Chúa Nhật Tuần XV – Mùa Thường Niên – Lm. Anmai, CSsR

Tin Mừng

Lc 10,25-37

Ai là người thân cận của tôi ?

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.

²⁵ Khi ấy, có người thông luật kia muốn thử Đức Giê-su mới đứng lên hỏi Người rằng : “Thưa Thầy, tôi phải làm gì để được sự sống đời đời làm gia nghiệp ?” ²⁶ Người đáp : “Trong Luật đã viết gì ? Ông đọc thế nào ?” ²⁷ Ông ấy thưa : “Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh hồn, hết sức lực, và hết trí khôn ngươi, và yêu mến người thân cận như chính mình.” ²⁸ Đức Giê-su bảo ông ta : “Ông trả lời đúng lắm. Cứ làm như vậy là sẽ được sống.”

²⁹ Tuy nhiên, ông ấy muốn chứng tỏ là mình có lý, nên mới thưa cùng Đức Giê-su rằng : “Nhưng ai là người thân cận của tôi ?” ³⁰ Đức Giê-su đáp : “Một người kia từ Giê-ru-sa-lem xuống Giê-ri-khô, dọc đường bị rơi vào tay kẻ cướp. Chúng lột sạch người ấy, đánh nhừ tử, rồi bỏ đi, để mặc người ấy nửa sống nửa chết. ³¹ Tình cờ, có thầy tư tế cũng đi xuống trên con đường ấy. Trông thấy nạn nhân, ông tránh qua bên kia mà đi. ³² Rồi một thầy Lê-vi đi tới chỗ ấy, thấy thế, cũng tránh qua bên kia mà đi. ³³ Nhưng một người Sa-ma-ri kia đi đường, tới chỗ nạn nhân, thấy vậy thì động lòng thương. ³⁴ Ông ta lại gần, lấy dầu lấy rượu xức vết thương cho người ấy và băng bó lại, rồi đặt người ấy trên lưng lừa của mình, đưa về quán trọ mà săn sóc. ³⁵ Hôm sau, ông lấy ra hai quan tiền, trao cho chủ quán và nói : “Nhờ bác săn sóc cho người này, có tốn kém thêm bao nhiêu, thì khi trở về, chính tôi sẽ hoàn lại bác.” ³⁶ Vậy theo ông nghĩ, trong ba người đó, ai đã tỏ ra là người thân cận với người đã bị rơi vào tay kẻ cướp ?” ³⁷ Người thông luật trả lời : “Chính là kẻ đã thực thi lòng thương xót đối với người ấy.” Đức Giê-su bảo ông ta : “Ông hãy đi, và cũng hãy làm như vậy.”

 

CON ĐƯỜNG DẪN ĐẾN SỰ SỐNG ĐỜI ĐỜI

Từ thuở hồng hoang, con người đã luôn khao khát một cuộc sống vĩnh cửu, một hạnh phúc bất tận, một sự sống không bị giới hạn bởi thời gian hay cái chết. Khát vọng trường sinh bất tử không chỉ là giấc mơ của các bậc vua chúa, những nhà hiền triết, mà còn là ước nguyện sâu kín trong lòng mỗi con người, từ mọi thời đại, mọi nền văn hóa. Trong bài giảng hôm nay, chúng ta cùng suy ngẫm về câu hỏi muôn thuở: “Làm cách nào để được hưởng sự sống đời đời?” Câu hỏi này đã được một thầy thông luật đặt ra với Chúa Giêsu, và qua dụ ngôn về người Samaria nhân hậu, Chúa đã chỉ cho chúng ta con đường dẫn đến sự sống vĩnh cửu.

Câu chuyện người Samaria nhân hậu không chỉ là một câu chuyện cảm động về lòng trắc ẩn, mà còn là một bài học sâu sắc về cách sống, cách yêu thương, và cách bước đi trên con đường dẫn đến Nước Trời. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng khám phá con đường ấy, con đường mà Chúa Giêsu gọi là “con đường của trái tim.”

