúng ta một ý chí mạnh mẽ, một xác tín sâu xa, nhất là thật nhiều ơn Chúa để trung thành với ơn gọi của mình. Đừng vì những lý do nhỏ nhặt mà lơ là luật Chúa, nhưng hãy can đảm sống theo ý muốn của Người. Khi chúng ta dấn thân trọn vẹn cho Chúa, chúng ta sẽ nhận ra rằng mọi điều Ngài truyền dạy đều là con đường dẫn đến sự sống đời đời. Xin Chúa giúp chúng ta luôn trung thành, yêu mến và sống theo tinh thần của lề luật, để chúng ta thực sự trở nên môn đệ của Ngài, những người không chỉ nghe mà còn thực hành lời Chúa trong cuộc sống mỗi ngày.
Lm. Anmai, CSsR