✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca. 1 Một hôm,…
10 bài suy niệm Lời Chúa Thứ Hai Tuần III Phục Sinh (của Lm. Anmai, CSsR)
HÃY TIN VÀO ĐẤNG MÀ CHÚA CHA ĐÃ SAI
Suốt những ngày hân hoan của mùa Phục Sinh, Giáo Hội lại đưa chúng ta về với chương 6 Tin Mừng Gioan: bản “hiến chương Thánh Thể” vĩ đại. Sau phép lạ hoá bánh ra nhiều, dân chúng đổ xô đi tìm Đức Giêsu. Họ chèo thuyền vượt biển, bám theo Người đến tận Caphácnaum. Và rồi cuộc đối thoại sáng sớm hôm ấy bỗng xoáy thẳng vào tận đáy lòng ta:
“Thầy đến đây bao giờ?”—câu hỏi tưởng chừng quan tâm, thực ra ẩn một động cơ khác. Đức Giêsu nhìn thấu: “Thật, Ta bảo thật các ngươi: các ngươi tìm Ta không phải vì đã thấy dấu lạ, nhưng vì các ngươi đã được ăn bánh no nê… Hãy ra công làm việc không phải vì lương thực mau hư, nhưng vì lương thực tồn tại đến sự sống đời đời.”
LỜI CHÚA mở toang một cuộc hoán cải. Bởi lẽ từ vườn Êđen đến hôm nay, con người vẫn bị cám dỗ dừng lại ở quà tặng để quên Người Tặng Quà; mê đắm phúc lợi vật chất, mà hững hờ trước Đấng ban chính mình làm lương thực trường sinh. Trong bảy trang giấy khiêm tốn này, xin được cùng cộng đoàn dừng lại ở ba “tiếng gọi” vang lên từ cuộc đối thoại Ga 6,22-29—ba nhịp cầu đưa ta từ thế giới của những ổ bánh chóng qua, vào mầu nhiệm Bánh Hằng Sống.
Thật khó thú nhận rằng tôi đi tìm Chúa vì… “ăn bánh”. Bánh ấy có thể là sức khoẻ, việc làm, lời khen, chức quyền, ước mơ thi đậu, mong sớm bán được lô đất, hay đơn giản một cảm xúc dễ chịu trong cầu nguyện. Những điều ấy tự nó chẳng xấu; chính Đức Giêsu đã chạnh lòng thương đám đông và nuôi họ no nê. Nhưng Người không muốn dừng lại ở no bụng—“của ăn hay hư nát”. Người mời ta bước cao hơn: đọc được “dấu lạ” đằng sau ổ bánh. Ở đó ta gặp khuôn mặt Thiên Chúa chăm sóc, tự hiến, muốn đưa nhân loại vào hiệp thông tình yêu.
Nhìn lại lòng mình là hành động can đảm. Nơi xưng tội, ta dễ kể chi ly lỗi lầm, nhưng động cơ sâu kín thì lắm khi còn vắng bóng. Đức Giêsu hôm nay kiên nhẫn lột bỏ mọi lớp vỏ, để hỏi ta: “Con tìm Ta vì Ta—hay vì chiếc bánh Ta trao?” Nếu câu trả lời còn lẫn cả hai, thì đó cũng là sự thật của hành trình đức tin: khởi đi từ nhu cầu, trườn mình lên khỏi cái bụng, để gặp Linh Hồn của ơn cứu độ.
“Hãy ra công làm việc không phải vì lương thực mau hư!”—mệnh lệnh ấy vang như hồi chuông thức tỉnh trong một thế giới sùng bái chỉ số tăng trưởng, tiêu thụ và thành tích. Lương thực mau hư không chỉ là miếng ăn; đó còn là mọi sự mau mòn theo thời gian: sắc đẹp, danh tiếng, bằng cấp, lượt thích, like & share… Nó mau hỏng vì chẳng chạm lõi vĩnh cửu, chẳng mở toang cánh cửa sự sống đời đời.
Thử rà soát lịch sinh hoạt của ta: bao giờ ưu tiên cho Thánh Lễ, cho giờ chầu, cho một chuyến thăm bệnh, một bữa cơm với cha mẹ già? Bao giờ ta học hỏi giáo lý, đọc Thánh Kinh, luyện trí nhớ Lời Chúa—những “lương thực tồn tại”? Rất có thể quỹ thời gian của tôi đã kín đặc những “lẵng bánh” chóng qua, để mặc linh hồn đói quằn quại. Chúa Giêsu không ngăn ta lao động, không kết án lo toan cơm áo; Người chỉ xin ta chuyển trọng tâm: từ “tích luỹ” sang “sinh hoa trái”, từ “thu vén” sang “trao ban”. Làm sao? Bằng cách mỗi việc nhỏ thường ngày đều mang hương vị Nước Trời: một quyết định kinh doanh đặt lương tâm lên trước lợi nhuận; một giờ học lấy tìm kiếm chân lý làm mục tiêu thay vì bằng cấp; một vị trí quản trị coi nhân viên là anh em, chứ không chỉ tài sản nhân lực. Đó chính là “lao công vì lương thực trường tồn.”
Đứng trước thách đố ấy, đám đông hốt hoảng: “Chúng tôi phải làm gì để gọi là làm việc của Thiên Chúa?” Câu hỏi cổ xưa mà thời nào cũng vang. Người ta sẵn sàng nhận checklist mười bước, một lộ trình kỹ năng; song Đức Giêsu tóm gọn: “Đây là công việc của Thiên Chúa: các ngươi hãy tin vào Đấng Ngài sai đến.” Tin—một động từ tưởng nhẹ nhàng lại là cuộc phiêu lưu gian khổ nhất. Tin không phải chỉ là chấp nhận mớ mệnh đề tín lý; tin là phó thác đời mình vào Đức Kitô, nhường cho Người quyền định hướng mọi chọn lựa. Tin là dám đánh đổi vùng an toàn, bước vào vùng nước sâu, vì biết trên boong tàu luôn có ánh mắt Đấng Phục Sinh dõi theo. Tin là để Thánh Thể nuôi sống linh hồn mỗi ngày, để Lời Chúa cắt tỉa óc tính toán ích kỷ, để Thánh Thần gợi lên những sáng kiến yêu thương vượt sức tự nhiên. Khi ta tin, “công việc của Thiên Chúa” không còn là nhiệm vụ ngoài mình, nhưng trở thành mạch sống chảy trong từng suy nghĩ, nhịp tim, bước chân.
Lời Chúa hôm nay, áp dụng vào bối cảnh “thứ Hai tuần III Phục Sinh”, hé mở một lộ trình thực hành:
- Khởi đầu mỗi tuần với Giờ Thánh: bước vào một nhà thờ vắng, quỳ trước Nhà Tạm và xin Chúa khám phá động cơ của tôi. Giây phút thinh lặng ấy là cuộc “xét nghiệm máu” thiêng liêng—không che giấu, không ngụy trang, chỉ có ánh mắt Giêsu và sự thật lòng mình.
- Chọn một việc cụ thể đổi từ “mau hư” sang “trường tồn”: có thể là dành buổi tối thứ Tư thay vì lướt mạng, đọc chương Tin Mừng Gioan; hoặc dành khoản chi tiêu mua sắm cuối tuần cho quỹ bác ái giáo xứ; hoặc tha thứ một lỗi lầm gia đình vẫn né tránh. Đừng khinh những chuyển động nhỏ: đổi hướng lưới chỉ bên phải mạn thuyền, cá lạ đã đầy 153 con.
- Trở thành “dấu lạ của Bánh” nơi sở làm, lớp học: như phép lạ bánh hoá nhiều, mỗi Kitô hữu được gọi bẻ ra đời mình mà trao. Một cử chỉ trung thực giữa chốn công sở gian dối, một nụ cười kiên nhẫn ở phòng khám đông nghẹt, một lời bênh vực bạn học yếu kém—tất cả là miếng bánh nhỏ hoá thành dấu chỉ tình yêu phục sinh.
Anh chị em thân mến, trong hành trình sa mạc Xuất Hành, dân Israel được nuôi bằng manna. Họ gọi “manna” nghĩa là “cái gì đây?” vì quá lạ lùng. Ngày nay, Bánh Thánh Thể vẫn lạ lùng không kém: vẻ bề ngoài mong manh, nhưng ẩn chứa sự sống vĩnh cửu. Nếu ta chỉ chạy theo giỏ bánh tạm bợ, linh hồn sẽ mãi đói. Nếu ta dám tin vào Đấng Cha sai, Người sẽ biến đời ta thành “bánh bẻ ra” cho muôn người.
Mùa Phục Sinh đang dệt nên khúc ca chiến thắng của Đức Kitô. Xin cho lời mời gọi của ngày thứ Hai này đánh động cả tuần mới: Tìm Chúa không phải vì bánh, nhưng vì chính Đấng là Bánh. Xin Thần Khí phục sinh khơi dậy trong ta đức tin mạnh mẽ hơn mọi khát vọng chóng qua; để mỗi công việc, dù nhỏ, cũng in dấu một niềm tin lớn: Tin vào Giêsu, Con Đấng Hằng Sống—lương thực không hư nát, mạch sống đời đời.
Và khi chiều xuống, ta lại trở về bàn tiệc Thánh Thể, nếm bánh trường sinh, nghe Đấng Phục Sinh thì thầm: “Ai đến với Ta, không hề phải đói; ai tin vào Ta, chẳng bao giờ khát.” Ước gì câu ấy thành kinh nghiệm đời thường của từng người chúng ta, để rồi mai này, trên bờ biển vĩnh cửu, ta nhận ra Đấng mình tìm kiếm xưa nay đang đón đợi—không phải chỉ với chiếc bánh, mà với chính Nước Trời viên mãn. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
HOÁN CẢI NỘI TÂM GIỮA NHỊP SỐNG ĐÁM ĐÔNG
Anh chị em thân mến, bước sang Thứ Hai tuần III Phục Sinh, phụng vụ đưa chúng ta trở lại bờ hồ Tibêria trong Tin Mừng Gioan, nơi Chúa Giêsu đọc thấu động lực của đám đông theo Ngài. Họ đã hăng hái vượt biển đi tìm Thầy, nhưng tiếc thay, lý do tìm kiếm chỉ là được ăn bánh no nê hôm trước. Đằng sau vẻ nồng nhiệt thể hiện bằng những bước chân hối hả, bằng lời chào kính cẩn, bằng ánh mắt háo hức kia, Chúa nhận ra một khoảng trống trong trái tim họ: khoảng trống của khát vọng thiêng liêng chưa được đánh thức, khoảng trống của đức tin dừng lại ở lợi ích vật chất chóng qua. Ngài không nặng lời quở trách, nhưng nhẹ nhàng vạch trần sự thật: “Anh em tìm tôi không phải vì đã thấy dấu lạ, nhưng vì đã được ăn bánh no nê.” Câu nói ấy vang dội tới tận hôm nay, chất vấn từng kitô hữu chúng ta về chiều sâu đức tin, về nền móng thật sự của đời sống đạo, về khả năng hoán cải nội tâm để thoát khỏi sức mạnh lôi cuốn mù quáng của đám đông.
Ở thời đại nào, đám đông cũng có thể trở thành một quyền lực khó cưỡng. Chỉ cần một tiếng hò reo, một dòng tin lan truyền trên mạng xã hội, một cơn sốt đầu tư, một làn sóng tẩy chay, đám đông lập tức biến thành con sóng quật ngã bao lập trường cá nhân. Trong lịch sử cứu độ, trước sân dinh Philatô, đám đông từng reo hò đón Chúa vào Giêrusalem lại trở mặt gào thét: “Đóng đinh nó đi!” Bi kịch đó được thánh Gioan lặp lại thu nhỏ bên bờ hồ: những con người vừa thỏa thuê ăn bánh phép lạ hôm qua, hôm nay vẫn nhận ra Thầy, vẫn gọi đúng tên Thầy, vẫn tràn đầy nhiệt tình, nhưng tất cả chỉ xoay quanh bụng dạ. Cơm bánh trở thành thước đo chân lý, lợi ích tức thời che khuất khuôn mặt Thiên Chúa đang mời gọi bước sâu hơn vào mầu nhiệm. Và khi phép lạ không còn chiều chuộng bản năng, khi lời mời gọi đi vào con đường hẹp đòi hy sinh, đám đông sẵn sàng quay lưng, sẵn sàng la ó, sẵn sàng kết án.
Bi kịch ấy có thể tái diễn nơi mỗi chúng ta. Ta theo đạo, chịu phép Thánh Tẩy, gia nhập một cộng đoàn. Ta cầu nguyện, đi lễ, tham gia hội đoàn. Nhưng sâu thẳm, điều ta tìm trong Chúa là gì? Có phải là bình an theo nghĩa không bệnh tật, làm ăn thuận lợi, con cái thành đạt? Có phải là tấm bùa bảo hộ chống rủi ro? Có phải là cơ hội gặp gỡ xã hội, giữ uy tín, thỏa mãn truyền thống gia tộc? Nếu vô tình đức tin ta trói chặt vào quyền lợi trần thế, thì chỉ cần một biến cố: căn bệnh không chữa khỏi, đứa con phá phách, sự nghiệp vỡ tan, ta sẽ hoang mang, thất vọng, thậm chí kết án Chúa. Khi ấy, ta từ người tung hô trở thành kẻ quay lưng, như đám đông năm xưa.
Hoán cải nội tâm chính là hành trình tách mình khỏi thứ đức tin “đám đông” ấy, để bước vào cuộc gặp gỡ cá vị với Đấng Phục Sinh. Đây không phải là một nghi thức rình rang, càng không phải là một cảm xúc thoáng qua, nhưng là cuộc thay máu tận gốc, chuyển trục từ cái “tôi” và quyền lợi của “tôi” sang trung tâm là Đức Kitô. Thánh Phaolô, con người từng hăng say bách hại Hội Thánh theo tiếng gọi đám đông Pharisêu, đã cảm nghiệm cuộc đảo chiều lịch sử khi ngã ngựa trên đường Đa-mát. Từ giây phút ấy, ngài có thể khẳng định: “Tôi sống nhưng không còn là tôi, mà là Đức Kitô sống trong tôi.” Hoán cải nội tâm giúp Phaolô không còn chạy theo tán thưởng của quần chúng, không còn bám vào công trạng lề luật, nhưng hiến trọn đời cho Đấng đã yêu thương ngài đến cùng.
Thiếu hoán cải nội tâm, đời sống đạo dễ trượt vào hình thức. Ta đi lễ vì cha mẹ, vì vợ chồng, vì xóm giềng, vì thói quen. Ta xưng tội máy móc, rước lễ mà lòng nguội lạnh, đọc kinh như cái máy. Ta hãnh diện vì số lượng, vì lễ hội tưng bừng, nhưng nhắm mắt trước nỗi khốn cùng của người nghèo ngay cạnh nhà. Đạo trở thành bộ sưu tập nghi thức, nến hoa, cổng chào, banner, livestream hoành tráng… trong khi lòng ta nghèo nàn tiếng thì thầm của Chúa. Hoán cải nội tâm đòi ta lột bỏ vỏ bọc đó, trả lại cho đức tin khuôn mặt khiêm tốn, âm thầm, kết hiệp. Nó buộc ta dám bước ra khỏi “vùng an toàn” của đám đông, dám đối diện bóng tối trong tim, dám xin ơn soi sáng để nhìn thấy tham vọng, kiêu ngạo, ích kỷ, đố kỵ vẫn ẩn núp sau lớp áo đạo hạnh.