Câu chuyện mà Chúa Giêsu kể lại là một câu chuyện rất đỗi bình thường, có thể xảy ra bất kỳ lúc nào trong đời sống hằng ngày. Một người đàn ông từ Giêrusalem xuống Giêrikhô, trên một con đường dài và hiểm trở. Con đường này không chỉ gập ghềnh, khó đi, mà còn đầy rẫy nguy hiểm. Quả nhiên, người đàn ông bị cướp tấn công, bị đánh đập dã man, bị cướp hết tài sản, và bị bỏ lại bên vệ đường, dở sống dở chết, chỉ còn biết rên rỉ trong đau đớn.

Ba nhân vật đi ngang qua người bị nạn, nhưng mỗi người lại có một thái độ khác nhau:

Thầy tư tế: Ông là người có địa vị, có kiến thức về lề luật, và thường xuyên phục vụ trong đền thờ. Khi thấy người bị nạn, ông không dừng lại, mà vội vàng tránh sang bên kia đường để tiếp tục hành trình của mình.

Thầy Lêvi: Cũng giống như thầy tư tế, thầy Lêvi là người hiểu biết và có trách nhiệm trong các công việc tôn giáo. Nhưng ông cũng chọn cách lảng tránh, không muốn dính líu đến người bị nạn.

Người Samaria: Khác với hai nhân vật trước, người Samaria là một người ngoại đạo, bị dân Do Thái xem thường. Thế nhưng, chính ông đã dừng lại. Ông không chỉ dừng lại để nhìn, mà còn chạnh lòng thương, băng bó vết thương cho nạn nhân, đưa nạn nhân đến quán trọ, và thậm chí trả tiền để nhờ chủ quán chăm sóc người bị nạn cho đến khi bình phục.

Qua câu chuyện này, Chúa Giêsu không chỉ kể một câu chuyện về lòng nhân ái, mà còn chỉ cho chúng ta con đường dẫn đến sự sống đời đời. Con đường ấy không phải là một con đường dễ dàng, nhưng là con đường mà bất kỳ ai, với một trái tim nhân hậu, đều có thể bước đi.

Con đường từ Giêrusalem xuống Giêrikhô trong dụ ngôn không chỉ là một con đường địa lý, mà còn là biểu tượng cho hành trình cuộc đời của mỗi người chúng ta. Đó là con đường dẫn đến Nước Trời, nơi mà sự sống đời đời đang chờ đợi. Nhưng con đường ấy không hề bằng phẳng hay an toàn. Nó có những đặc điểm sau:

Gập ghềnh và khó đi: Cuộc sống của chúng ta đầy những thử thách, những khó khăn, và những trở ngại. Có những lúc chúng ta cảm thấy mệt mỏi, chán nản, muốn bỏ cuộc.

Nguy hiểm với trộm cướp rình rập: Trên hành trình ấy, chúng ta có thể gặp phải những cám dỗ, những lầm lạc, hoặc những tổn thương khiến chúng ta ngã quỵ.

Thử thách liên tục: Con đường này đòi hỏi chúng ta phải đối diện với những lựa chọn khó khăn, những tình huống buộc chúng ta phải quyết định giữa cái đúng và cái sai, giữa lòng ích kỷ và tình yêu thương.

Để vượt qua những thử thách ấy, chúng ta không thể dựa vào sức mạnh thể chất, sự giàu có, hay kiến thức uyên thâm. Vũ khí duy nhất hữu ích, như Chúa Giêsu đã chỉ ra, chính là trái tim. Một trái tim nhân hậu, nhạy bén, quan tâm, và chung thủy sẽ dẫn chúng ta đến đích.

