Thứ Hai Tuần XXIII Thường Niên. Sinh nhật Đức Trinh Nữ Ma-ri-a, lễ kính. – Lm. Anmai, CSsR

 Tin mừng Chúa Giêsu Kitô theo thánh Matthêu (1,1-16.18-23)

¹ Đây là gia phả Đức Giê-su Ki-tô, con cháu vua Đa-vít, con cháu tổ phụ Áp-ra-ham: ² Ông Áp-ra-ham sinh I-xa-ác; I-xa-ác sinh Gia-cóp; Gia-cóp sinh Giu-đa và các anh em ông này; ³ Giu-đa ăn ở với Ta-ma sinh Pe-rét và De-rác; Pe-rét sinh Khét-rôn; Khét-rôn sinh A-ram; ⁴ A-ram sinh Am-mi-na-đáp; Am-mi-na-đáp sinh Nác-son; Nác-son sinh Xan-môn; ⁵ Xan-môn lấy Ra-kháp sinh Bô-át; Bô-át lấy Rút sinh Ô-vết; Ô-vết sinh Gie-sê; ⁶ Gie-sê sinh Đa-vít. Vua Đa-vít lấy vợ ông U-ri-gia sinh Sa-lô-môn; ⁷ Sa-lô-môn sinh Rơ-kháp-am; Rơ-kháp-am sinh A-vi-gia; A-vi-gia sinh A-xa; ⁸ A-xa sinh Giô-sa-phát; Giô-sa-phát sinh Giô-ram; Giô-ram sinh Út-di-gia; ⁹ Út-di-gia sinh Giô-tham; Giô-tham sinh A-khát; A-khát sinh Khít-ki-gia; ¹⁰ Khít-ki-gia sinh Mơ-na-se; Mơ-na-se sinh A-môn; A-môn sinh Giô-si-gia; ¹¹ Giô-si-gia sinh Giơ-khon-gia và các anh em vua này; kế đó là thời lưu đày ở Ba-by-lon. ¹² Sau thời lưu đày ở Ba-by-lon, Giơ-khon-gia sinh San-ti-ên; San-ti-ên sinh Dơ-rúp-ba-ven; ¹³ Dơ-rúp-ba-ven sinh A-vi-hút; A-vi-hút sinh En-gia-kim; En-gia-kim sinh A-do; ¹⁴ A-do sinh Xa-đốc; Xa-đốc sinh A-khim; A-khim sinh Ê-li-hút; ¹⁵ Ê-li-hút sinh E-la-da; E-la-da sinh Mát-than; Mát-than sinh Gia-cóp; ¹⁶ Gia-cóp sinh Giu-se, chồng của bà Ma-ri-a, bà là mẹ Đức Giê-su cũng gọi là Đấng Ki-tô.

¹⁸ Sau đây là gốc tích Đức Giê-su Ki-tô: bà Ma-ri-a, mẹ Người, đã thành hôn với ông Giu-se. Nhưng trước khi hai ông bà về chung sống, bà đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần. ¹⁹ Ông Giu-se, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo. ²⁰ Ông đang toan tính như vậy, thì kìa sứ thần Chúa hiện đến báo mộng cho ông rằng: “Này ông Giu-se, con cháu Đa-vít, đừng ngại đón bà Ma-ri-a vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần. ²¹ Bà sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giê-su, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ”. ²² Tất cả sự việc này đã xảy ra, là để ứng nghiệm lời xưa kia Chúa phán qua miệng ngôn sứ: ²³ Này đây, Trinh Nữ sẽ thụ thai và sinh hạ một con trai, người ta sẽ gọi tên con trẻ là Em-ma-nu-en, nghĩa là “Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta”.

BÌNH MINH CỦA ƠN CỨU ĐỘ

Kính thưa quý ông bà và anh chị em,

Mỗi chúng ta ai cũng có một ngày sinh nhật. Đó là một ngày đặc biệt, một cột mốc đánh dấu sự hiện diện của chúng ta trong cuộc đời này. Vào ngày sinh nhật, chúng ta thường nhận được những lời chúc, những món quà, và cảm nhận được tình yêu thương của gia đình, bạn bè. Đó là ngày của niềm vui, của lòng biết ơn, ngày chúng ta nhìn lại quá khứ và hướng về tương lai. Hôm nay, toàn thể Giáo Hội cũng hân hoan mừng một ngày sinh nhật vô cùng đặc biệt: sinh nhật của Mẹ Maria, Mẹ của Chúa Giêsu và cũng là Mẹ của mỗi chúng ta.