Hoán cải nội tâm bắt đầu từ lắng nghe Lời. Chúa Giêsu không cho họ thêm bánh; Ngài cho họ Lời mặc khải: “Hãy ra công làm việc không phải vì lương thực mau hư nát, nhưng vì lương thực tồn tại đem lại sự sống đời đời.” Lời ấy kêu gọi đổi hướng: từ tích trữ vật chất sang khao khát bánh trường sinh; từ chạy theo xác thịt sang tìm kiếm Thánh Thần; từ mải mê tiếng vang sang thinh lặng nội tâm. Anh chị em hãy tự hỏi: mỗi ngày tôi dành bao nhiêu phút cho Lời Chúa? Tôi có để Lời ấy chất vấn lựa chọn, lề thói, kế hoạch của mình? Hay Lời chỉ là phần đọc phụ họa trong thánh lễ, là tấm ảnh đăng Facebook có câu chú thích đạo đức?
Hoán cải nội tâm còn gắn liền với Thánh Thể. Đức Giêsu sẽ đi xa hơn trong diễn từ bánh hằng sống: “Thịt Ta thật là của ăn, máu Ta thật là của uống.” Chỉ có ai ăn thịt và uống máu Con Người mới có sự sống đời đời. Thánh Thể không phải là phần thưởng cho người hoàn hảo, nhưng là thuốc cho kẻ yếu, là lửa tinh luyện lòng chai, là bàn tiệc tập cho ta biết trao ban sát tế. Khi lãnh nhận Mình Máu Chúa, ta được mời gọi trở nên tấm bánh bẻ ra cho tha nhân: bẻ thời giờ cho con cái, bẻ sức lực cho công việc bác ái, bẻ tiền bạc cho người khốn khổ, bẻ tình cảm cho bạn đời, bẻ trí tuệ phục vụ chân lý. Nếu sau bao lần rước lễ, ta vẫn khư khư giữ mình, vẫn dễ nóng giận, vẫn keo kiệt, vẫn thờ ơ với nỗi đau thế giới, thì có lẽ Thánh Thể chưa thấm vào tận đáy lòng ta; ta cần xin ơn hoán cải sâu hơn.
Hoán cải nội tâm không tách rời trách nhiệm cộng đồng. Đúng, đức tin lãnh nhận trong Hội Thánh, lớn lên trong Hội Thánh, nên luôn cần cộng đoàn. Nhưng cộng đoàn là máng thông ơn, chứ không phải là chỗ ẩn nấp để tránh đối diện lương tâm. Có khi ta viện cớ “mọi người đều làm” để biện minh sai trái: mọi người xin lễ ghế đẹp dịp cưới hỏi, mọi người quen nhờ vả chức quyền, mọi người tham gia hội đoàn để có chỗ đứng… Đám đông dễ xóa mờ ranh giới đúng sai. Hoán cải nội tâm buộc ta lắng nghe tiếng Chúa vang lên nơi lương tâm, dám đi ngược chiều khi Tin Mừng đòi hỏi. Chính lòng mến cá vị thúc đẩy ta xây dựng đám đông trở thành cộng đoàn tình yêu, chứ không phải đám đông hời hợt. Từ đó, các cử hành phụng vụ trở nên sinh động vì tràn đầy xác tín, các công tác bác ái thấm nhuần khiêm tốn và hy vọng, các giây phút hội hè phản chiếu niềm vui cứu độ.
Anh chị em thân mến, thế giới hôm nay tượng hình một “biển hồ” khác: dòng thông tin ồ ạt, chủ nghĩa tiêu thụ, khoái lạc, hư danh, bạo lực ngôn từ… Con sóng đám đông cưỡi trên nền tảng mạng ảo, có thể dập tắt uy tín, tung hô thần tượng, bẻ cong sự thật chỉ trong vài cú click. Trước cơn bão não trạng ấy, hoán cải nội tâm càng cấp bách. Không ai có thể giữ tim mình tinh tuyền nếu không dám khép trình duyệt, mở Kinh Thánh; tắt tiếng ồn, mở tai lương tâm; dừng cái tôi, mở khoảng lặng đối thoại với Chúa. Mùa Phục Sinh là thời khắc Thần Khí thổi mạnh, vực ta dậy khỏi mệt mỏi tâm linh, mời ta can đảm dấn thân cho điều thiện. Hãy tin rằng Thần Khí đang hoạt động mạnh mẽ hơn bao giờ, như Ngài đã thúc đẩy Cơ Mật Viện chọn Đức Phanxicô giữa bao tính toán nhân loại, như Ngài đã khơi dậy muôn sáng kiến phục vụ trong đại dịch, như Ngài đang làm nảy mầm thánh thiện nơi biết bao người trẻ âm thầm.
Để kết, chúng ta hãy lặp lại lời thánh Phaolô như một lời nguyện thẳm sâu: “Tôi sống, nhưng không còn là tôi, mà là Đức Kitô sống trong tôi.” Ước gì lời ấy trở thành hơi thở của từng nhịp sống: khi ta thức dậy, làm việc, yêu thương, đối diện khó khăn, bước vào thánh lễ, cầm lấy Mình Máu Thánh. Ước gì mọi quyết định cá nhân, mọi sinh hoạt mục vụ, mọi hoạt động xã hội đều được soi bằng câu hỏi: “Điều này có tôn vinh Đức Kitô nơi tâm hồn tôi không? Điều này có dẫn người khác đến gần Ngài hơn hay đẩy họ xa Ngài?” Ước gì hoán cải nội tâm không còn là khẩu hiệu, nhưng trở thành cung cách tồn tại, để mỗi kitô hữu là bằng chứng sống động rằng Đấng Phục Sinh hiện diện, biến đổi, dẫn đưa lịch sử về hiệp thông viên mãn.
Xin Đức Giêsu Thánh Thể, bánh trường sinh, nuôi dưỡng chúng ta mỗi ngày; xin Thánh Thần bẻ gãy xiềng xích đám đông, thắp lên khát vọng kiếm tìm Thiên Chúa đích thực; xin Mẹ Maria, người phụ nữ lặng thầm chiêm niệm Lời, đồng hành với chúng ta trên đường hoán cải; xin cho cuộc đời chúng ta trở thành bài ca tạ ơn, để thế giới đang đói khát lý tưởng được nhìn thấy nơi chúng ta gương mặt của Đức Kitô, Đấng biến đổi mọi sự trong quyền năng Phục Sinh. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
HÃY TÌM BÁNH TRƯỜNG TỒN
Dưới vòm trời xanh lấp lánh của mùa Phục Sinh, khi ký ức về ngôi mộ trống vẫn còn âm vang trong từng bài ca Alleluia, Phụng Vụ hôm nay dìu chúng ta về Ca-phác-na-um, hội đường thân thuộc nơi Đức Giêsu khai mở một bài giảng mầu nhiệm: Người mời gọi dân chúng – và mỗi người chúng ta – hoán đổi đường tìm kiếm, từ của ăn chóng qua sang lương thực đem lại sự sống đời đời. Cuộc đối thoại kia, thoạt nghe như chuyện xưa kể lại, nhưng thật ra là tấm gương soi rõ cơn khát sâu kín nhất của lòng người hôm nay.
Biển hồ Tibêriát rì rào sáng sớm. Đám đông hối hả lên thuyền, băng ngang mặt nước cuồn cuộn hơi sương tìm Đức Giêsu cho kỳ được. Họ bỡ ngỡ: “Thưa Thầy, Thầy đến đây bao giờ vậy?” Thắc mắc về hành trình vật lý của Chúa – Người đã vượt biển thế nào, đã đến bến bờ cách lạ lùng ra sao – lại trở thành cánh cửa cho mặc khải thần linh. Đức Giêsu không đi vào chi tiết “làm sao” nhưng khơi vấn đề “tại sao”: “Thật, tôi bảo thật các ông, các ông đi tìm tôi không phải vì đã thấy dấu lạ, nhưng vì đã được ăn bánh no nê.” Điểm cốt yếu không phải dấu vết của bước chân Chúa trên sóng nước, mà là mục đích sâu xa trong trái tim kẻ tìm kiếm. Bởi lẽ, nếu động lực vẫn dừng ở nhu cầu vật chất thì chính con thuyền lòng ta vẫn neo chặt về phía giấc mơ cơm áo; còn Chúa – Đấng vượt biển đêm – đã ở phía bên kia: bờ của lương thực trường tồn.
Có điều gì đó quen thuộc nơi đám đông ấy. Bước vào thế kỷ hai mươi mốt, nhân loại tưởng đã chứng tỏ mình vượt trội tổ tiên về công nghệ, về kho kiến thức, về hệ thống tiêu thụ. Thế nhưng, dòng người vẫn hối hả xuôi ngược tìm kiếm: tìm chỗ đứng danh vọng, tìm bảo hiểm an toàn, tìm trải nghiệm thoả mãn mọi giác quan. Internet một cú nhấp chuột có thể giao bánh tận cửa, nhưng không thể giao bình an cho tâm hồn; thành phố không ngủ có thể mở hàng trăm quán cà-phê thâu đêm, nhưng chẳng quán nào phục vụ nổi một “cốc hạnh phúc” lâu bền. Giữa bạt ngàn hàng quán, tiếng Chúa vang lên “Hãy ra công làm việc, không phải vì của ăn mau hư nát, nhưng để có lương thực trường tồn” nghe tưởng lạc lõng, mà lại chính xác nhất: Người vạch toang lớp sương ngụy trang của nền văn hoá tiêu thụ, phơi bày cơn đói linh hồn mà quảng cáo không chạm nổi, tiền ảo không đổi được, và kem chống lão hóa không làm trẻ lại.
Phép lạ bánh hoá nhiều chiều hôm trước là dấu vĩ đại: năm chiếc bánh lúa mạch, hai con cá nhỏ cho hơn năm ngàn người ăn no còn dư mười hai thúng. Thế nhưng, đám đông chỉ thấy bụng mình đầy mà không “thấy dấu lạ”: họ nhai vụn bánh nhưng bỏ sót mạc khải Đấng Ban Bánh. Đức Giêsu lánh lên núi khi họ định tôn Người làm vua, vì triều đại Người không dựa trên những ổ bánh miễn phí, nhưng trên “dấu ấn Chúa Cha đóng trên Con Người” – ấn tín tình yêu tuôn chảy từ cõi đời đời. Manna ngày xưa rơi trắng sa mạc Giuđa mỗi sớm, nhưng đến hoàng hôn cũng tan chảy. Bánh hoá nhiều cũng chỉ no ngang bữa. Còn Bánh hằng sống Người sắp tỏ ra thì nuôi lớn linh hồn đến vô biên. Sự khác biệt ấy như mặt nước và rượu nho, như bóng và thực, như phàm nhân cố kiếm chỗ dựa và Thiên Chúa cúi xuống trao chính mình.
Thế nên, khi dân chúng khẩn khoản: “Chúng tôi phải làm gì để thực hiện những việc Thiên Chúa muốn?”, Đức Giêsu đáp gọn ghẽ: “Việc Thiên Chúa muốn là các ông tin vào Đấng Người sai đến.” Tin: hành vi tưởng chừng đơn giản nhưng là bước ngoặt toàn diện. Tin không chỉ là đồng ý về một mệnh đề tôn giáo; tin là đánh cược cả đời trên tình yêu Thiên Chúa, dám buông tay khỏi những bánh an toàn, mở lòng cho mầu nhiệm tình yêu mặc xác phàm. Tin là chuyển trục tìm kiếm: từ “Thầy cho tôi gì?” sang “Thầy chính là quà tặng.” Tin là chạm điều Nicôđêmô lúng túng – tái sinh bởi Thần Khí; là uống thứ nước Samaritanô khao khát – dòng suối vọt lên sự sống; là ăn Bánh hằng sống để đời đời không chết. Tin, vì thế, vượt xa mọi chuẩn mực đạo đức giản đơn; tin đặt nền linh đạo lên chân dung sống động của Giêsu, Đấng duy nhất đem nỗi khát con người hòa vào nguồn suối Ba Ngôi.
Dưới ánh sáng ấy, lời mời “hãy ra công làm việc” được hiểu lại. Nỗi vất vả của người Kitô hữu không nằm trước tiên ở chuyện cày sâu cuốc bẫm, gom gạo lo cơm, mà ở cuộc chiến tinh thần thoát ra khỏi cám dỗ biến Chúa thành người giải trí miễn phí. Chúng ta quen đo giá trị bằng số “like”, bằng tốc độ giao hàng, bằng biểu đồ tài khoản; còn Chúa cân đo bằng tấm lòng khao khát được Ngài lấp đầy. Người thợ thiêng liêng biết đem từng khoảnh khắc đời thường – nhịp máy tính gõ, ly trà pha, giây dừng chờ đèn đỏ – biến thành lời nguyện âm thầm: “Lạy Thầy, xin nuôi hồn con.” Làm việc cho bánh trường tồn nghĩa là chọn luân lý Tin Mừng, dẫu phải mất cơ hội thăng chức vì không đồng lõa tham ô; nghĩa là kiên nhẫn dạy con cầu nguyện đầu ngày, dẫu buổi sáng hối hả; nghĩa là can đảm từ chối một hợp đồng béo bở đi ngược phẩm giá con người.
Bài giảng Bánh Hằng Sống trong hội đường Ca-phác-na-um sau này sẽ dâng cao như bản giao hưởng ba chương: chương một, Đức Giêsu là quà tặng Chúa Cha; chương hai, Ngài từ trời xuống; chương ba, Ngài trở thành của ăn máu thịt. Cây thang thần học ấy dựng lên giữa hội đường cũ kỹ để mọi thế hệ tín hữu leo dần tới mầu nhiệm Thánh Thể. Nhưng ngay từ đoạn khởi đầu hôm nay, nền móng đã đặt: chỉ ai dám bỏ câu hỏi “bao giờ – bằng cách nào” để chạm câu hỏi “tại sao – cho ai” mới hiểu đường lối Thiên Chúa. Có thể chúng ta đã nếm nhiều phép lạ nho nhỏ – một kỳ thi đậu, một căn bệnh thoát nguy, một khoản vay kịp lúc – nhưng liệu ta đã “thấy dấu lạ” chưa? Liệu ta đã thờ phượng Đấng ban ơn hay vẫn mải giữ khư khư ơn lành trong túi?