Qua hình ảnh người Samaria nhân hậu, Chúa Giêsu đã vẽ nên chân dung của một trái tim chiến thắng – trái tim có khả năng dẫn chúng ta đến sự sống đời đời. Trái tim ấy cần có ba phẩm chất quan trọng:

Người Samaria nhân hậu sở hữu một trái tim nhạy bén, một trái tim có khả năng nhìn thấy và lắng nghe những nỗi đau mà người khác không nhận ra. Trong khi thầy tư tế và thầy Lêvi đi ngang qua mà không màng đến người bị nạn, người Samaria, dù đang bận rộn, dù đang vội vã trên hành trình của mình, vẫn nhận ra người bị nạn nằm bên vệ đường.

Nhìn bằng trái tim: Dù tiếng vó ngựa lộp cộp, dù gió thổi vù vù, ông vẫn nghe được tiếng rên rỉ yếu ớt của người bị nạn. Đôi mắt của ông không chỉ nhìn thấy hình ảnh một người nằm đó, mà còn nhìn thấy nỗi đau, sự tuyệt vọng, và nhu cầu cấp bách của họ.

Lắng nghe bằng trái tim: Trái tim nhạy bén của ông có đôi tai thính lạ lùng, có thể nghe được những tiếng kêu cứu thầm lặng từ đáy lòng. Nó có đôi mắt sáng lạ lùng, có thể nhìn thấy những vết thương không hiện hữu trên thân thể, mà nằm sâu trong tâm hồn.

Ngược lại, thầy tư tế và thầy Lêvi, dù có đôi mắt và đôi tai khỏe mạnh, lại không nhìn thấy, không nghe thấy. Không phải vì họ không có khả năng, mà vì trái tim của họ đã bị đóng kín. Họ sợ rằng nếu dừng lại, nếu chạm vào người bị nạn, họ sẽ trở nên ô uế, không thể tiếp tục công việc tôn giáo của mình. Những lề luật, những quy tắc cứng nhắc đã khiến trái tim họ trở nên lạnh lùng, vô cảm.

Bài học cho chúng ta là gì? Trong cuộc sống hằng ngày, có biết bao người đang cần được giúp đỡ, đang kêu cứu bằng những cách thầm lặng. Đó có thể là một người bạn đang chìm trong nỗi buồn, một người lạ đang cần một bàn tay chìa ra, hoặc một người thân đang chờ đợi sự quan tâm của chúng ta. Để trở thành người Samaria nhân hậu, chúng ta cần rèn luyện một trái tim nhạy bén, biết nhìn và biết nghe bằng tình yêu.

Trái tim nhạy bén thôi chưa đủ. Một trái tim quan tâm mới là trái tim biết hành động, biết đến gần, và biết làm tất cả để giúp đỡ người khác. Người Samaria không chỉ nhìn thấy người bị nạn, mà còn dừng lại, đến gần, và chăm sóc họ. Ông không ngại mất thời gian, không ngại tốn kém, không ngại phiền phức. Ông mang theo dầu và băng vải, xoa bóp vết thương, băng bó cẩn thận, và đưa người bị nạn lên ngựa của mình để chở đến quán trọ.

Hành động với tình yêu: Hành động của người Samaria không xuất phát từ nghĩa vụ hay sự ép buộc, mà từ một trái tim quan tâm chân thành. Ông không phải là bác sĩ, không được đào tạo y khoa, nhưng ông đã chăm sóc nạn nhân một cách thành thạo, như thể trái tim của ông biết chính xác phải làm gì.

Sẵn sàng hy sinh: Vì quan tâm, ông sẵn sàng hy sinh thời gian, tiền bạc, và công sức của mình. Ông không chỉ làm những gì cần thiết, mà còn làm với tất cả nhiệt huyết và sự cẩn trọng.

Ngược lại, thầy tư tế và thầy Lêvi, dù có thể đã nhìn thấy người bị nạn, lại chọn cách tránh xa. Họ sợ phiền hà, sợ rắc rối, sợ làm gián đoạn hành trình của mình. Trái tim của họ thiếu đi sự quan tâm, nên họ không thể hành động vì người khác.

