Chúa Nhật Tuần XVI – Mùa Thường Niên – Lm. Anmai, CSsR

³⁸ Khi ấy, Đức Giê-su vào một làng kia. Có một người phụ nữ tên là Mác-ta đón Người vào nhà. ³⁹ Cô có người em gái tên là Ma-ri-a. Cô này cứ ngồi bên chân Chúa mà nghe lời Người dạy. ⁴⁰ Còn cô Mác-ta thì tất bật lo việc phục vụ. Cô tiến lại mà nói : “Thưa Thầy, em con để mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tới sao ? Xin Thầy bảo nó giúp con một tay !” ⁴¹ Chúa đáp : “Mác-ta ! Mác-ta ơi ! Chị băn khoăn lo lắng nhiều chuyện quá ! ⁴² Chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi. Ma-ri-a đã chọn phần tốt nhất, và sẽ không bị lấy đi.”

LẮNG NGHE VÀ GẶP GỠ CHÚA – BÀI HỌC TỪ MACTA VÀ MARIA

Đoạn Tin Mừng về hai chị em Macta và Maria (Lc 10,38-42) mở ra trước mắt chúng ta một bức tranh sống động về hai cách tiếp cận Chúa Giêsu, hai thái độ sống đức tin, và hai con đường gặp gỡ Thiên Chúa. Câu chuyện ngắn gọn nhưng sâu sắc này không chỉ phản ánh tâm tình của hai con người trước sự hiện diện của Chúa, mà còn là lời mời gọi mỗi người chúng ta nhìn lại cách chúng ta đón tiếp Ngài trong cuộc sống hằng ngày. Qua hai thái độ của Macta và Maria – bận rộn và lắng nghe, tự mãn và khiêm nhường – chúng ta được mời gọi khám phá đâu là điều Chúa thực sự mong muốn nơi chúng ta, và làm thế nào để thực sự gặp gỡ Ngài trong trái tim mình.

Macta, với vai trò là người chị cả trong gia đình, đã đón tiếp Chúa Giêsu với tất cả sự nhiệt thành và hiếu khách. Cô tất bật chuẩn bị một bữa ăn thịnh soạn, lo lắng mọi thứ phải chu toàn để bày tỏ lòng kính trọng và yêu mến dành cho vị khách quý. Thái độ bận rộn của Macta là hình ảnh quen thuộc của nhiều người trong chúng ta – luôn muốn làm thật nhiều, thật tốt để chứng tỏ tình yêu và sự tận tụy. Hành động của cô xuất phát từ một tấm lòng chân thành, một mong muốn phục vụ Chúa Giêsu cách trọn vẹn. Tuy nhiên, trong sự bận rộn ấy, Macta dường như đã để mình bị cuốn vào vòng xoáy của những lo toan vật chất, đến mức quên mất điều quan trọng nhất: chính sự hiện diện của Chúa. Cô không chỉ bận rộn với công việc, mà còn để cho sự bận rộn ấy chiếm lấy tâm trí, khiến cô trở nên nặng nề, căng thẳng, và thậm chí là phiền trách cả em gái mình lẫn Chúa Giêsu.

Ngược lại, Maria lại chọn một cách tiếp cận hoàn toàn khác. Cô ngồi dưới chân Chúa Giêsu, lặng lẽ lắng nghe lời Ngài. Thái độ của Maria không phải là sự lười biếng hay thờ ơ với công việc nhà, nhưng là một sự ưu tiên tuyệt đối dành cho Lời Chúa. Cô hiểu rằng, trong khoảnh khắc đặc biệt này, điều quý giá nhất không phải là một bữa ăn thịnh soạn, mà là cơ hội được ở bên Chúa, được nghe Ngài dạy dỗ, và được nuôi dưỡng tâm hồn bởi Lời hằng sống. Maria biểu lộ lòng hiếu khách của mình không qua những công việc bề ngoài, mà qua một trái tim rộng mở, sẵn sàng đón nhận những gì Chúa muốn ban tặng. Sự lựa chọn của cô phản ánh một đức tin sâu sắc, đặt Chúa làm trung tâm của mọi sự, và coi việc lắng nghe Lời Ngài là điều cần thiết hơn cả.