Thánh Âu-tinh sau hoán cải thốt lên: “Lạy Chúa, Chúa dựng nên con cho Chúa; tâm hồn con không an nghỉ bao lâu chưa an nghỉ trong Chúa.” Câu nói ấy giải nghĩa mọi chuyến vượt biển đời người. Mỗi lần ta mỏi mệt vì chạy theo bánh chóng qua, Thầy Giêsu lại hiện diện bên kia bờ im lặng, lấy chính đói khát của ta mà dạy ta cầu nguyện sâu hơn. Và điều kỳ diệu là, hễ ta sẵn sàng tin, con thuyền mong manh liền “lập tức tới bờ” như trình thuật Gioan ghi: ân sủng luôn vượt thời gian, kéo linh hồn sát lòng Chúa chỉ trong một cái hướng tâm nhỏ bé.
Trong khung cảnh Phục Sinh, lời mời gọi “lương thực trường tồn” còn đưa mắt ta đến bàn thờ Thánh Thể. Nơi đó, bánh rượu bình thường được thánh hoá nhờ quyền năng Thánh Thần, trở thành chính Thịt Máu Con Người. Hội Thánh sống bằng Bánh này, lớn lên bằng Bánh này, và sai đi nhờ Bánh này. Tham dự Thánh Lễ ngày thường – nhiều khi chỉ mươi người rải rác – là cách lặng lẽ nhưng mạnh mẽ nhất để “ra công làm việc” cho bánh trường tồn: ta xin được biến đổi cùng của lễ, để mỗi chiều về chạm cuộc đời, ta bẻ đời mình nuôi người lân cận. Gia đình nào lấy Thánh Lễ làm trung tâm, gia đình ấy bền trước bão tố; cộng đoàn nào lấy Thánh Thể làm hơi thở, cộng đoàn ấy toả hương hy vọng giữa phố chợ nhiễu nhương.
Anh chị em thân mến, diễn tiến câu chuyện Ca-phác-na-um phản chiếu hành trình thiêng liêng của mỗi Kitô hữu: khởi đầu bằng đói khát vật chất, tiến đến thắc mắc về quyền năng Chúa, rồi mời gọi bước sang bờ tin sâu, để cuối cùng no say lương thực vĩnh cửu. Hành trình ấy không xóa đời thường, nhưng thánh hiến nó. Từ nay, khi lao động, ta không chỉ làm để có lương – cơm – áo, nhưng còn làm để trở thành bánh bẻ ra cho tha nhân; khi ăn uống, ta không chỉ no thân xác, nhưng học cảm tạ, để bàn ăn gia đình thành tiền sảnh đón lương thực Nước Trời; khi phục vụ, ta không chỉ chu toàn bổn phận, nhưng gieo hạt thần linh nuôi dưỡng sự sống đời đời nơi người mình gặp.
Giữa cơn khủng hoảng kinh tế, dịch bệnh, chiến tranh, mất mát, lời Thầy vẫn tha thiết: “Các con hãy ra công làm việc, không phải vì của ăn mau hư nát.” Sự mau hư nát phơi bày trong từng dòng tin nóng, từng phiên sụt giá chứng khoán, từng cơn địa chấn lòng người. Nhưng bên dưới, một kho tàng không thể hủy hoại đang mở rộng, kho tàng ấy chính là Bánh Hằng Sống – Đức Kitô Phục Sinh. Xin cho chúng ta can đảm bước xuống thuyền đức tin, sải mái chèo khát vọng, để mỗi sớm mai, giữa bao lăng xăng mưu sinh, vẫn nghe văng vẳng tiếng Thầy: “Hãy đến mà nhận lương thực Con Người ban.” Ước gì khi chiều đời xuống, ta có thể mỉm cười như thánh Phaolô: “Tôi đã chạy hết chặng đường, tôi đã giữ vững niềm tin.” Bởi lẽ, ai từng ăn Bánh trường tồn thì cuộc đời họ, dù ngắn ngủi, cũng được đong đầy hương vị vĩnh cửu. AMEN.
Lm. Anmai, CSsR
HƯỚNG VỀ BÁNH TRƯỜNG SINH TRONG HÀNH TRÌNH ĐỨC TIN
Anh chị em thân mến, bước sang Thứ Hai tuần III Phục Sinh, Phụng vụ Lời Chúa đặt vào giữa cộng đoàn chúng ta một khung cảnh rất đời thường nhưng cũng hết sức sâu xa: dân chúng kéo nhau đi tìm Đức Giêsu sau phép lạ hóa bánh và cá ra nhiều, với khát vọng rất cụ thể là tiếp tục được no bụng mà không phải vất vả. Dấu lạ vĩ đại lẽ ra phải dẫn họ tới Đấng đã ban bánh, nhưng con mắt phàm trần lại dừng ở dấu chỉ hữu hình; con tim họ chỉ nghĩ tới chiếc bụng rỗng và giấc mơ “cơm ăn áo mặc” không cần lao nhọc. Trước đám đông ấy, Đức Giêsu thẳng thắn nói: “Các ông tìm tôi không phải vì đã thấy dấu lạ, nhưng vì đã được ăn bánh no nê… Hãy ra công làm việc không phải vì lương thực mau hư nát, mà vì lương thực trường tồn mang lại phúc trường sinh.”
Thưa cộng đoàn, Tin Mừng hôm nay phản chiếu rất rõ một cám dỗ muôn thuở của đời Kitô hữu: biến Thiên Chúa thành phương tiện thỏa mãn nhu cầu vật chất trước mắt, đặt Người vào vị trí của một “máy phát lộc” lo chu toàn những khát khao tức thời. Chúng ta dễ nhận mình trong đám đông ấy, khi đến với Chúa cốt để tìm may mắn cho gia đình, hanh thông trong làm ăn, bình an sức khỏe, và đôi lúc sự hiện diện của Người chỉ được đánh giá qua mức độ “hiệu quả” trong việc giải quyết khó khăn trần thế. Thế nhưng, Đức Giêsu mời gọi ta dám “vượt qua”: vượt qua cái bụng để chạm đến cõi lòng; vượt qua phép lạ để gặp chính Đấng thực hiện phép lạ; vượt qua những lợi lộc chóng qua để mở toang khát vọng bất tử – được ở lại trong tình yêu Thiên Chúa, đón nhận Bánh Trường Sinh là chính Thân Mình Đức Kitô.
Nhìn lại hành trình đức tin của chính mình, ta thấy không ít lần lời cầu nguyện chỉ là bảng kê nhu cầu: xin việc làm, xin đậu kỳ thi, xin bán được nhà, xin tai qua nạn khỏi… Điều ấy tự thân không xấu, vì Chúa vẫn dạy ta “xin cho chúng con hôm nay lương thực hằng ngày”. Nhưng nếu dừng lại ở đó, lòng ta cứ quanh quẩn với “bánh mau hư nát” mà quên mất ơn cao quý hơn hẳn: ơn được thay đổi từ bên trong, ơn nên giống Đức Kitô, ơn tham dự vào sự sống vĩnh cửu. Chính vì thế, Phụng vụ đặt song song với Tin Mừng Ga 6 là bài sách Công vụ, kể câu chuyện thánh Stephano, một phó tế “đầy ân sủng và quyền năng”, dám làm chứng cho Tin Mừng đến mức hiến mạng. Hình ảnh Stephano là lời nhắc rằng đời môn đệ không chỉ là hưởng thụ bánh miễn phí, nhưng là quảng đại chia sẻ “bánh” đời mình – thời gian, khả năng, ngay cả mạng sống – để Tin Mừng được lan tỏa.
Đức Giêsu tiếp tục chất vấn đám đông: “Anh em phải làm gì để thực hành những việc Thiên Chúa muốn?” Và Người đáp: “Việc Thiên Chúa muốn là anh em tin vào Đấng Người đã sai đến.” Tin không phải chỉ là chấp nhận một mớ tín điều, càng không phải thứ niềm tin “đổi chác” – hễ Chúa ban ơn thì tôi tin, Chúa chậm đáp thì tôi bỏ. Tin, theo Tin Mừng Gioan, là bước vào một mối tương quan cá vị, dám phó thác vận mệnh đời mình cho Đức Kitô, để Ngài dẫn vượt qua mọi não trạng cũ–mới. Tin như thế đòi hỏi hoán cải sâu xa: hoán cải trí khôn để nhìn đời dưới ánh sáng Phục Sinh; hoán cải con tim để thoát khỏi chủ nghĩa hưởng thụ; hoán cải cung cách sống đạo từ “xin–nhận” sang “đón–cho”.
Khi Đức Giêsu bảo: “Hãy ra công vì lương thực trường tồn”, Người không phủ nhận nhu cầu cơm áo nhưng đặt mọi giá trị vào đúng trật tự. Cơm áo vẫn thiết thân, nhưng trên và trong tất cả, con người cần Bánh Trường Sinh – chính Đức Kitô. Ai có Ngài thì, ngay giữa cảnh thiếu thốn trước mắt, vẫn giàu có hy vọng; ai không có Ngài thì giàu sang cũng chóng trở nên hư vô. Nhìn lại kinh nghiệm của các thánh, ta thấy càng gắn bó với Chúa, họ càng dấn thân phục vụ và càng tự do đối với của cải. Họ sống nghèo nhưng không thiếu, vì đã chọn “phần tốt nhất” là Đức Giêsu, Đấng không hề bị mất đi.
Trong bối cảnh xã hội hôm nay, cơn khát “bánh mau hư nát” bùng cháy dưới nhiều dạng thức: khát quyền lực, khát tiền bạc, khát vị thế mạng xã hội, khát những thú vui tiêu thụ… Cuộc cạnh tranh khốc liệt dẫn tới áp lực, bất công, đôi khi kéo ta ra khỏi con đường Tin Mừng. Nguy cơ lớn nhất không phải là nghèo khó hay thất bại, nhưng là đánh mất tầm nhìn vĩnh cửu. Đức Giêsu lại đứng trước cửa lòng ta, kiên trì mời: “Đừng phí sức cho lương thực mau hư nát”; hãy để Ngài nuôi ta bằng Lời và Thánh Thể, bằng Thần Khí sáng tạo, hầu ta biết sống ý nghĩa hôm nay và chuẩn bị cho ngày mai bất diệt.
Thưa anh chị em, để thực sự “ra công vì lương thực trường tồn”, ta cần ba bước quyết định. Bước thứ nhất: học nhìn mọi biến cố đời mình như “dấu lạ” dẫn tới Thiên Chúa. Một thăng tiến nghề nghiệp, một căn bệnh bất ngờ, một thất bại tài chính, một cuộc khủng hoảng gia đình… dẫu vui hay buồn, đều chứa đựng lời mời gọi tìm gặp Chúa, nghe tiếng Ngài, sửa đổi con tim. Bước thứ hai: nuôi dưỡng đời nội tâm bằng Lời Chúa và Thánh Thể. Không có thói quen cầu nguyện, Ta dễ rơi vào chủ nghĩa thành tích; không yêu mến Thánh Thể, ta chỉ tìm “bánh thế gian”. Mỗi Thánh Lễ là “tiệc vượt qua” nơi Đức Kitô ban tặng chính Mình và Máu để ta có sức mới cho hành trình đức tin. Bước thứ ba: chia sẻ “bánh” cho anh em. Đức Tin không nảy nở trong sự khép kín, nhưng được củng cố khi ta cúi xuống phục vụ người nghèo, an ủi người bệnh, nâng đỡ bạn bè đang tuyệt vọng. Mỗi hành vi bác ái làm cho Đức Kitô hiện diện sinh động, và chính ta, một cách nhiệm mầu, được no đầy.
Hôm nay, nhiều cộng đoàn đang hồi sinh sau đại dịch, đối diện khủng hoảng kinh tế, áp lực học hành, thất nghiệp. Lời trách yêu của Đức Giêsu “Các ông tìm tôi chỉ vì được ăn no” là tiếng chuông cảnh tỉnh. Là chủ doanh nghiệp, ta dễ sa vào cám dỗ làm giàu bằng mọi giá, quên công bằng và nhân ái. Là người trẻ, ta có thể đánh đổi đức tin lấy một suất học bổng, một thị thực, một vị trí trong công ty đa quốc gia. Là bậc cha mẹ, ta mải lo kiếm tiền đến nỗi để rỗng túi tâm hồn, không truyền nổi cho con cái “tài sản” quý hơn vàng bạc: lòng yêu mến Chúa và đức hạnh kiên vững. Chỉ khi đặt Bánh Trường Sinh vào trung tâm, ta mới giữ được cân bằng: lao động chăm chỉ nhưng không lệ thuộc thành quả; thủ đắc của cải nhưng không để của cải thủ đắc ta; tận hưởng ơn phúc đời này mà vẫn hướng mộ vào Vĩnh Cửu.
Hình ảnh Stephano hôm nay rất thời sự. Ngài không mang quyền lực trần thế, không có bánh hóa nhiều, nhưng đầy Thánh Thần và can đảm làm chứng. Khi lời rao giảng gặp chống đối, Ngài bình tĩnh nhìn lên trời mở ra, chiêm ngưỡng Đức Kitô và đón nhận cái chết như hạt lúa gieo vào lòng Hội Thánh. Tấm gương ấy đặt câu hỏi cho người mục tử cũng như tín hữu giáo dân: Tôi rao giảng điều gì bằng đời sống? Tôi tìm sự an toàn hay sự thật? Tôi bảo vệ danh tiếng hay sẵn sàng “chết đi” để hạt lúa Nước Trời sinh hoa trái? Đức Giêsu không hứa cho ta vị trí vương giả trong mắt thế gian, nhưng hứa cho ta niềm vui không ai lấy mất, nếu ta gắn kết với Người đến cùng.
Anh chị em thân mến, hành trình Phục Sinh không kết thúc ở ngôi mộ trống, cũng không dừng nơi phép lạ bánh hóa nhiều, mà tiếp tục trong mỗi Thánh Lễ, nơi Đức Kitô bẻ bánh và trao chính Mình. Ngài đang đòi hỏi ta một bước nhảy nội tâm: từ đức tin vụ lợi sang đức tin tín thác; từ tìm Chúa vì mình sang tìm Chúa vì chính Ngài đáng được yêu; từ đón nhận hồng ân sang trở nên hồng ân cho thế giới. Bảy trang giấy này không đủ kể hết sự phong phú của Bánh Trường Sinh, nhưng mong gợi lên trong mỗi con tim một khát vọng mới: “Lạy Chúa, xin cho con chỉ còn khát Chúa, hơn mọi thứ bánh mau hư nát.”