Việc mừng sinh nhật của một vị thánh đã là một điều đặc biệt, nhưng mừng sinh nhật của Đức Trinh Nữ Maria còn mang một ý nghĩa sâu xa hơn nữa. Nếu cuộc đời của mỗi vị thánh là một bài ca ngợi khen Thiên Chúa, thì cuộc đời của Mẹ Maria chính là bản giao hưởng tuyệt vời nhất, là tuyệt tác của Thiên Chúa Ba Ngôi. Nếu sự ra đời của Gioan Tẩy Giả đã làm cho cả miền Giuđê vui mừng, thì sự chào đời của Trinh Nữ Maria là niềm vui cho toàn thể nhân loại, vì đó chính là dấu hiệu của buổi bình minh, là ánh rạng đông báo trước Mặt Trời Công Chính là Đức Giêsu Kitô sắp xuất hiện để chiếu soi thế gian đang chìm trong đêm tối của tội lỗi và sự chết.

Bài Tin Mừng hôm nay, thoạt nghe, có vẻ không giống một bài đọc cho ngày sinh nhật. Thánh Mátthêu không kể cho chúng ta nghe về nơi Mẹ sinh ra, về song thân của Mẹ là thánh Gioakim và Anna, hay những chi tiết thơ mộng về ngày chào đời của một bé gái. Thay vào đó, Phụng vụ cho chúng ta nghe một bản gia phả dài, một danh sách những cái tên nối tiếp nhau qua nhiều thế hệ: “Ông Áp-ra-ham sinh ông I-xa-ác; ông I-xa-ác sinh ông Gia-cóp…” Tại sao lại như vậy? Phải chăng Giáo Hội muốn chúng ta cảm thấy nhàm chán trong ngày lễ vui? Thưa không. Trái lại, bản gia phả này chính là chìa khóa để chúng ta hiểu được tầm vóc vĩ đại và ý nghĩa sâu xa của ngày sinh nhật Mẹ.

Bản gia phả của Đức Giêsu không phải là một danh sách khô khan. Nó là cuốn album của lịch sử cứu độ, là dòng chảy của lời hứa mà Thiên Chúa đã trung thành gìn giữ qua hàng bao thế kỷ. Nó cho thấy Thiên Chúa không hành động cách đột ngột, ngẫu hứng. Ơn cứu độ không phải là một phép lạ từ trên trời rơi xuống, nhưng là thành quả của một quá trình chuẩn bị lâu dài, kiên nhẫn, một kế hoạch yêu thương được dệt nên bằng chính những sợi chỉ của lịch sử nhân loại, với tất cả những thăng trầm, vinh quang và cả những yếu đuối, tội lỗi của con người. Dòng dõi bắt đầu từ Abraham, người cha của lòng tin, trải qua các tổ phụ, các vị vua, những người công chính và cả những kẻ tội lỗi. Thiên Chúa đã kiên nhẫn bước đi cùng dân tộc của Ngài, qua những thời kỳ huy hoàng của vua Đavít, qua những năm tháng lưu đày tủi nhục ở Babylon. Ngài không bỏ rơi dân Ngài, ngay cả khi họ bất trung. Ngài vẫn âm thầm hoạt động, hướng tất cả về một điểm đỉnh, một thời khắc mà Ngài đã ấn định từ muôn thuở.

Điều đáng kinh ngạc trong bản gia phả này là sự hiện diện của bốn người phụ nữ ngoại lệ trước Mẹ Maria: Ta-ma, Ra-kháp, Rút và vợ của ông U-ri-a. Đây không phải là những hình mẫu hoàn hảo. Ta-ma đã phải dùng mưu kế để có được quyền làm mẹ. Ra-kháp là một phụ nữ ngoại giáo, một kỹ nữ ở Giêrikhô. Rút là người dân Mô-áp, dân tộc bị xem là kẻ thù của Israel. Vợ của ông U-ri-a, bà Bát-se-va, thì gắn liền với tội ngoại tình và tội giết người của vua Đavít. Tại sao Tin Mừng lại nêu tên các bà? Việc đưa tên các ngài vào gia phả của Đấng Cứu Thế cho thấy một chân lý tuyệt vời: Lòng thương xót của Thiên Chúa vượt trên mọi giới hạn của con người. Ngài có thể viết thẳng trên những đường cong của lịch sử. Ngài không loại trừ ai. Ngài chọn gọi và hành động qua cả những con người bất toàn, những cuộc đời phức tạp, những hoàn cảnh éo le, để thực hiện kế hoạch yêu thương của Ngài. Lịch sử cứu độ không phải là lịch sử của những con người hoàn hảo, nhưng là lịch sử của lòng thương xót Thiên Chúa dành cho những con người tội lỗi.