Chúa Giêsu, trong sự khôn ngoan và yêu thương của Ngài, đã nhẹ nhàng sửa dạy Macta: “Macta, Macta, con lo lắng và bối rối về nhiều chuyện quá! Chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất, và phần đó sẽ không bị lấy đi” (Lc 10,41-42). Lời này không phải là sự trách móc hay xem nhẹ công việc của Macta, nhưng là một lời mời gọi cô, và cả chúng ta, nhìn lại những ưu tiên trong đời sống. Chúa Giêsu không phủ nhận giá trị của việc phục vụ, nhưng Ngài nhấn mạnh rằng mọi công việc, dù tốt đẹp đến đâu, chỉ thực sự có ý nghĩa khi được thực hiện trong sự kết hợp với Ngài. Sự bận rộn, nếu không được cân bằng bởi sự lắng nghe và cầu nguyện, có thể trở thành “bụi gai” làm nghẹt sức sống của Lời Chúa, như Ngài đã từng cảnh báo trong dụ ngôn người gieo giống (Mt 13,22). Tệ hơn, nó có thể biến thành một ông chủ độc đoán, thống trị trái tim con người, khiến chúng ta xa rời Thiên Chúa và trở nên nặng nề, mất đi sự nhạy bén thiêng liêng.

Thái độ bận rộn của Macta còn cho thấy một khía cạnh khác: sự tự mãn và xu hướng áp đặt ý mình lên người khác. Macta đã đón tiếp Chúa Giêsu theo cách cô cho là đúng, theo sở thích và tiêu chuẩn của mình. Cô muốn thể hiện tài năng nội trợ, lòng hiếu khách, và sự chu đáo của mình, nhưng dường như không dừng lại để hỏi xem Chúa Giêsu thực sự mong muốn điều gì. Trong thâm tâm, niềm vui của Macta không chỉ đến từ việc phục vụ Chúa, mà còn từ sự tự hào về khả năng và đức độ của bản thân. Điều này dẫn cô đến chỗ đánh giá và phiền trách Maria, thậm chí cả Chúa Giêsu, vì đã không công nhận nỗ lực của cô. Lời cô thốt lên: “Thưa Thầy, Thầy không thấy rằng em tôi để mặc tôi một mình lo phục vụ là sai quấy hay sao? Xin Thầy bảo nó giúp tôi với” (Lc 10,40), cho thấy một trái tim đang bị chi phối bởi sự so sánh, bất mãn, và mong muốn được công nhận. Thay vì vui vì sự hiện diện của Chúa, Macta lại để mình bị cuốn vào những cảm xúc tiêu cực, làm mờ đi ý nghĩa của cuộc gặp gỡ thiêng liêng.

Maria, ngược lại, đã chọn con đường của sự khiêm nhường và lắng nghe. Cô không tìm cách áp đặt ý mình, không bận tâm đến việc phải thể hiện bản thân, mà đơn giản là ngồi dưới chân Chúa, để Lời Ngài thấm sâu vào tâm hồn. Thái độ này phản ánh một đức tin trưởng thành, biết đặt Chúa làm trung tâm và tin rằng Ngài sẽ ban cho những gì cần thiết. Maria không chỉ lắng nghe bằng tai, mà còn bằng cả trái tim, để Lời Chúa trở thành nguồn sống, nguồn ánh sáng soi đường cho cô. Sự lựa chọn của Maria được Chúa Giêsu khen ngợi như “phần tốt nhất”, bởi nó dẫn cô đến một cuộc gặp gỡ đích thực với Ngài. Lời Chúa, như chính Ngài đã dạy, là điều làm cho con người trở thành “mẹ và anh em” của Ngài (Lc 8,21). Những ai nghe và tuân giữ Lời Chúa sẽ được kết nối với Ngài trong một mối tương quan sâu sắc, vượt trên mọi giá trị thế gian.

Câu chuyện của Macta và Maria không chỉ là một câu chuyện của hai chị em, mà là một bài học cho mỗi người chúng ta trong hành trình đức tin. Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta thường giống Macta, bị cuốn vào những lo toan, bận rộn với công việc, gia đình, và những trách nhiệm xã hội. Những điều này không xấu, nhưng nếu chúng ta để chúng chiếm trọn tâm trí, chúng có thể khiến chúng ta quên mất Chúa, quên mất việc dừng lại để lắng nghe Ngài. Chúng ta có thể trở nên giống như Giáo hội Do Thái thời xưa, những người sùng đạo, khao khát Đấng Cứu Thế, nhưng lại không nhận ra Ngài khi Ngài sống giữa họ, chỉ vì họ bị trói buộc bởi những hình ảnh và kỳ vọng do chính họ tạo ra. Hoặc như hai môn đệ trên đường Emmaus, chúng ta có thể đi bên Chúa, nói chuyện với Ngài, nhưng vẫn không nhận ra Ngài, vì tâm trí chúng ta bị che mờ bởi những lo lắng và mong muốn riêng.