Nguyện xin Thánh Thể – Bánh bởi Trời – trở thành lương thực sưởi ấm đức tin nguội lạnh, chữa lành lòng ham mê hưởng thụ, bẻ gãy rào cản ích kỷ. Xin cho chúng ta khi rời nhà thờ, vẫn mang trong tâm “lửa” Stephano: dám sống và chết cho Tin Mừng. Xin cho mỗi bữa cơm gia đình thắm đượm tinh thần Thánh Lễ: cha mẹ biết bẻ tấm bánh yêu thương, con cái biết sẻ chia bổn phận, tất cả cùng hướng về bữa tiệc cánh chung nơi Thiên Quốc. Và khi phải đối diện những “đêm không cá” của cuộc đời, ước gì ta nhớ lời Thầy: “Đừng làm việc vì lương thực mau hư nát” – để kịp quay về với Đấng là Nguồn Hạnh Phúc, dám tin, dám bước, dám phó thác, cho tới ngày được trọn vẹn no say trên bàn tiệc vĩnh hằng. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
ĐỪNG VÌ LƯƠNG THỰC HƯ NÁT
Anh chị em thân mến, bước vào Thánh Lễ thứ Hai tuần III Phục Sinh, Giáo Hội trao cho chúng ta đoạn Tin Mừng Gioan 6,22–29, nơi đám đông lũ lượt tìm kiếm Chúa Giêsu sau phép lạ bánh hoá nhiều. Họ nóng lòng truy lùng Ngài không phải để lắng nghe giáo huấn, không phải để tạ ơn đấng ban bánh, nhưng để mong được ăn uống no nê lần nữa. Hình ảnh ấy chạm đến tận đáy tâm hồn nhân loại hôm nay – một thế giới say sưa thỏa mãn bản năng mà quên khát vọng siêu việt; một xã hội khắp nơi ồn ào quảng cáo an sinh, vật chất, tiện ích, từ suất ăn nhanh tới công nghệ thần tốc, nhưng lại lúng túng khi đối diện nỗi trống vắng tận cùng nơi cõi lòng. Đức Giêsu nhìn thấy đám đông ấy bước đi tất tả, Ngài hiểu họ đang lạc hướng và thẳm sâu là khát khao sống, khát khao hạnh phúc đích thực. Thế nên, thay vì chiều ý đám đông ban tiếp bánh vật chất, Ngài chất vấn: “Các ngươi tìm Ta không phải vì các ngươi đã thấy dấu lạ, nhưng vì các ngươi đã được ăn bánh no nê.” Và rồi Ngài vén mở cánh cửa dẫn tới một thực tại phong phú hơn, mời gọi: “Hãy ra công làm việc, không phải vì lương thực mau hư nát, nhưng vì lương thực tồn tại đến muôn đời mà Con Người sẽ ban cho các ngươi.” Lời nhắc ấy vang vọng như tiếng chuông cứu tỉnh giữa một xã hội mù mờ giá trị, giữa những con tim mải miết bon chen cơm áo, giữa những lịch trình dày đặc cuộc hẹn, họp hành, thương thảo hợp đồng. Chúng ta thường hỏi: làm sao bảo vệ việc làm, giữ vững thu nhập, đổi mới công nghệ để tồn tại trên thương trường? Nghe có vẻ cấp bách và chính đáng, nhưng Tin Mừng khẩn khoản hỏi ngược chúng ta: tất cả những lo toan ấy rồi sẽ đi về đâu khi đời người thoảng qua như bóng câu bay qua cửa sổ? Lương thực mau hư nát có thể nuôi thân xác, song không thể lấp đầy hố sâu khát khao vĩnh cửu của linh hồn.
Từ lời chất vấn của Đức Giêsu, chúng ta được mời nhìn lại chính mình trong bối cảnh Phục Sinh. Phép rửa đã chìm ta vào cái chết và sự sống lại của Đức Kitô, làm cho huyết mạch thần linh của Ngài lưu chảy trong con tim ta. Nghĩa là ta không còn là kẻ bị trói chặt dưới ách những khát vọng giới hạn, nhưng là người con đã bước vào gia sản vô biên của Thiên Chúa. Vậy mà, thật nghịch lý, nhiều khi ta vẫn sống y như đám đông Galilê xưa: quẩn quanh tính toán thiệt hơn, gom góp từng chút tiện nghi, sợ hãi khi thị trường đảo chiều, bấn loạn vì giá cả leo thang, mất ngủ vì cổ phiếu đỏ sàn. Ta dễ dàng biến Đức Giêsu thành vị thần hộ mệnh cho túi tiền, biến phụng vụ thành dịch vụ cầu may, biến kinh nguyện thành bảng liệt kê thỉnh nguyện thư: xin sức khỏe, xin may mắn, xin thuận buồm xuôi gió. Tất cả những điều đó không bị cấm – vì Thiên Chúa là Cha quan phòng, Ngài biết rõ chúng ta cần gì – nhưng nếu đức tin chỉ dừng lại ở ngưỡng ấy, ta đã vô tình giảm thiểu mầu nhiệm Thiên Chúa xuống còn một cỗ máy phân phát ân huệ. Và rồi, khi bánh của cải vật chất không được phân phát như ý, ta chưng hửng, thất vọng, thậm chí quay lưng; hoặc khi đời sống dư dả, ta lại càng loay hoay sắp đặt đời mình mà quên lắng nghe lời mời gọi thẳm sâu của Ngài. Đức Giêsu không chấp nhận để chúng ta dừng lại ở đó; Ngài khơi lên trong lòng người khát vọng trường tồn, khát vọng “lương thực tồn tại đến muôn đời”, tức chính Ngài, Lời hằng sống, Bánh bởi trời. Ngài không đến để mang trong tay cây đũa thần giải quyết tức thì những bế tắc kinh tế, chính trị, xã hội, nhưng để cấy vào lòng ta mầm sống vĩnh cửu khiến mọi sự đổi khác từ gốc rễ.
Hãy hình dung một hạt giống nằm sâu dưới lớp đất khô. Bề ngoài, mảnh ruộng chẳng thay đổi, nhưng bên trong, hạt giống ấy hút lấy dưỡng chất, âm thầm bật mầm, rồi một sớm bình minh vươn lên xanh mướt. Lương thực mà Đức Giêsu ban chính là hạt giống ấy. Khi ta đón lấy Lời Ngài, rước lấy Thánh Thể Ngài, Ngài đi vào từng tế bào ước mơ, từng mạch máu khát vọng, từng sợi thần kinh lo âu của ta, âm thầm tái tạo, chỉnh sửa, giải phóng. Nhờ đó, một người cha vất vả bươn chải vẫn giữ được liêm khiết, không gian lận cân, không bán hàng kém chất lượng. Một cô nhân viên ngân hàng giữa cám dỗ tham ô vẫn chọn đường ngay thẳng, chấp nhận thiệt thòi để khỏi bán rẻ lương tâm. Một sinh viên đứng trước cánh cửa sự nghiệp hiểu rằng thành đạt chẳng phải chỉ đặt nền trên bằng cấp và bệ phóng quan hệ, nhưng trước hết là sống đúng nhân cách con Thiên Chúa: tôn trọng chính mình, tôn trọng tha nhân, phụng sự chân lý. Lương thực thần linh âm thầm nẩy mầm, và mùa gặt bình an, chính trực, quảng đại dần hiện ra trong bức tranh đời thường.
Tuy vậy, lương thực trường tồn không rơi vào túi kẻ biếng lười. Đức Giêsu bảo: “Hãy ra công làm việc.” Nghĩa là ta phải nỗ lực kết hiệp với Ngài, dấn thân vào hành trình biến đổi nội tâm và môi trường chung quanh. Việc ấy không diễn ra trong phòng kính cô lập, nhưng giữa tiếng ồn xe cộ, bảng lương, hợp đồng, kỳ hạn thuế, tiếng con khóc, người bệnh rên… Chính ở đó, người tín hữu sống giữa thế gian nhưng không thuộc về thế gian. Họ mưu cầu cuộc sống tạm bợ nhưng trái tim luôn hướng về Quê Trời; bôn ba kiếm cơm áo nhưng không quên để Thánh Thần uốn lòng tìm kiếm “sự trên trời”, tức những giá trị của Nước Thiên Chúa: công lý, hiền hoà, bác ái, chân thật, hiệp thông. Họ không bao giờ hy sinh lương tâm để đánh đổi lợi nhuận; không bao giờ chà đạp phẩm giá người khác nhằm leo thang địa vị; không bao giờ coi thành công là bằng mọi giá, nhưng là kết quả của sự cộng tác với ơn Chúa trong công bình và tình yêu. Nhìn vào họ, người ta thấy bừng lên niềm hi vọng: hoá ra trong một thế giới đầy lừa lọc, vẫn có người sẵn sàng sống khác, sẵn sàng đặt Thiên Chúa làm gia nghiệp duy nhất, coi mọi của cải chỉ là phương tiện phụng sự sự sống và phẩm giá con người.
Trong bối cảnh đó, Lời Chúa hôm nay cũng là lời mời khẩn thiết dành cho chúng ta trong mùa Phục Sinh: hãy trở về kín múc lương thực trường tồn nơi ba bàn tiệc. Bàn tiệc Lời Chúa – mỗi ngày, mở Tin Mừng vài phút, để câu Lời sống lay động não trạng, sửa lại lối nghĩ ích kỷ, khơi dậy lòng xót thương. Bàn tiệc Thánh Thể – mỗi lần rước lễ, ý thức mình đang lãnh nhận Bánh bởi trời, để tình yêu của Thiên Chúa hoà nhập máu huyết, cho ta sức mạnh vượt thắng cám dỗ, kiên trì trên đường công chính. Bàn tiệc Bác Ái – nghĩa cử sẻ chia cơm bánh, chăm sóc bệnh nhân, bảo vệ thai nhi, bảo vệ môi sinh, dấn thân chống nạn buôn người, là cách ta bẻ chính mình ra nuôi khác như Chúa đã bẻ bánh. Ba bàn tiệc ấy liên đới mật thiết; bỏ một bàn, hai bàn kia héo hụt. Lời không trở thành hành động thì hóa lý thuyết; Thánh Thể không dẫn tới bác ái thì chỉ là nghi thức; bác ái không cắm rễ trong Lời và Thánh Thể dễ trôi thành hoạt động nhân bản thuần tuý.
Đi trong lịch sử Giáo Hội, ta thấy bao chứng nhân đã sống trọn vẹn lời mời gọi ấy. Thánh Phanxicô Assisi rũ bỏ tài sản để trở thành “người nghèo nhỏ bé”, nhưng chính lúc ấy, ngài tìm được kho tàng không hư nát. Thánh Nữ Gianna Beretta Molla, bác sĩ trẻ, từ chối điều trị gây hại thai nhi của mình và chấp nhận nguy cơ tử vong, vì xác tín mạng sống là hồng ân phải được bảo vệ. Chân phước Carlo Acutis – cậu thiếu niên thời công nghệ – dùng khả năng tin học lập trang web quảng bá các phép lạ Thánh Thể: khi bạn bè say mê trò chơi điện tử, cậu say mê trở thành “đường truyền” cho Tin Mừng. Nơi Việt Nam, những người cha đổ mồ hôi trên ruộng muối, những bà mẹ tần tảo ven chợ, những bạn trẻ tình nguyện nơi trại cùi hay vùng lũ… tất cả họ, bằng đời thường thầm lặng, đang xác nhận lời Chúa: lương thực trường tồn thật sự hiện hữu và có sức hoán cải thế giới.
Sự thật ấy thách thức chúng ta trong bối cảnh hiện tại: khủng hoảng kinh tế, thất nghiệp, bệnh tật, chiến tranh xung đột, biến đổi khí hậu… Mọi người đều cần lương thực vật chất để sống sót. Giáo Hội cũng dấn thân trợ giúp nhân đạo, phát triển, giáo dục. Nhưng Giáo Hội còn phải trao tặng kho tàng quý giá hơn: chính Đức Kitô, vì chỉ Ngài mới lấp đầy cơn đói vô hình của nhân loại. Nếu chỉ dừng lại ở bánh vật chất, ta sẽ sớm kiệt sức trước cơn khát vô tận của lòng người; nếu chỉ rao giảng thần học cao siêu mà quên cái bụng đói của trẻ em bên thùng rác, ta cũng phản bội Tin Mừng. Sứ vụ của ta là nối hai bờ ấy: đem bánh hằng sống vào giữa nồi canh rau, đem tình yêu bất diệt vào giữa hoá đơn phải trả, đem thánh thiêng vào giữa ồn ào phố chợ.
Thưa cộng đoàn, kiến tạo một đời sống như thế không đơn giản. Nó đòi ta hằng ngày thanh lọc ý hướng, học nhìn thế giới bằng ánh mắt Phục Sinh; hằng ngày chọn trung thực dù thiệt thòi, chọn vị tha dù bị hiểu lầm, chọn niềm vui trao ban hơn là tích lũy. Và vì con người yếu đuối, ta dễ mỏi mệt, nên phải trở về mỗi Thánh Lễ, trở về bên bàn Tiệc Lời – Bánh – Bác ái, để lại được hâm nóng tình yêu, được bẻ bánh đời mình, được sai đi. Khi ấy, lương thực trường tồn không còn là khái niệm trừu tượng, nhưng là dòng suối tươi mát tuôn chảy qua mọi khoảnh khắc: trong phòng họp căng thẳng, ta kín đáo cầu xin Chúa hướng dẫn; trên đường kẹt xe, ta nhường lối cho bệnh nhân cấp cứu; trong xưởng máy, ta cùng công nhân thực hiện an toàn lao động vì coi mạng sống là quà tặng Chúa; tối về, ta quây quần gia đình, dạy con cầu nguyện, kể cho con nghe về Đấng đã ban cho cả nhà bữa cơm hôm nay và hạnh phúc mai sau.
Cuối cùng, chúng ta hãy khẩn cầu Chúa Thánh Thần khơi dậy trong lòng Hội Thánh khát vọng không ngủ quên: tìm kiếm Thiên Chúa như gia nghiệp duy nhất. Người lớn tìm Chúa giữa bộn bề mưu sinh, người trẻ tìm Chúa giữa cơn lốc hưởng thụ, người bệnh tìm Chúa giữa đêm dài đau đớn, người già tìm Chúa giữa nỗi cô đơn chiều tà. Tất cả gặp nhau nơi Bánh Sự Sống bẻ ra, tất cả được chở che dưới cùng một vòm trời Phục Sinh, tất cả trở thành men, thành muối, thành ánh sao dẫn lối trần gian khắc khoải. Nguyện xin Đức Kitô phục sinh giải thoát chúng ta khỏi mọi thứ bánh ảo, mọi đũa thần chính trị, kinh tế, xã hội, để chúng ta chỉ còn một thao thức: lao động và hiến thân vì lương thực tồn tại, để khi cuộc đời khép lại, ta có thể thưa với Ngài rằng: Lạy Chúa, chúng con đã ra công làm việc không phải chỉ vì miếng ăn chóng qua, nhưng vì chính Ngài, lương thực trường tồn, nguồn hạnh phúc vĩnh cửu. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
BÁNH SỰ SỐNG VÀ SỨ VỤ THĂNG TIẾN CON NGƯỜI TOÀN DIỆN
Trong những năm gần đây, cụm từ “xóa đói giảm nghèo, nâng cao tầm vóc người Việt” được lặp đi lặp lại như một ưu tiên quốc gia. Không chỉ nhà cầm quyền, mà bất cứ ai ý thức trách nhiệm với đất nước cũng trăn trở: làm sao giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng, làm sao chiều cao giới trẻ ngang tầm khu vực, làm sao trao cho người nghèo một bữa ăn đủ chất và một tương lai rộng mở. Bởi lẽ thân xác khoẻ mạnh là nền tảng cho trí tuệ phát triển, cho nhân phẩm được tôn trọng, cho những ước mơ cao đẹp được chắp cánh. Giáo dục toàn diện không loại trừ yếu tố thể chất; trái lại, như người xưa nói: “Có thực mới vực được đạo.” Tuy nhiên, bài Tin Mừng Ga 6, 22-29 của Thứ Hai Tuần III Phục Sinh hôm nay đẩy chúng ta đi xa hơn: bên cạnh cuộc chiến chống đói nghèo thể chất, còn một trận tuyến âm thầm nhưng khốc liệt hơn nhiều—cuộc chiến chống đói nghèo tinh thần. Và Đức Giêsu chính là Đấng nắm chìa khoá của trận tuyến ấy.