Và rồi, sau một dòng chảy dài của lịch sử với biết bao thế hệ, với cả thánh nhân và tội nhân, bản gia phả đi đến đỉnh điểm, đến cái tên cuối cùng, cái tên mà cả dòng lịch sử đang mong chờ: “Ông Gia-cóp sinh ông Giu-se, chồng của bà Ma-ri-a, bà là mẹ Đức Giê-su, cũng gọi là Đấng Ki-tô.” Tất cả dừng lại ở đây. Dòng chảy của lịch sử nhân loại gặp gỡ sự can thiệp trực tiếp của Thiên Chúa. Thánh Mátthêu không nói “ông Giuse sinh Đức Giêsu”, nhưng nói “ông Giuse, chồng của bà Maria, bà là mẹ Đức Giêsu”. Sự ra đời của Chúa Giêsu không theo quy luật tự nhiên của huyết thống, mà là một sự sáng tạo mới, “bởi phép Chúa Thánh Thần”. Và Mẹ Maria chính là điểm gặp gỡ thần linh ấy. Mẹ là bông hoa tinh tuyền, trinh trắng, nở ra từ chính mảnh đất nhân loại đầy sỏi đá và gai góc. Mẹ là thành quả đẹp đẽ nhất mà Thiên Chúa đã chuẩn bị qua suốt dòng lịch sử. Sự ra đời của Mẹ chính là khoảnh khắc mà Thiên Chúa nói: “Đã đến lúc. Mảnh đất đã sẵn sàng.”

Sinh nhật của Mẹ Maria là lời khẳng định rằng Mẹ hoàn toàn thuộc về dòng dõi loài người chúng ta. Mẹ là con cháu của Abraham, của Đavít. Mẹ mang trong mình dòng máu, lịch sử, văn hóa và cả những mong chờ của dân tộc Israel. Mẹ không phải là một thiên thần từ trời xuống, nhưng là một người nữ của trần gian. Chính vì thế, Mẹ có thể hiểu được những yếu đuối, những vui buồn, những hy vọng và thất vọng của chúng ta. Mẹ là người chị, người bạn đồng hành gần gũi nhất của chúng ta. Nhưng đồng thời, sự ra đời của Mẹ cũng là một sự kiện hoàn toàn mới mẻ, một khởi đầu tuyệt đối. Mẹ được sinh ra trong ân sủng, được gìn giữ tinh tuyền khỏi mọi vết nhơ của tội nguyên tổ, để xứng đáng trở thành Đền Thờ cho Con Thiên Chúa ngự vào. Mẹ là Evà mới, khởi đầu cho một nhân loại mới, một nhân loại được giao hòa với Thiên Chúa.

Bài đọc thứ nhất trích từ sách ngôn sứ Mi-kha cũng hướng chúng ta về ý nghĩa này. Ngôn sứ loan báo về một Bêlem nhỏ bé, nhưng từ đó sẽ xuất hiện Đấng thống lãnh Israel. “Phần ngươi, hỡi Bê-lem Ép-ra-tha, ngươi nhỏ bé nhất trong các thị tộc Giu-đa, nhưng từ nơi ngươi, Ta sẽ cho xuất hiện một vị có sứ mạng thống lãnh Israel.” Thiên Chúa luôn hành động theo một cách thức lạ lùng: Ngài chọn những gì thế gian cho là nhỏ bé, yếu đuối, không đáng kể để thực hiện những công trình vĩ đại. Bêlem nhỏ bé thế nào, thì Na-da-rét, quê hương của Mẹ, cũng vô danh như vậy. Mẹ Maria, một thiếu nữ thôn quê, khiêm hạ và âm thầm, đã được Thiên Chúa tuyển chọn để trở thành Mẹ của Đấng Cứu Thế. Sinh nhật của Mẹ là một bài học về sự khiêm nhường. Thiên Chúa không cần quyền lực, danh vọng hay sự giàu sang của thế gian. Ngài chỉ cần một trái tim rộng mở, một tâm hồn khiêm hạ và một lòng tin tưởng phó thác tuyệt đối. Mẹ Maria chính là mẫu gương hoàn hảo của sự khiêm hạ đó.