Để gặp gỡ Chúa một cách đích thực, chúng ta cần học theo Maria: từ bỏ chính mình, ngồi dưới chân Ngài, và lắng nghe Lời Ngài. Từ bỏ chính mình không có nghĩa là phủ nhận trách nhiệm hay né tránh công việc, mà là đặt Chúa làm ưu tiên hàng đầu, để mọi việc chúng ta làm đều được soi sáng bởi Lời Ngài. Lắng nghe Lời Chúa không chỉ là việc đọc Kinh Thánh hay tham dự Thánh lễ, mà là để Lời ấy thấm sâu vào cuộc sống, định hình cách chúng ta suy nghĩ, hành động và yêu thương. Khi chúng ta lắng nghe với một trái tim khiêm nhường, chúng ta sẽ nhận ra rằng Chúa không mong muốn chúng ta phải làm thật nhiều để chứng tỏ giá trị của mình, mà chỉ mong chúng ta mở lòng để Ngài hiện diện và hoạt động trong chúng ta.

Thái độ của Maria cũng dạy chúng ta về sự nhạy bén thiêng liêng. Trong một thế giới đầy những tiếng ồn và sự phân tâm, việc dừng lại để lắng nghe Chúa là một thách đố lớn. Chúng ta dễ bị cuốn vào những bận rộn của cuộc sống, đến mức không còn thời gian để cầu nguyện, suy tư, hay đơn giản là ở lại với Chúa. Nhưng chính trong sự thinh lặng, trong những khoảnh khắc chúng ta dành để lắng nghe, chúng ta sẽ tìm thấy sự bình an và sức mạnh để đối diện với mọi thử thách. Lời Chúa là ngọn đèn soi lối, là nguồn nuôi dưỡng tâm hồn, giúp chúng ta nhận ra đâu là điều thực sự quan trọng trong cuộc sống. Như các Tông đồ đã ưu tiên việc rao giảng Lời Chúa trên cả những công việc phục vụ vật chất (Cv 6,2-4), chúng ta cũng được mời gọi đặt Lời Chúa làm trung tâm, để mọi việc chúng ta làm đều phản ánh tình yêu và sự hiện diện của Ngài.

Hơn nữa, câu chuyện này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc gặp gỡ Chúa và tha nhân một cách chân thành. Macta, trong sự bận rộn và tự mãn của mình, đã vô tình đánh mất cơ hội gặp gỡ Chúa Giêsu một cách sâu sắc. Cô tập trung vào việc phục vụ theo ý mình, mà không nhận ra rằng điều Chúa mong muốn là một trái tim biết lắng nghe và đồng hành. Trong cuộc sống, chúng ta cũng có thể rơi vào tình trạng tương tự, khi chúng ta làm việc vì Chúa hay vì người khác, nhưng lại làm theo cách của mình, với động cơ tự mãn hoặc mong được công nhận. Một hành động phục vụ, dù tốt đẹp đến đâu, sẽ mất đi ý nghĩa nếu nó không được thực hiện với tình yêu và sự khiêm nhường. Ngược lại, khi chúng ta phục vụ với một trái tim như Maria, sẵn sàng lắng nghe và đáp ứng những nhu cầu thực sự của người khác, chúng ta sẽ tạo nên những cuộc gặp gỡ đích thực, mang lại niềm vui và sự chữa lành.

Câu chuyện của Macta và Maria cũng là một lời mời gọi chúng ta sống cân bằng giữa hành động và chiêm niệm. Macta đại diện cho đời sống hoạt động, còn Maria đại diện cho đời sống cầu nguyện. Cả hai đều cần thiết, nhưng chiêm niệm – tức là sự lắng nghe và kết hợp với Chúa – phải là nền tảng. Chỉ khi chúng ta được nuôi dưỡng bởi Lời Chúa, chúng ta mới có sức mạnh và sự sáng suốt để phục vụ người khác một cách hiệu quả. Một đời sống đức tin trưởng thành là đời sống biết kết hợp cả hai: làm việc với tinh thần của Macta, nhưng luôn giữ một trái tim như Maria, biết dừng lại để lắng nghe và gặp gỡ Chúa. Khi chúng ta sống như thế, chúng ta sẽ trở thành những chứng nhân sống động của Tin Mừng, mang ánh sáng của Chúa đến cho thế giới.

Vì vậy, mỗi chúng ta được mời gọi để nhìn lại đời sống mình và tự hỏi: Tôi có đang giống Macta, để những bận rộn và tự mãn che mờ sự hiện diện của Chúa? Hay tôi có đang học theo Maria, biết dừng lại để lắng nghe Lời Ngài và để Ngài dẫn dắt? Hãy xin Chúa ban cho chúng ta một trái tim khiêm nhường, một tâm hồn nhạy bén, để chúng ta có thể gặp gỡ Ngài trong cầu nguyện, trong Lời Ngài, và trong những người xung quanh. Xin cho chúng ta biết chọn “phần tốt nhất” như Maria, để Lời Chúa trở thành ngọn lửa soi sáng và sưởi ấm cuộc đời chúng ta, giúp chúng ta sống trọn vẹn cho Thiên Chúa và tha nhân. Amen.