Sau biến cố hoá bánh ra nhiều, dân chúng hồ hởi bơi thuyền vượt Biển Hồ để tìm Đức Giêsu. Họ tìm Người vì lý do rất thực tế: họ đã được ăn no. Giữa một thế giới còn đầy cảnh bữa đói bữa no, họ khát khao một vị vua có thể “bảo đảm lương thực” cho họ mãi mãi. Chính vào giây phút ấy, Đức Giêsu đưa ra lời cảnh tỉnh: “Các ngươi tìm Ta không phải vì thấy dấu lạ, nhưng vì ăn bánh no nê… Hãy ra công làm việc không phải vì lương thực mau hư, nhưng vì lương thực tồn tại đến sự sống đời đời.” Lời cảnh báo không khinh rẻ nhu cầu thể chất—chính Chúa vừa mới chăm chút cho họ no bụng! Nhưng Người mở cho họ một chân trời khác: con người không chỉ là dạ dày, mà còn là trí khôn, con tim và linh hồn. Nếu một đứa trẻ cao lớn nhưng vô cảm, ích kỷ, bê tha, thì xem ra công cuộc “nâng tầm vóc” mới đi được nửa quãng đường.
Ở Việt Nam, ta vui mừng vì chiều cao trung bình của thanh niên nay đã tăng lên so với một thế hệ trước. Thế nhưng, đi dọc các khu công nghiệp, ta vẫn gặp những bạn trẻ dáng cao nhưng ánh mắt mệt mỏi, đầu óc trống rỗng mục đích, trái tim cô đơn thiếu điểm tựa. Bánh mì, sữa, vitamin không thể lấp được khoảng trống ấy. Thế giới càng phát triển thì cái đói tinh thần càng lộ rõ: đói công bằng, đói tình thương, đói được tôn trọng, đói sự thật, đói niềm vui, đói ý nghĩa sống. Cha mẹ có thể hy sinh tất cả để con cái đủ chất, đủ đồ hiệu, đủ ngoại ngữ; nhưng nếu quên dạy con cầu nguyện, quên trao cho con một nền tảng đạo đức, quên làm chứng cho con thấy giá trị của tình yêu vị tha, thì đứa trẻ ấy vẫn nghèo—thậm chí nghèo hơn bao giờ hết.
Trong Tin Mừng Gioan, phép lạ bánh hoá nhiều không phải là mục đích tự thân. Đó là “dấu chỉ” dẫn đến mạc khải vĩ đại: Đức Giêsu chính là Bánh Hằng Sống. Nếu bánh và cá nuôi được vài ngàn người trong vài giờ, thì Bánh Giêsu nuôi được mọi người, mọi thời, dẫn họ vào sự sống đời đời. Cộng đoàn phụng vụ hôm nay phải nghe được khát vọng sâu xa của Thầy: “Thầy mong nuôi được nhiều người hơn, nuôi được mọi người… không chỉ về thân xác mà còn về tinh thần.”
Chính vì thế, khi dân muốn tôn Người làm vua theo kiểu chính trị, Người lẩn tránh. Vì nếu trở thành một “vua cung cấp cứu trợ”, Người sẽ khoá chặt tầm nhìn dân chúng vào tấm bánh mau hư. Ngược lại, Người kiên nhẫn dẫn họ qua hành trình đức tin: từ cái bụng no sang đôi mắt mở, từ sự thán phục phép lạ sang lòng tin vào Đấng được Cha sai. “Đây là công trình của Thiên Chúa: hãy tin vào Đấng Ngài sai đến.” Tin—tức là gắn đời mình vào Đức Giêsu, đón lấy giáo huấn của Người, để Người biến đổi suy nghĩ, ước ao, lựa chọn, và cuối cùng biến đổi cả thế giới qua những môn đệ dám bẻ đời mình như tấm bánh.
Nói đến lương thực tinh thần không cho phép ta làm ngơ cái đói vật chất. Khi Đức Giêsu hoá bánh ra nhiều, Người cũng dạy các môn đệ đi thu lại từng mẩu bánh vụn—một bài học chống phung phí, bảo vệ môi trường, và tính liên đới cụ thể. Thánh Giacôbê từng chất vấn: “Nếu anh em thấy người anh em đói lạnh mà chỉ nói ‘Hãy đi bình an’, mà không cho họ áo mặc, bánh ăn, thì có ích gì?” Thế nên, công trình “xóa đói giảm nghèo” vẫn là bổn phận đạo đức của người tin Chúa. Ta ủng hộ chính sách dinh dưỡng trường học, ta đóng góp quỹ Caritas, ta trồng thêm luống rau sạch, ta mở lớp nghề cho thanh niên lỡ học, ta dạy người nghèo cách giữ vệ sinh phòng dịch… Tất cả những việc ấy không mâu thuẫn với Tin Mừng, nhưng là mảnh vỡ của phép lạ hoá bánh hôm qua, được Chúa tin tưởng giao cho chúng ta tiếp nối hôm nay.
Tuy nhiên, nếu chỉ dừng ở cứu trợ vật chất, sứ vụ chúng ta vẫn chưa chạm tới chiều sâu Tin Mừng. Chúa Giêsu đã “nuôi họ bằng giáo huấn của mình, bằng chính con người mình.” Nghĩa là, chúng ta được mời làm chứng cho sự thật, cho công bình, cho yêu thương—những giá trị nuôi dưỡng linh hồn. Khi dạy một em nhỏ làm dấu Thánh Giá tử tế, ta đang đặt vitamin đức tin vào đời em. Khi can đảm lật tẩy một vụ tham nhũng, ta đang cung cấp chất khoáng sự thật cho xã hội. Khi đi xức dầu cho một bệnh nhân nghèo hấp hối, ta trao protein hy vọng cho con người sắp bước vào cõi vĩnh hằng. Và cao điểm, mỗi Thánh Lễ ta cử hành là đại tiệc Lời Chúa và Thịt Máu Chúa—siêu thực phẩm Thiên Quốc, nuôi linh hồn ta lớn lên tới tầm vóc viên mãn của Con Thiên Chúa.
Mẹ Têrêsa Calcutta, người đã nuôi vô số người chết đói ngoài lề đường, vẫn quả quyết: “Cái đói lớn nhất của con người thời đại là được yêu thương, được quan tâm.” Chính vì vậy, chị em của Mẹ trước khi cho bánh mì luôn trao trước nụ cười, cái vuốt ve, lời gọi “anh” hay “chị”. Họ trao Đức Kitô ẩn mình trong hơi ấm nhân ái. Đó là bánh tinh thần mà thế giới ưa công nghệ, cạnh tranh, mưu cầu thụ hưởng đang thiếu hụt trầm trọng.
Một câu hỏi thực tế: “Chúng tôi phải làm gì?”—đám đông đã hỏi như thế và chúng ta cũng hỏi mỗi ngày. Bên cạnh nỗi vất vả “cơm áo gạo tiền”, còn đó nỗi lo giáo dục nhân bản và đức tin. Để đáp ứng cả hai, cần một nền kinh tế lương thực trường tồn, nghĩa là kinh tế gắn liền luân lý. Người doanh nhân Kitô hữu làm ra sản phẩm sạch, không phá hoại môi sinh, trả lương công bằng, trích lợi nhuận cho quỹ phúc lợi. Người nông dân Kitô hữu gieo trồng tôn trọng mùa vụ, không tẩm hoá chất độc; bán đúng giá, sẵn sàng sẻ chia khi đồng bào gặp bão lũ. Người thợ xây Kitô hữu đảm bảo chất lượng công trình, không cắt xén sắt thép để rồi tạo ra “những ngôi mộ tập thể tương lai”. Khi nền kinh tế thấm đạo đức Tin Mừng, bánh vật chất sẽ sạch và bền vững, còn bánh tinh thần—là niềm tin vào nhau và vào Thiên Chúa—sẽ thơm ngon, nuôi dưỡng cả cộng đồng.
Song song, ta cần một văn hoá dinh dưỡng tinh thần nơi gia đình, trường học, xứ đạo. Cha mẹ không chỉ dõi theo biểu đồ cân nặng chiều cao của con, mà còn theo biểu đồ cầu nguyện, biểu đồ nói thật, biểu đồ biết xin lỗi. Giáo viên không chỉ trao kiến thức, mà dạy kỹ năng sống thật, phục vụ, tôn trọng nhân phẩm. Giới trẻ công giáo cần các “bữa tiệc Lời Chúa” hấp dẫn, qua sinh hoạt nhóm, trại hè, kịch, nhạc, media. Linh mục, tu sĩ phải là “đầu bếp” giỏi, nấu những bài giảng thơm vị Tin Mừng, dọn những bàn tiệc Thánh Lễ sốt dẻo tình bác ái. Khi văn hoá ấy lan toả, con người Việt Nam sẽ không chỉ cao thêm vài xen-ti-mét, mà tầm vóc tinh thần cũng vươn tới chuẩn mực Nước Trời.
Cuối cùng, chìa khoá vẫn là tin. Đức Giêsu quả quyết: “Đây là công việc của Thiên Chúa: các ngươi hãy tin vào Đấng Ngài sai.” Tin—như một em bé tin sữa mẹ đủ nuôi mình; tin—như người nông dân tin mầm lúa sẽ vươn lên sau chuỗi ngày tượng chừng mục nát trong lòng đất; tin—như người lữ hành tin ánh sao bắc dẫn mình ra khỏi sa mạc. Tin vào Đức Giêsu không xoá nạn đói ngay tức khắc, nhưng mở cho ta nguồn sáng kiến cống hiến. Tin vào Đức Giêsu không lập tức làm mình cao thêm, nhưng giúp ta đứng thẳng giữa dòng đời bằng phẩm giá con cái Chúa. Tin vào Đức Giêsu không miễn trừ ta khỏi mỏi mệt, nhưng trao ta “bánh thần lực” để tiếp tục bẻ đời mình cho anh em.
Anh chị em thân mến, trong một xã hội còn đó chênh lệch giàu nghèo, còn đó trẻ em thậm chí không có bữa sáng, bài Tin Mừng Ga 6, 22-29 vang lên như lời gọi kép: Hãy tiếp tục nỗ lực xóa đói giảm nghèo thể chất, nhưng đồng thời hãy ra công làm việc vì thứ lương thực không hư nát—đó là Đức Giêsu và Tin Mừng của Người. Xin cho mỗi chúng ta, trong Thứ Hai Tuần III Phục Sinh này, biết bắt đầu tuần mới bằng việc đến với Bánh Sự Sống nơi bàn thờ, và đi đến với anh chị em nơi bàn ăn đời thường. Ước gì mọi chương trình dinh dưỡng, mọi dự án kinh tế, mọi hoạt động mục vụ của chúng ta đều toả hương hai chữ “đầy đủ”: đủ năng lượng cho thân xác và đủ tình yêu cho tâm hồn. Khi ấy, giấc mơ của Đức Giêsu—nuôi được mọi người, nuôi toàn diện—sẽ trở thành hiện thực ngay trên quê hương Việt Nam yêu dấu của chúng ta.
Xin Đức Kitô Phục Sinh, Bánh Hằng Sống, chúc lành và nuôi dưỡng chúng ta hôm nay và mãi mãi. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
LƯƠNG THỰC TRƯỜNG TỒN – MẦU NHIỆM BÁNH SỰ SỐNG GIỮA NHỊP KIẾM TÌM CƠM ÁO
Thưa cộng đoàn phụng vụ, Thứ Hai Tuần III Phục Sinh đưa chúng ta vào khung cảnh rất đời thường của Tin Mừng Gioan 6,22-29: đám đông rảo bước tìm Chúa Giêsu sau khi đã được ăn no nê bánh và cá hôm trước. Họ gấp gáp lên thuyền, lặn lội bờ hồ Tibêria chỉ để hỏi Ngài một câu ngỡ như đầy cung kính: “Thưa Thầy, Thầy đến đây bao giờ?” Nhưng Đấng Phục Sinh đọc thấu động lực sâu kín: “Thật, tôi bảo thật anh em: không phải vì đã thấy dấu lạ mà anh em tìm tôi, nhưng vì anh em đã được ăn bánh no nê.” Lời xác quyết ấy soi rọi tận đáy lòng chúng ta hôm nay, những kẻ hối hả mưu sinh giữa thành phố chật chội, luôn canh cánh nỗi lo cơm áo gạo tiền. Qua thánh sử Gioan, phụng vụ chất vấn: tôi lao nhọc vì thứ lương thực nào? Tôi kiên trì trong công ăn việc làm chỉ để tích trữ của cải mau qua, hay để tìm kiếm lương thực trường tồn của Nước Trời?
Tác giả sách Công Vụ hôm nay cũng tạc lên gương mặt thánh Stêphanô đầy Thần Khí: lao động tông đồ, phục vụ bàn ăn, rao giảng Lời Chúa, cuối cùng đối diện vu cáo của Hội đồng Thượng tế. Giữa phiên tòa, khuôn mặt vị phó tế “tỏa sáng như thiên thần” vì chính Đức Kitô là kho lương thực vĩnh cửu đang cư trú trong tim ngài. Từ Stêphanô đến Phaolô, đến thánh Phanxicô Assisi, thánh Albertô Cả và biết bao chứng nhân, Hội Thánh khẳng định: ai thực sự gặp Đức Giêsu sẽ đổi hướng lao nhọc trần gian; công việc vẫn vất vả, nhưng mục đích đã biến chuyển, giá trị bền vững vươn lên từ dòng mồ hôi thao thức cho Nước Chúa.
Thiên Chúa dựng nên con người với thân xác cần thức ăn, quần áo, nhà ở; Ngài cũng trao cho ta khả năng lao động, suy nghĩ, sáng tạo để “cày xới và canh giữ” trái đất. Vì vậy, mưu sinh là ơn gọi thâm sâu, phản ảnh phẩm giá thụ tạo. Nhưng chính trong ơn gọi ấy, ma lực vật chất dễ giăng bẫy. Cơm bánh hằng ngày có hai mặt: là quà tặng thiết thân nhưng cũng là thanh nam châm có sức hút khủng khiếp. Từ lo lắng chính đáng trở thành ám ảnh; từ phấn đấu lương thiện biến thành tranh đoạt bất chính; từ khát vọng an cư dẫn đến thần tượng hóa tiền bạc. Khi ấy Mammon lén lút ngự trên ngai lòng ta, đẩy Đức Giêsu ra ngoài ngưỡng cửa.