Bài học cho chúng ta là gì? Một trái tim quan tâm không chỉ dừng lại ở việc cảm thông hay thương xót. Nó phải dẫn chúng ta đến hành động cụ thể: một lời an ủi, một cử chỉ giúp đỡ, một sự hy sinh để nâng đỡ người khác. Trong thế giới đầy bận rộn và ích kỷ hôm nay, chúng ta cần rèn luyện một trái tim quan tâm, luôn sẵn sàng đến gần và phục vụ anh em.

Một trái tim nhạy bén và quan tâm sẽ không trọn vẹn nếu thiếu đi sự chung thủy. Người Samaria không chỉ giúp đỡ người bị nạn trong giây phút cấp bách, mà còn lo lắng cho họ đến tận cùng. Sau khi đưa nạn nhân đến quán trọ, ông trả tiền cho chủ quán và dặn dò kỹ lưỡng: “Hãy chăm sóc người này, nếu tốn kém thêm, tôi sẽ trả khi trở lại.” Dù bận rộn với công việc của mình, ông vẫn hứa sẽ quay lại để đảm bảo rằng người bị nạn được chăm sóc đầy đủ.

Không làm nửa vời: Trái tim chung thủy không bỏ dở giữa chừng, không làm việc qua loa. Người Samaria đã đi đến cùng trong việc giúp đỡ, không để người bị nạn rơi vào cảnh cô đơn hay thiếu thốn.

Theo dõi và chăm sóc: Sự chung thủy của ông thể hiện ở việc ông không quên người bị nạn sau khi rời đi. Ông tiếp tục nghĩ về họ, lo lắng cho họ, và cam kết quay lại để hỗ trợ thêm nếu cần.

Ngược lại, nếu thầy tư tế hay thầy Lêvi có dừng lại, có lẽ họ chỉ làm qua quýt để an tâm lương tâm, rồi nhanh chóng bỏ đi. Nhưng người Samaria đã làm với một trái tim chung thủy, một trái tim không mỏi mệt, không buông xuôi.

Bài học cho chúng ta là gì? Trong cuộc sống, chúng ta thường dễ bắt đầu một việc tốt, nhưng lại khó duy trì nó đến cùng. Một trái tim chung thủy đòi hỏi chúng ta phải kiên trì, phải theo dõi, và phải tiếp tục yêu thương ngay cả khi công việc trở nên khó khăn hay tốn kém. Đó là cách chúng ta xây dựng những mối quan hệ bền vững và mang lại ý nghĩa thực sự cho cuộc sống.

Qua dụ ngôn người Samaria nhân hậu, Chúa Giêsu dạy chúng ta rằng con đường dẫn đến sự sống đời đời không phải là một con đường xa lạ hay bí ẩn. Nó chính là con đường mà chúng ta đang đi mỗi ngày – con đường của cuộc sống, của những gặp gỡ, của những lựa chọn. Nhưng điều làm nên sự khác biệt là cách chúng ta bước đi trên con đường ấy. Chỉ những ai mang theo một trái tim nhân hậu mới có thể đến được đích.

Thầy tư tế và thầy Lêvi: Họ đã đi trên con đường Giêrikhô, nhưng họ đã rẽ sang một hướng khác, hướng của sự vô cảm và ích kỷ. Họ có kiến thức, có địa vị, có lề luật, nhưng họ thiếu trái tim. Vì thế, con đường của họ không dẫn đến sự sống đời đời.

Người Samaria: Ông đã đi đến đích, không phải vì ông giàu có hay thông thái, mà vì ông đi với một trái tim nhân hậu. Trái tim ấy nhạy bén để nhìn thấy nỗi đau, quan tâm để hành động, và chung thủy để yêu thương đến cùng. Với trái tim ấy, ông đã yêu thương người thân cận như chính mình, và qua đó, ông đã mở ra con đường dẫn đến sự sống vĩnh cửu.