Và khi đã có Mẹ, khi “thời gian đã mãn”, Thiên Chúa đã thực hiện lời hứa của Ngài. Phần thứ hai của bài Tin Mừng kể lại biến cố truyền tin cho thánh Giuse. Biến cố này cho thấy sự khởi đầu mới mẻ nơi Mẹ Maria. Thánh Giuse, một người công chính, bối rối trước mầu nhiệm đang diễn ra nơi người bạn đời của mình. Ngài định tâm lìa bỏ Mẹ cách kín đáo. Sự công chính của thánh nhân, sự tuân giữ Lề Luật của ngài, đã phải cúi mình trước một kế hoạch vĩ đại hơn, một sự công chính của Thiên Chúa. Và sứ thần đã đến để mặc khải cho ngài: “Này ông Giu-se, con cháu Đa-vít, đừng ngại đón bà Ma-ri-a vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần.” Đứa trẻ ấy sẽ được gọi là Giêsu, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi. Và Người cũng chính là Emmanuel, nghĩa là Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta.

Lời hứa từ ngàn xưa, niềm mong chờ của bao thế hệ, giờ đây đã trở thành hiện thực nơi cung lòng của Đức Trinh Nữ Maria. Tất cả điều này có thể xảy ra là nhờ có sự hiện diện của Mẹ. Sinh nhật của Mẹ là cánh cửa mở ra cho Thiên Chúa bước vào trần gian. Nếu không có ngày Mẹ sinh ra, sẽ không có ngày Mẹ thưa tiếng “Xin Vâng”. Nếu không có tiếng “Xin Vâng” của Mẹ, Con Thiên Chúa đã không thể làm người. Và nếu Con Thiên Chúa không làm người, chúng ta sẽ mãi mãi chìm trong sự xa cách với Thiên Chúa. Do đó, mừng sinh nhật Mẹ không chỉ là nhớ về một sự kiện quá khứ, mà là cử hành chính mầu nhiệm cứu độ đang diễn ra cho chúng ta. Mẹ là bình minh, và Chúa Giêsu là Mặt Trời. Không có bình minh thì làm sao có được ánh sáng mặt trời?

Kính thưa anh chị em,

Mừng sinh nhật Mẹ Maria hôm nay, chúng ta được mời gọi chiêm ngắm lại tình yêu và sự kiên nhẫn của Thiên Chúa trong lịch sử đời mình. Có thể cuộc đời chúng ta cũng giống như bản gia phả kia, có những trang sáng, những trang tối, có những lúc thăng, lúc trầm, có những quyết định đúng đắn và cả những sai lầm, vấp ngã. Nhưng Thiên Chúa không bao giờ bỏ rơi chúng ta. Ngài vẫn đang âm thầm dệt nên câu chuyện cứu độ của riêng mỗi người. Ngài có thể viết thẳng trên những đường cong mà chúng ta đã tạo ra.

Mừng sinh nhật Mẹ, chúng ta cũng được mời gọi học nơi Mẹ bài học khiêm nhường. Thiên Chúa không cần chúng ta phải làm những điều phi thường. Ngài chỉ cần chúng ta có một con tim đơn sơ, nhỏ bé, biết tin tưởng và phó thác cuộc đời mình cho Ngài. Như Mẹ, chúng ta hãy để cho Thiên Chúa thực hiện những điều vĩ đại qua sự nhỏ bé của chúng ta.

Mừng sinh nhật Mẹ, chúng ta hãy chạy đến với Mẹ với tất cả lòng con thảo. Mẹ là Mẹ của Chúa Giêsu, và cũng là Mẹ của chúng ta. Mẹ hiểu chúng ta hơn ai hết. Hãy dâng lên Mẹ những món quà của lòng thành: một lời kinh Kính Mừng sốt sắng, một quyết tâm từ bỏ một tật xấu, một hành động bác ái yêu thương. Hãy xin Mẹ, trong ngày vui của Mẹ, ban cho chúng ta ơn biết noi gương Mẹ, luôn biết thưa “Xin Vâng” với thánh ý Chúa trong mọi hoàn cảnh. Xin Mẹ giúp chúng ta trở thành những mảnh đất tốt, để Lời Chúa có thể được gieo vào và sinh hoa kết trái.

Lạy Mẹ Maria, trong ngày sinh nhật của Mẹ, chúng con vui mừng cảm tạ Chúa đã ban cho thế giới một người Mẹ tuyệt vời như Mẹ. Xin Mẹ hãy sinh ra Chúa Giêsu một lần nữa trong tâm hồn mỗi chúng con, trong gia đình chúng con, và trên toàn thế giới. Xin cho ánh bình minh của ơn cứu độ mà Mẹ đã mang đến, ngày càng chiếu sáng rực rỡ, để xua tan mọi bóng tối của hận thù, chia rẽ và tội lỗi, và để tất cả chúng con được sống trong niềm vui và bình an của Emmanuel, Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta. Amen.