Đám đông Ga 6 là hình ảnh tập thể của trái tim bị lôi kéo. Họ đến vì “bánh miễn phí” hơn là Đấng làm phép lạ. Họ đại diện cho mọi thời: người làm quần quật tích lũy tiền tỷ nhưng bỏ bê Chúa nhật; người chạy theo chức quyền bất chấp lương tâm; người tính toán của hồi môn cho con nhưng tiếc giờ học giáo lý; người ngồi mòn ghế nhà thờ nhưng tâm trí kẹt trong sòng bài chứng khoán. Cái nghèo làm ta sợ, cái giàu làm ta mê; cả hai cực đoan đều đẩy ta xa bàn tiệc Thánh Thể.
Đức Giêsu không bảo đám đông thôi đừng làm việc. Ngài dùng động từ “ra công” – ergázesthe – nhưng thay họ đổi định hướng: hãy lao nhọc để có thứ lương thực “menōn” – lưu lại mãi, không mục nát. Lương thực ấy chính là Ngài, là Lời cứu độ, là Mình Máu trao ban. Vậy, làm sao tôi ra công cho lương thực trường tồn giữa công trường đời?
Ra công trong thinh lặng nội tâm. Mỗi sớm trước khi đến xưởng, văn phòng, chợ, lớp học, dành năm phút ký thác ngày sống vào tay Chúa, xin ánh sáng Thánh Thần hướng tư tưởng, quyết định.
Ra công trong chính công việc. Làm nghề gì cũng hướng về công ích: bác sĩ ưu tiên bệnh nhân nghèo; giáo viên vun trồng nhân cách; nông dân không gian dối phân bón; doanh nhân tôn trọng lương tri; cha mẹ làm gương ngay thẳng. Mỗi đóng góp dù nhỏ trở thành “tấm bánh” bẻ ra nuôi đời.
Ra công nơi bàn tiệc Thánh Thể. Bỏ một cuộc họp phụ, dời bữa tiệc trần gian để đến tham dự thánh lễ, nơi Đức Giêsu đổ tràn lương thực thần linh. Rước lấy Ngài và để Ngài “làm việc” trong tim ta, chuyển hóa tham lam thành quảng đại, nóng nảy thành hiền hòa, tuyệt vọng thành hy vọng.
Ra công cho người thiếu thốn. Khi chia sẻ bánh mì, học bổng, giọt máu, nụ cười, ta gieo những mẩu “bánh trường sinh” vào lòng thế giới và sẽ gặp lại chúng trong sự sống muôn đời.
Tin Mừng mô tả một chuyển động kép: từ phép lạ cá bánh đời thường dẫn tới diễn từ bánh hằng sống thiêng liêng. Phụng vụ nhắc chúng ta: mỗi thánh lễ cũng có hai chiều. Ta mang đến bàn thờ “hoa màu ruộng đất và lao công của con người” – bát cơm, đồng lương, bản báo cáo, bệnh án, cơn mệt mỏi, những mâu thuẫn gia đình… Linh mục dâng lên, Chúa Thánh Thần thánh hiến, biến đổi thành Mình Máu Đức Kitô. Rồi Ngài lại gửi chúng ta về với thế giới lao động, mang lương thực thần linh ấy ướp mặn từng giờ làm. “Lạy Chúa, nhờ rượu này nước này” – Ngài kết hợp lao nhọc nhỏ bé của ta với hy lễ vĩ đại của Con Một. Bởi thế, thánh lễ không chỉ ở trong nhà thờ; nó tuôn tràn xuống máy may, bến cảng, nông trại, giảng đường, phòng cấp cứu, công trường, sàn diễn, mạng internet.
Ở kỷ nguyên chuyển đổi số, mối lo “của ăn” càng phức tạp: robot thay thế lao động, trí tuệ nhân tạo biến dạng thị trường, lạm phát ăn mòn thu nhập, dịch bệnh bất thường. Tin Mừng không ru ngủ ta bằng hứa hẹn hão; Tin Mừng trao từ khóa vững chắc: “Anh em hãy tin vào Đấng Thiên Chúa sai đến.” Tin ở đây là trao phó lộ trình nghề nghiệp cho bàn tay uyên nguyên của Cha; là dám cất tiếng “fiat” trước biến động; là dám chọn liêm chính thay vì gian dối; là dám học thêm kỹ năng phục vụ thay vì thụ động. Đức tin không khiến ta trốn chạy thị trường nhưng làm ta tự do giữa thị trường, vì nền móng bảo đảm không phải bảng lương, mà là giao ước tình yêu vĩnh cửu của Chúa.
Anh chị em thân mến, bước ngoặt giữa “của ăn mau qua” và “lương thực trường tồn” đòi một metanoia – hoán cải – không phải một lần, nhưng hằng ngày. Hoán cải khi tôi chấp nhận mất lợi ích để giữ luật Chúa; hoán cải khi tôi dám đóng laptop để quỳ gối đọc Lời; hoán cải khi tôi chọn nâng lương nhân viên thay vì tậu xe sang; hoán cải khi tôi dám nói “không” với hối lộ; hoán cải khi tôi đứng bên quan tài người thân và hiểu mọi kiếm tìm thế gian rồi cũng tan như hoa sớm. Mỗi metanoia là một nhịp tim đồng điệu với Đức Giêsu, Đấng đã chịu “hao mòn” trên thập giá để ban Bánh Sự Sống.
Lạy Chúa Giêsu,
Con cảm tạ vì tấm thân còn hơi thở lao động, vì ruộng đồng trổ bông, vì nhà máy rộn ràng, vì lớp học vang tiếng trẻ, vì nghề nghiệp nuôi sống con và gia đình. Nhưng xin cho con đừng để nỗi ám ảnh cơm áo lấp kín bầu trời tâm linh. Xin đừng để con vì đồng lương mà bán rẻ luân tâm; vì phồn hoa mà khước từ tiếng Chúa.
Xin đổ Thần Khí vào công việc hằng ngày, để mỗi con ốc vặn, mỗi dòng code, mỗi ca trực, mỗi mẻ cày, mỗi sổ sách con ghi đều trở thành lời tạ ơn. Xin gìn giữ đôi mắt con biết ngước lên, nhận ra lương thực trường tồn trong Thánh Thể; xin làm cháy bỏng lòng con khao khát Lời Hằng Sống.
Khi lỗi phạm vì đam mê tích trữ của cải chóng qua, xin thương tha thứ. Khi mệt mỏi buông xuôi, xin thắp lại hy vọng Phục Sinh. Khi con sẻ chia cho người túng quẫn, xin biến tấm lòng hờ hững thành men bác ái.
Xin cho con luôn ghi khắc chân lý: “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra.” Nguyện cho công việc hôm nay âm vang đến cõi đời đời, bởi đã được hòa vào Hy Lễ vĩnh cửu của Chúa, Đấng hằng sống và hiển trị muôn đời. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
BÁNH TRƯỜNG SINH – LƯƠNG THỰC NUÔI DƯỠNG NIỀM TIN VĨNH CỬU
Trong dòng thời gian Phục Sinh hân hoan, lời Chúa hôm nay mở ra trước mắt chúng ta phần khởi đầu của “diễn từ Bánh Hằng Sống” (Ga 6,22-29). Sau phép lạ hóa bánh ra nhiều, dân chúng hăm hở đổ xô tìm Đức Giêsu đến tận Ca-phác-na-um. Họ hy vọng sẽ lại được ăn no mà không phải vất vả; còn Đức Giêsu, Đấng vừa ban bánh tạm thời, giờ đây muốn dẫn họ – và dẫn mỗi chúng ta – đi xa hơn: từ lương thực mau hư nát tới lương thực thường tồn, từ bụng dạ chóng đói tới trái tim vĩnh cửu khát khao Thiên Chúa. Ngài tha thiết mời: “Anh em hãy ra công làm việc không phải vì lương thực hay hư nát, nhưng để có lương thực trường tồn đem lại phúc trường sinh; lương thực ấy Con Người sẽ ban cho anh em.”
Từ khát vọng vật chất đến khát vọng vĩnh cửu
Thời Đức Giêsu, một bữa ăn đàng hoàng đã là mơ ước xa xỉ đối với bao gia đình sống nhờ nghề chài lưới, đồng áng. Vì thế, đám đông sẵn sàng băng qua hồ Galilê để tìm “vị Thầy biết làm bánh miễn phí”. Thế nhưng, Đức Giêsu đọc thấu cõi lòng họ: “Các ông tìm tôi không phải vì đã thấy dấu lạ, nhưng vì đã được ăn bánh no nê.” Lời cảnh tỉnh ấy xuyên suốt hai mươi thế kỷ vẫn luôn thời sự. Cơm áo hôm nay không chỉ dừng ở “no ấm” mà vươn tới “ngon – đẹp – sạch – sang”. Con người tiêu tốn thì giờ, tiền của, sức lực để săn lùng mỹ vị, khoác lên mình nhãn hiệu thời thượng, say sưa với “diet, fitness, detox” hầu kéo dài tuổi xuân, bảo toàn sức khỏe. Tất cả rất chính đáng; nhưng nếu dừng ở đó, chúng ta chỉ đang làm vinh danh cái bụng và quên mất linh hồn. Mỗi bước chân ta hối hả trên thị trường ẩm thực, thời trang, công nghệ… có còn hướng về Đấng ban mọi ân phúc?
“Ra công làm việc” – Động từ của đức tin
Đức Giêsu không phủ nhận nhu cầu vật chất; chính Ngài đã chạnh lòng thương, đã bẻ năm chiếc bánh nuôi năm nghìn người. Nhưng giờ đây Ngài vén mở chiều sâu dấu lạ: hãy “ra công làm việc” – không phải lao công kiếm bánh tầm thường, mà chính là “tin vào Đấng Chúa Cha sai đến”. Ở đây, “tin” là một hành vi cụ thể, tích cực, đòi dấn thân. Tin không phải lời tuyên bố suông; tin là mở toang cánh cửa con tim, để Lời Chúa thấm sâu, để Thánh Thể dưỡng nuôi, để mọi chọn lựa – từ bàn ăn gia đình đến bàn làm việc công sở – phản chiếu Tin Mừng. Giữa xã hội “ăn ngon mặc đẹp”, người tín hữu ra công thế nào?
– Ra công nơi phụng vụ: mỗi Thánh Lễ là cuộc Xuất Hành mới, nơi Đức Kitô ban chính Thịt Máu làm lương thực bất diệt. Tôi tham dự bằng cả trí lòng hay chỉ dừng ở thói quen? Tôi khao khát gặp Chúa Hằng Sống hay tìm chút cảm giác thiêng liêng bên ngoài?
– Ra công nơi đời thường: bữa cơm gia đình có hơi ấm Tin Mừng khi cha mẹ bớt so đo, con cái bớt càm ràm, mọi thành viên biết tạ ơn trước sau. Người chủ quán ăn biết trân trọng khách nghèo; nhân viên văn phòng tiết chế tiệc tùng xa xỉ để san sẻ cho người khó.
– Ra công nơi nghĩa cử bác ái: mỗi lần ta bẻ chiếc bánh tình thương cho bệnh nhân, người vô gia cư, học sinh nghèo, ta đang cộng tác với Đấng hóa bánh lạ lùng năm xưa; đang dọn “bàn tiệc Nước Trời” cho anh em, đồng thời nuôi dưỡng linh hồn mình bằng niềm vui cho đi.
Ngay sau phần Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu sẽ công bố: “Chính tôi là Bánh Hằng Sống; ai đến với tôi sẽ không hề phải đói.” Cao điểm của “ra công tin” là rước lấy chính Đức Kitô – Bánh bởi Trời – để nên một với Ngài. Từ lòng bàn tay nghèo hèn, ta đón Đấng Cứu Độ vào thân thể mỏng manh; hạt bánh trắng nhỏ trở thành men thánh hóa suy nghĩ, lời nói, việc làm. Kể từ đó, mọi thực phẩm khác chỉ là tạm bợ, mọi sắc hương ẩm thực trần gian chỉ gợi nhớ “món chính” là Thánh Thể, mọi cuộc sum họp bàn ăn chỉ là hình ảnh bữa tiệc cánh chung.
Những cản trở và phương thế vượt qua
– Tâm lý hưởng thụ khiến ta đo lường Thiên Chúa theo mức “ban ơn”: tiền vô, bệnh khỏi, thi đậu… Cứ hễ ơn không đến như ý, ta thất vọng, bỏ lễ, bỏ kinh. Hãy học thái độ “tạ ơn vô điều kiện”: cả khi được và lúc mất, cả khi bánh đầy và lúc tay trắng, vì chính Thiên Chúa là Quà Tặng vô giá.
– Chủ nghĩa khoái lạc biến bữa ăn thành cuộc truy hoan vô độ, đẩy bao bạn trẻ vào nô lệ rượu bia, chất gây nghiện, sa đọa xác thịt. Hãy tập “ăn chay” đúng nghĩa: khiêm tốn trong khẩu phần, dành khoản tiết kiệm cho công tác Caritas; chay trí – loại bỏ hình ảnh độc hại; chay miệng – bớt lời tiêu cực.
– Cơn khát thành công thúc ta làm việc kiệt sức, bỏ quên cầu nguyện, bỏ qua Chúa Nhật. Hãy quân bình lại: Chúa ban bảy ngày, xin dành trọn “ngày thứ nhất” cho Thánh Thể; sáu ngày lao động sẽ được thánh hóa, sinh nhiều hoa trái bền lâu.
Bài sách Công Vụ hôm nay kể: ông Stêphanô “đầy ân sủng và quyền năng, làm những điềm thiêng dấu lạ lớn lao”. Lương thực nuôi ông không phải bánh miễn phí, mà là Thánh Thần; không phải sức mạnh chiến lược, mà là quyền năng Phục Sinh. Nhờ vậy, ông bình thản trước vu khống, can đảm bênh vực đức tin, và sau cùng hiến mạng sống như hạt lúa gieo vào lòng Hội Thánh. Hành trình Stêphanô là mẫu gương cho người trẻ hôm nay: giữa công nghệ thực phẩm, công nghệ giải trí, hãy nuôi dưỡng lý tưởng bằng Lời Chúa, dấn thân phục vụ, đừng ngại “mất phần bánh” thế gian để được phần đời đời.
Sứ mạng của chúng ta giữa thế giới ăn-ngon-mặc-đẹp
– Đối với gia đình: hãy biến căn bếp thành “phòng Tiệc Ly” nơi vợ chồng, con cái kề vai bẻ bánh yêu thương; trước mâm cơm, đọc một câu Kinh Thánh, dâng lời tạ ơn. Trẻ em lớn lên từ nền tảng ấy sẽ nhận ra giá trị siêu nhiên giữa thế giới vật chất.