Chúa Giêsu kết thúc dụ ngôn bằng một lời mời gọi: “Hãy đi và làm như vậy.” Lời mời gọi ấy không chỉ dành cho thầy thông luật, mà còn dành cho mỗi người chúng ta. Chúa không yêu cầu chúng ta phải làm những điều vĩ đại hay phi thường. Ngài chỉ yêu cầu chúng ta sống với một trái tim nhân hậu, biết nhìn, biết nghe, biết hành động, và biết yêu thương đến cùng.

Làm thế nào để chúng ta có thể sống theo gương người Samaria nhân hậu trong cuộc sống hôm nay? Dưới đây là một số gợi ý cụ thể:

Rèn luyện trái tim nhạy bén:

Dành thời gian để lắng nghe người khác, không chỉ nghe lời nói, mà còn nghe những cảm xúc, những nỗi đau thầm kín.

Quan sát xung quanh để nhận ra những người đang cần sự giúp đỡ, dù đó là một người thân, một người bạn, hay một người lạ.

Cầu nguyện để Chúa ban cho chúng ta một trái tim nhạy bén, biết nhìn và biết nghe bằng tình yêu.

Nuôi dưỡng trái tim quan tâm:

Thực hiện những hành động yêu thương nhỏ bé mỗi ngày: một lời khích lệ, một cử chỉ giúp đỡ, một nụ cười thân thiện.

Không ngại hy sinh thời gian, công sức, hay tài sản của mình để giúp đỡ người khác.

Học cách đặt mình vào vị trí của người khác để hiểu và chia sẻ với họ.

Giữ vững trái tim chung thủy:

Kiên trì trong những việc tốt mà chúng ta đã bắt đầu, dù có khó khăn hay tốn kém.

Xây dựng những mối quan hệ bền vững bằng cách tiếp tục quan tâm, theo dõi, và hỗ trợ người khác.

Luôn nhớ rằng tình yêu thương chân thành không bao giờ bỏ cuộc.

Sống với trái tim của Chúa:

Hãy để Chúa Giêsu là nguồn cảm hứng và sức mạnh cho trái tim của chúng ta. Qua cầu nguyện, Bí tích Thánh Thể, và việc đọc Lời Chúa, chúng ta có thể học cách yêu thương như Ngài đã yêu thương.

Hãy để trái tim của chúng ta tham dự vào mọi suy nghĩ, lời nói, và hành động, để mọi việc chúng ta làm đều phản ánh tình yêu của Thiên Chúa.

Khát vọng trường sinh bất tử, khát vọng được sống đời đời, không phải là một giấc mơ xa vời. Chúa Giêsu đã chỉ cho chúng ta con đường dẫn đến sự sống vĩnh cửu – con đường của trái tim. Con đường ấy không dễ dàng, nhưng nó luôn mở rộng cho những ai sẵn sàng bước đi với một trái tim nhân hậu, nhạy bén, quan tâm, và chung thủy.

Hôm nay, Chúa Giêsu mời gọi mỗi người chúng ta: “Hãy bắt chước người Samaria nhân hậu. Hãy lên đường với trái tim. Hãy lắng nghe với trái tim. Hãy hành động với trái tim. Hãy để trái tim dẫn dắt bạn trên mọi nẻo đường.” Khi chúng ta sống với trái tim, chúng ta không chỉ mang lại niềm vui và hy vọng cho người khác, mà còn tiến gần hơn đến Nước Trời, nơi mà sự sống đời đời đang chờ đợi.

Hãy mang theo trái tim trên hành trình cuộc đời. Hãy để trái tim yêu thương, trái tim của Chúa, hướng dẫn từng bước chân của bạn. Đó chính là con đường dẫn đến sự sống đời đời.

Lm. Anmai, CSsR