– Đối với giáo xứ: mỗi bữa tiệc cộng đoàn (tất niên, tất tạ, cưới hỏi) là dịp thể hiện tinh thần Tin Mừng: tiết chế, bác ái, tránh phung phí, ưu tiên người nghèo; xây dựng quỹ “bữa cơm bác ái” hỗ trợ bệnh nhân lang thang, học sinh xa nhà.
– Đối với xã hội: người tín hữu trong ngành thực phẩm, y tế, nông nghiệp… hãy giữ lương tâm ngay thẳng: không vì lợi nhuận pha chế độc hại, không vì tiền bỏ qua an toàn. Qua trách nhiệm nghề nghiệp, bạn đang cộng tác với Đấng ban “bánh lành” cho nhân loại.
- Hướng tới Bàn Tiệc Mới
Mỗi Thánh Lễ khép lại bằng lời sai: “Lễ xong, chúc anh chị em đi bình an”. Bình an ấy bừng dậy từ Bánh Trường Sinh, thôi thúc ta bước vào đời như men, như muối, “khiêm tốn nằm ẩn” trong bột thế gian để dậy men Tin Mừng. Cơm áo gạo tiền vẫn cần, nhưng không còn là cứu cánh. Thức ăn sạch, quần áo đẹp vẫn đáng quý, nhưng không làm chủ con tim. Trên tất cả, ta khao khát nên một với Đức Kitô, Đấng tự hiến làm bánh, hầu dẫn ta vào Bàn Tiệc muôn thuở, nơi không còn đói khát, nơi tình yêu viên mãn.
Anh chị em rất thân mến,
Giữa một thế giới “ẩm thực hóa” mọi khía cạnh đời sống, lời mời gọi “hãy ra công tìm lương thực trường tồn” dội vang như tiếng kèn tỉnh thức. Ước gì bài Tin Mừng hôm nay đánh động mỗi chúng ta: quyết tâm ưu tiên Thánh Lễ, siêng năng Chầu Thánh Thể, chăm chỉ Lời Chúa; mạnh dạn cắt bớt chi tiêu xa hoa, dành ngân quỹ cho người nghèo; khơi lại văn hóa tạ ơn trong gia đình, lớp học, bệnh viện, công ty. Khi ấy, phép lạ bánh hóa nhiều sẽ tái diễn: không chỉ lấp đầy bao tử, nhưng làm no thỏa khát vọng vĩnh cửu, biến chúng ta thành “bánh bẻ ra” cho đời.
Nguyện xin Đức Kitô Phục Sinh, Bánh Trường Sinh, ở lại với chúng ta, nâng đỡ ta trong công cuộc “ra công tin” giữa bộn bề lo toan, để mỗi bước chân đều hướng thượng, mỗi bữa ăn đều gợi nhớ Thiên Đàng, và cuộc sống thường ngày trở thành khúc ca ngợi khen Tình Yêu bất tận. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
HÃY RA CÔNG LÀM VIỆC VÌ LƯƠNG THỰC TRƯỜNG TỒN
Ngày thứ Hai của tuần III Phục Sinh lại mở trước mắt chúng ta hình ảnh đoàn người tất tả băng biển hồ Tibêriát đi tìm Đức Giê-su. Bữa tiệc bánh hoá nhiều chiều hôm trước vẫn còn hơi ấm trong dạ dày, hương cá nướng vẫn chưa tan trên đầu lưỡi, nên sáng sớm họ đã nhốn nháo chèo thuyền sang Ca-phác-na-um, mong gặp Đấng có thể lặp lại bữa ăn miễn phí. Họ gặp Người thật, nhưng cũng thật bất ngờ khi nghe Người lay gọi thẳm sâu: “Các ông đi tìm tôi không phải vì đã thấy dấu lạ, nhưng vì đã được ăn bánh no nê. Các ông hãy ra công làm việc, không phải vì của ăn mau hư nát, nhưng để có lương thực trường tồn đem lại phúc trường sinh.” Lời ấy dội vang qua hai ngàn năm, đến tận ngôi nhà thờ hôm nay, nhắc ta xét lại đường tìm kiếm mỗi ngày.
Có người ví von: “Có thực mới vực được đạo.” Thật ra câu ấy chỉ đúng một nửa. Đúng, vì con người còn thân xác cần cơm áo; không đúng, nếu ta dùng nó làm bình phong cho lối sống chỉ biết bám vào phần “thực” mà quên phần “đạo”. Chính các thánh tử đạo Việt Nam đã chứng minh vế ngược: khi đức tin chói sáng, họ dám đặt “đạo” lên trên “thực”, dám coi mạng sống như hạt lúa gieo xuống đất. Với họ, “cơm gạo” mất ý nghĩa trước bữa tiệc Nước Trời. Từ máu đào các ngài, Hội Thánh lớn lên như rừng, để hôm nay ta được thừa hưởng đức tin kiên vững.
Đức Giê-su đã tóm lược bí quyết của đời môn đệ: “Lương thực của tôi là thi hành ý Đấng đã sai tôi.” (Ga 4,34). Ai chọn lương thực ấy làm ưu tiên sẽ kinh nghiệm lời hứa trong Tin Mừng Matthêu: “Trước hết hãy tìm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho.” (Mt 6,33). Thế nhưng, giữa nhịp sống hiện đại, chúng ta dễ đảo ngược trật tự: trước hết lo bảo hiểm, lo cổ phần, lo trích quỹ dự phòng; phần Nước Trời, nếu còn thời gian, sẽ tính sau. Đức Giê-su hôm nay mời ta vặn lại kim la bàn: đâu là mối bận tâm hàng đầu?
Đoàn người trong Tin Mừng không sai khi lên đường. Họ đã “ra công” thật sự – chèo thuyền, chèo tay, hối hả qua biển. Nhưng công sức ấy rốt cuộc chỉ hướng về ổ bánh chóng qua. Đức Giê-su không chê trách nhu cầu vật chất; Ngài chỉ sửa đường mũi tên, chỉ cho thấy đích đến còn xa hơn lương thực nuôi thân, đó là lương thực nuôi linh hồn. Người không muốn họ trở thành đám đông ỷ lại phép lạ, chỉ biết chờ manna rơi; Người mời họ thành những người thấy dấu lạ và đọc được thông điệp thẳm sâu: Bánh hoá nhiều chỉ là nhịp cầu dẫn tới Bánh Hằng Sống là chính Thân Mình Người, sẽ được bẻ ra trên thập giá và trao hiến trong Thánh Thể.
Bài học đầu tiên cho chúng ta là đổi hướng của công lao. Ta vẫn phải thức khuya dậy sớm, vẫn phải lao động mưu sinh; nhưng thay vì để công việc hút cạn linh hồn, ta biến lao động thành phụng sự: mỗi sản phẩm chất lượng, mỗi giờ làm trung thực góp nhặt thành “của lễ chiều lòng Chúa”. Người cha lái xe chở khách cả ngày có thể dâng từng vòng bánh xe cho Thiên Chúa; người mẹ nội trợ có thể biến chén cơm cho con thành lời tạ ơn; người trẻ cặm cụi trên máy tính có thể thầm thì: “Lạy Chúa, xin cho con gõ những dòng chữ xây đời.” Đó là lúc “ra công làm việc vì lương thực trường tồn”: ta dùng chính bàn tay lao động để lãnh lấy sức sống Nước Trời, và chuyển sức sống ấy vào đời.
Bài học thứ hai là thoát vòng ỷ lại. Đức Giê-su nói rõ: “Của ăn vật chất cũng phải ra công làm việc chứ đừng ỷ lại, trông chờ nơi người khác.” Đức tin không bao giờ là giấy phép lười biếng. Phép lạ bánh hóa nhiều không nhằm hình thành một xã hội bao cấp của Đức Chúa Trời, nơi con người co tay đợi rơi. Phép lạ dạy chia sẻ, dạy tín thác, nhưng cũng dạy cộng tác: năm chiếc bánh lúa mạch và hai con cá bé nhỏ của cậu bé là mảnh góp phần người, để Chúa thực hiện phần Thiên Chúa. Trong bao gia đình còn nghèo khổ, có khi cha mẹ quên ơn giấc mơ “bánh trường tồn” vì loay hoay cái ăn từng bữa; nhưng nếu gia đình ấy vẫn kiên trì lao động lương thiện, giữ lửa cầu nguyện, trung thành với Chúa Nhật Thánh Thể, Chúa sẽ hoá bánh đủ nuôi cả phần xác lẫn phần hồn.
Bài học thứ ba là khám phá giá trị Thánh Thể. Toàn bộ diễn từ Bánh Hằng Sống sau này sẽ dần dẫn đám đông – và chúng ta – vào mầu nhiệm Thịt Máu Đức Kitô. Thánh Thể không chỉ là chặng cuối hành trình Giê-su, nhưng là nguồn mạch để ta khởi sự mọi hành trình. Mỗi sáng trước khi ra chợ, ra ruộng, ra công ty, linh hồn được nuôi dưỡng bởi Bánh Trường Tồn, thì trưa nắng chang chang cũng hoá dịu, chiều kẹt xe cũng bớt nóng nảy, đêm về mệt mỏi cũng nở nụ cười bình an. Tham dự Thánh Lễ ngày thường có thể tốn thời gian, nhưng tiết kiệm được bao ghen ghét; có thể làm trễ một cuộc hẹn nhỏ, nhưng bảo đảm một cuộc hẹn lớn là sự sống đời đời.
Bài học thứ tư là đặt lại tỉ trọng “cơm gạo” và “đạo”. Chúng ta hay viện cớ “Có thực mới vực được đạo” nhưng quên nửa câu còn lại mà người xưa không kịp viết: “Có đạo mới điều khiển ‘thực’.” Khi “thực” đẩy “đạo” ra rìa, con người đánh mất chiếc la bàn luân lý: lòng tham nuôi hàng giả, tìm mọi mánh khoé đất đai, sẵn sàng bán rẻ danh dự để kiếm chén cơm. Nhưng khi “đạo” dẫn lối “thực”, miếng cơm trở nên thanh sạch, hạt gạo chan hòa mồ hôi trung thực, bữa ăn gia đình thành nơi tạ ơn. Các thánh tử đạo đâu phải ảo tưởng; các ngài đã nếm kinh nghiệm “ai mất mạng mình vì Thầy sẽ cứu được mạng sống” – kinh nghiệm ấy hôm nay vẫn lặp lại nơi bao Kitô hữu lặng thầm từ chối hối lộ, lặng thầm nuôi cha mẹ già, lặng thầm nhận lấy phần thua thiệt để giữ công bình.
Cuối cùng, bài học thứ năm là can đảm tin cậy vào quan phòng. Đức Giê-su không hứa ai theo Ngài sẽ dư của cải; nhưng Ngài hứa: “Cha các con biết rõ các con cần gì.” Giữa nền kinh tế bấp bênh, dịch bệnh, lạm phát, lời hứa ấy là cái neo cho lòng ta: nếu ta miệt mài tìm Nước Trời và công chính, Chúa sẽ kiến tạo phần còn lại. Điều này không có nghĩa Chúa tuồn tiền từ trời rơi xuống, nhưng Người mở trí sáng khôn, ban sức khoẻ, gởi cơ hội, gợi tương trợ; quan trọng là ta giữ mình khỏi mưu chước hắc ám.
Anh chị em thân mến, thế giới đang chạy đua vũ bão. Quảng cáo công nghệ hứa hẹn chỉ với một cú chạm, đồ ăn sẽ gõ cửa; hứa hẹn “cai đói tinh thần” bằng vài clip giải trí. Nhưng càng no màn hình, ta càng đói nội tâm. Lời Đức Giê-su lội ngược dòng: “Hãy ra công vì lương thực trường tồn.” Ra công nghĩa là chấp nhận đi ngược lối tắt, chấp nhận hy sinh giờ lướt mạng để đọc Lời Chúa, hy sinh mua sắm xa xỉ để sẻ chia bác ái, hy sinh vài cuộc vui cuối tuần để giữ Thánh Lễ và ở bên gia đình. Chỉ khi ấy, ta mới thật sự “vực” được đạo, vì đạo không nằm trong kho sách, mà nằm trong nhịp đập trái tim dám yêu Chúa trên hết, và yêu người như chính mình.
Xin Đức Maria, người phụ nữ đã dành cả cuộc đời lắng nghe và thực thi Lời, giúp chúng ta nhất quyết chọn phần tốt nhất. Xin thánh Giuse, người thợ nghèo sống bằng tay chai và niềm tin son sắt, nhắc ta rằng lao động và cầu nguyện không tách rời. Xin các thánh tử đạo Việt Nam cho ta tinh thần dám đặt “đạo” lên trên “thực”; và trên hết, xin Đức Giê-su Thánh Thể, Bánh Trường Tồn, nuôi dưỡng tâm hồn chúng ta từng ngày, để mọi công sức trần gian được thăng hoa thành của lễ đời đời. AMEN.
Lm. Anmai, CSsR
ĐỪNG VÌ LƯƠNG THỰC HAY HƯ NAT
Anh chị em thân mến, bước vào Thánh Lễ thứ Hai tuần III Phục Sinh, Giáo Hội lại đặt trước mắt chúng ta bản văn Gioan 6,22-29 với tiếng mời gọi vang dội từ chính Đức Kitô: “Hãy ra công làm việc không phải vì lương thực mau hư nát, nhưng để có lương thực thường tồn đem lại phúc trường sinh.” Câu nói ấy đã từng đánh động đám đông năm xưa – những con người vừa trải nghiệm phép lạ bánh hóa nhiều nhưng vẫn mải miết lặn lội tìm Chúa chỉ vì cái bụng –, và hôm nay bài Tin Mừng trở thành lời chất vấn lương tâm mỗi Kitô hữu giữa thời đại quay cuồng đủ thứ khát khao. Chúng ta sinh ra ai cũng phải kiếm cơm áo gạo tiền; từ đứa trẻ vắt vai đến cụ già tóc bạc, mọi sinh hoạt đời thường đều xoay quanh miếng ăn, chỗ ở, an toàn, địa vị, tri thức, y tế, giải trí. Cơm bánh nuôi thân xác là chuyện chính đáng, thậm chí cấp bách; thế nhưng Đức Giêsu khẳng định đó vẫn chỉ là tầng nhu cầu căn bản nhất. Bên kia nhu cầu thể lý ấy, còn có cơn đói vô hình cồn cào lương tâm, cơn khát ý nghĩa, cơn khát vĩnh cửu, cơn khát hạnh phúc trường tồn – những khát vọng mà không trấn an nào của trần gian có thể thỏa mãn. Lịch sử chứng kiến biết bao nhân vật đã có tất cả của cải nhưng vẫn tuyệt vọng: các hoàng đế, tỷ phú, ngôi sao, học giả… có vàng bạc, danh vị, khám phá khoa học, nhưng phút lâm chung vẫn run rẩy trước cõi hư vô nếu không nhận ra mục đích tối hậu đời mình. Điều đó cho thấy bánh vật chất cứu đói được dạ dày, nhưng không cứu được linh hồn, không sưởi ấm nỗi cô đơn bản thể, không bảo đảm bình an vĩnh cửu. Đó là lý do Đức Giêsu, sau khi đáp ứng nhu cầu tức thời của đám đông, lập tức xoáy vào chiều sâu: Các ngươi theo Ta vì miếng ăn hay vì đã thấy dấu lạ? Nghĩa là các ngươi có nhận ra đằng sau chiếc bánh bẻ ra là tình yêu vô hạn của Thiên Chúa muốn nuôi con người bằng chính Con Một của Ngài? Các ngươi có hiểu tấm bánh này không chỉ nhằm chữa đói mà còn mặc khải rằng Thiên Chúa muốn đi vào lịch sử, muốn ở lại với nhân loại, muốn trao chính mình làm lương thực thần linh?
Đối diện câu hỏi ấy, đám đông bộc lộ sự lạc hướng: Họ hồ hởi tìm Chúa không để lắng nghe giáo huấn hay để hoán cải tâm hồn, mà để xin Ngài tiếp tục hóa bánh, để được ăn nữa, được uống nữa, được no bụng. Đó là phản ứng rất tự nhiên, nhưng chính vì quá tự nhiên mà lại phản ánh giới hạn trần thế: họ biến Đấng Thiên Sai thành nhà từ thiện lưu động, biến phép lạ thành dịch vụ trợ cấp khẩn cấp, biến ơn thánh thành phương tiện thỏa mãn ham muốn. Và khi những thỏa mãn ấy không còn được đáp ứng, thái độ của đám đông thay đổi tức thì: họ quay lưng, khước từ, thậm chí mưu toan loại bỏ/kết án một kẻ không còn phục vụ ích lợi cá nhân. Bài học này vẫn nóng hổi hôm nay: nhiều người đến với Chúa vì mong ơn chữa lành, vì xin may mắn, vì cầu thăng quan tiến chức, vì muốn thoát nợ… Khi không được như ý liền thất vọng, oán trách, thậm chí bỏ đạo. Đức tin biến thành một giao dịch: con đọc kinh, dự lễ, Chúa phải trả lời; con dâng cúng, Chúa phải ban tiền tài; con làm việc thiện, Chúa phải mở đường danh lợi. Thế nhưng Thiên Chúa không phải chủ ngân hàng; Ngài là Cha giàu lòng thương xót muốn cứu độ toàn diện con người, trước hết nơi cõi lòng, rồi mới lan ra hoàn cảnh bên ngoài. Ngài không bị ép trong khung tính toán của ta; Ngài dẫn ta đi xa hơn những nhu cầu ngắn hạn để đạt tới đích thực sự là hiệp thông vĩnh cửu. Vì thế, Đức Giêsu chỉ lối: muốn có lương thực trường tồn, con người phải “đến” với Ngài và “tin” vào Ngài. “Đến” nghĩa là dịch chuyển khỏi trung tâm ích kỷ để đặt bước chân trên lộ trình gặp gỡ. “Tin” nghĩa là tín thác đời mình, thừa nhận Ngài là Chân Lý, là Bánh Bởi Trời, là Đường, là Sự Thật, là Sự Sống. Tin không chỉ bằng cảm xúc hưng phấn thoáng qua nhưng bằng lựa chọn tận căn: đặt thang giá trị đời mình lên thước đo Tin Mừng, đặt ưu tiên Nước Trời trên tiện nghi trần thế, đặt lề luật tình yêu lên trước mọi xung năng hưởng thụ.
Nhưng “đến” và “tin” không đơn giản là hành vi trí óc; đó là kinh nghiệm thiêng liêng được nuôi dưỡng bởi Lời và Thánh Thể. Khi ta lắng nghe Tin Mừng mỗi ngày, Lời Chúa như mầm giống nứt vỏ vươn lên, tựa mưa thấm đất, khai thông cái nhìn; ta dần hiểu rằng của cải dù nhiều mấy cũng chỉ cõng ta tới huyệt mộ; quyền lực dù lớn mấy cũng chật hẹp trong chiếc quan tài; lạc thú dù mạnh mấy cũng tàn lụi theo thân xác; chỉ có tình yêu kết hiệp với Thiên Chúa mới tồn tại theo năm tháng. Và khi ta rước Thánh Thể, ta đón lấy chính Đức Giêsu – Lương Thực trường tồn – đi vào tế bào mình, tái cấu trúc bản ngã, biến ta thành thân thể Ngài, biến dòng máu vĩnh cửu của Đấng Sống Lại hòa vào huyết quản, làm ta không thể sống như cũ, không thể hành xử theo bản năng cũ. Nhờ đó, ta được thôi thúc sống khác: biết chia sẻ, biết lắng nghe, biết tha thứ, biết yêu thương kẻ khó ưa, biết dũng cảm bênh vực sự thật, biết từ chối đút lót, biết dám nhận thiệt thòi vì công lý. Chính nếp sống “khác người” ấy trở thành chứng tá: lương thực thần linh hiện hữu và có sức biến đổi thế gian.
Tuy nhiên, để Lời và Thánh Thể tác động, con người phải “ra công làm việc”. Không có chuyện ngồi yên hưởng thụ ân sủng. “Ra công” là dấn thân chiến đấu với cái tôi, với đam mê bất chính, với môi trường nhiễm độc gian dối. Là học tập chuyên cần trong nhà trường nhưng vẫn dành thời gian phục vụ; là lao động chuyên nghiệp trong công ty nhưng không dối trá sổ sách; là tham gia thị trường kinh tế nhưng không biến khách hàng thành nạn nhân; là dấn thân chính trị nhưng không bán rẻ lương tri; là làm khoa học nhưng không đặt lợi nhuận trên mạng sống thai nhi, bệnh nhân, người nghèo; là tận hưởng văn hóa – nghệ thuật – du lịch – thể thao nhưng không trượt xuống vực thẳm khoái lạc vô độ. Ra công còn là trung thành cầu nguyện mỗi ngày, giữ giờ kinh gia đình, lần chuỗi Mân Côi, viếng Thánh Thể, tham dự Thánh Lễ, lãnh bí tích Hòa Giải, đọc các sách thiêng liêng, tham gia nhóm chia sẻ Lời Chúa. Những “công việc thiêng” này nuôi dưỡng nội lực, củng cố đức tin, giúp ta trụ vững trước cám dỗ coi tôn giáo như tủ thuốc cấp cứu hoặc như bảo hiểm rủi ro. Khi đức tin được luyện rèn như thép trong lò lửa, nó tỏa sáng giữa những tranh tối tranh sáng cuộc đời, để người khác nhìn thấy và ngạc nhiên: tại sao trong hoàn cảnh khó khăn anh vẫn trung thực? tại sao giữa dòng xoáy hưởng thụ chị vẫn tiết độ? tại sao đối diện thất nghiệp gia đình anh vẫn bình an? tại sao mắc bệnh hiểm nghèo chị vẫn tin tưởng? Câu trả lời nằm ở Lương Thực trường tồn: Đức Kitô đỡ nâng, Đức Kitô bảo đảm, Đức Kitô là gia nghiệp.
Nếu nhìn vào thực tế, chúng ta thấy vô vàn bằng chứng. Ở những vùng chiến sự, có Kitô hữu giữ vững niềm tin dù mất nhà cửa; tại các thành phố bề bộn, có những người trẻ dành mỗi cuối tuần đến mái ấm dạy học cho trẻ đường phố; trong bệnh viện, có y tá Công giáo mỗi sáng âm thầm làm dấu thánh giá trước ca trực; trong nông thôn, có nông dân nghèo vẫn dành phần gạo đầu mùa cho gia đình túng thiếu láng giềng; tại công ty, có kế toán từ chối ký chứng từ gian lận; trong giáo xứ, có những người mẹ âm thầm cầu nguyện suốt đêm canh thức bên con nghiện ngập; nơi trường học, có giáo viên tuy lương thấp vẫn dạy miễn phí cho học sinh nghèo. Những con người ấy ăn thứ bánh nào mà có sức mạnh khác thường như vậy? Họ ăn Bánh Trường Tồn, họ tin Đấng được Chúa Cha sai đến, họ đến với Ngài mỗi ngày. Đó không phải huyền thoại; đó là sự thật hùng hồn minh chứng lời Đức Giêsu.
Dẫu vậy, con đường theo Chúa không trải thảm hoa. Tin Chúa Giêsu nghĩa là chấp nhận đi vào mầu nhiệm Vượt Qua: có đau khổ – có phục sinh; có mất mát – có tìm thấy; có hiến thân – có sung mãn. Đó là lý do suốt Tin Mừng Gioan, niềm tin vào Đức Giêsu luôn dẫn tới xung đột: dân chúng tuyệt vọng khi nghe Ngài đòi hỏi tin; các thủ lãnh Do Thái ghen ghét; các môn đệ sợ hãi. Cuối cùng, Ngài bị treo trên thập giá. Nhưng chính khi bị treo trên thập giá, Ngài trở thành bánh bẻ ra, trở thành “lương thực thường tồn” thực sự: máu và nước chảy ra, Giáo Hội được sinh ra, Thánh Thể được thiết lập, nhân loại được cứu chuộc. Cả chúng ta nữa, mỗi lần rước lễ cũng là tuyên bố: “Lạy Chúa, con chấp nhận sống mẫu tử Vượt Qua, chấp nhận chết đi cho ích kỷ, để chính Chúa sống trong con.” Nói thì dễ, nhưng đòi hỏi can đảm. Bởi đó, chúng ta cần cầu nguyện không ngừng: “Lạy Chúa, xin ban Thánh Thần giúp con ra công làm việc, lao động quên mình, trung thành cầu nguyện, thao thức tìm kiếm Ngài trên hết mọi sự.” Cầu nguyện không tách khỏi hành động: sau khi kết hiệp với Chúa, ta phải đứng lên xắn tay áo sửa sang gia đình, xã hội, Giáo Hội: giúp đỡ người thất nghiệp tìm việc, đấu tranh cho người bị bóc lột, bảo vệ môi trường khỏi tham lam, chung tay phụng vụ xứ đạo. Làm tất cả trong tinh thần “miễn là Đức Kitô được rao giảng”.
Trong chiều kích cá nhân, mỗi người nên tự vấn: Tôi đến nhà thờ để làm gì? Tôi cầu xin điều gì? Tôi có coi việc tham dự Thánh Lễ là dịp gặp gỡ Chúa hay chỉ là tập tục? Tôi có sẵn sàng kiên nhẫn khi lời cầu của mình không được đáp ngay? Tôi có dám bước về phía sự thật và công chính ngay cả lúc chịu thiệt? Tôi có nhìn ra Chúa nơi người bạn đời, nơi đồng nghiệp khó tính, nơi người nghèo ở đầu ngõ? Tôi có dành giờ đọc Lời Chúa, hay chỉ lướt mạng tìm tin tức? Tôi có dành ít phút thinh lặng cuối ngày để tạ ơn, hay chỉ ngã lưng với chiếc điện thoại? Những câu hỏi ấy giúp định vị thang giá trị nội tâm: lương thực nào đang nuôi tôi? mau hư nát hay trường tồn? Tự chất vấn như thế, ta sẽ thấy rõ con đường điều chỉnh: cắt bớt khoản tiêu xài xa hoa để giúp học bổng; chấm dứt chuyện nói xấu làm tổn hại danh dự người khác; hủy thứ phim đồi trụy trên máy; dành bữa ăn chay chia sẻ cho mái ấm người khuyết tật; đăng ký lớp giáo lý nâng cao; tập trung cầu nguyện chung với vợ con; thôi tìm kiếm cảm giác mạnh vô bổ; hạn chế nghiện mạng xã hội để có thời gian thăm cha mẹ già; đặt mình trước Thánh Thể để nạp năng lượng yêu thương. Mỗi chuyển động nhỏ ấy chính là “ra công làm việc” cho lương thực trường tồn.
Lời Chúa hôm nay vang vọng đặc biệt trong bối cảnh thế giới hậu đại dịch, nhiều nơi còn khủng hoảng kinh tế, xung đột vũ trang, suy thoái tinh thần. Khi lương thực vật chất khan hiếm, con người dễ hoảng sợ; khi thất nghiệp đe dọa, nhiều gia đình bối rối; khi bão giá tràn tới, tương lai trở nên mong manh. Đức Giêsu không phủ nhận nỗi lo chính đáng ấy – Ngài từng nuôi đám đông hôm trước để họ khỏi lả dọc đường –, nhưng Ngài muốn chúng ta đặt niềm tin ở bậc sâu hơn: Cha trên trời biết chúng ta cần gì và sẽ ban đủ; điều Ngài cần thấy là trái tim tin tưởng, sẵn sàng san sẻ, biết đặt công ích lên trước lợi ích tư, biết cố gắng lao động lương thiện thay vì thủ đoạn. Khi ta chọn đường chính trực, Chúa không bỏ ta mồ côi; Ngài sẽ gởi đến những bàn tay trợ giúp; ngay cả khi cuộc chiến kinh tế khiến chúng ta mất hết, thì tấm lương thực trường tồn nơi Thánh Thể vẫn bảo đảm phần gia nghiệp không ai cướp được: đó là bình an sâu thẳm, là niềm vui thanh khiết, là sự sống vĩnh cửu.
Anh chị em thân mến, Thánh Lễ này là bữa tiệc Tibêriát hôm nay: nơi đây Đức Giêsu Phục Sinh lại bẻ bánh, lại trao chén, lại mời gọi “đến” và “tin”. Ước gì phần rước lễ trở nên đỉnh cao của quyết tâm: chúng ta dứt khoát đặt Ngài làm trung tâm, chọn Ngài là gia nghiệp, lao động vì cơm áo nhưng không để cơm áo thống trị, trân trọng của cải nhưng không tôn thờ, tận hưởng trần thế nhưng vẫn hướng thượng, sống giữa thế gian nhưng không thuộc về thế gian. Hôm nay, khi rời khỏi nhà thờ, hãy mang theo trong tim lời hứa của Đấng đã được Chúa Cha ghi dấu: “Ai đến với Ta, Ta sẽ không loại trừ; ai tin vào Ta, Ta sẽ cho sống đời đời; ai ăn bánh này sẽ không phải chết.” Lương thực ấy đang ở trong chúng ta, đang thở trong chúng ta, đang thôi thúc chúng ta dựng xây nền văn minh tình yêu ngay giữa mái nhà, xưởng máy, giảng đường, nông trại, văn phòng, phố chợ. Cuộc đời mỗi tín hữu khi ấy sẽ trở thành tấm lương thực thứ hai: một tấm bánh bẻ ra cho thế giới nếm được vị ngọt của Tin Mừng. Và đó chính là vinh quang lớn lao Chúa muốn dành cho ta: cộng tác với Ngài nuôi sống trần gian, để rồi ngày sau cùng, Ngài sẽ cho ta hưởng phúc trường sinh trong bữa tiệc thiên quốc, nơi không còn đói khổ, không còn khát vọng bất toại, nhưng chỉ còn chan chứa sự sống viên mãn bên Cha, Con và Thánh Thần đến muôn muôn đời. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
Bài viết liên quan
