NƯỚC MẮT ĐỜI MẸ, ÂN SỦNG ĐỜI CON

Hôm nay, trong niềm vui phụng vụ, chúng ta cùng nhau cử hành lễ Thánh Monica, một người mẹ vĩ đại, một tấm gương sáng ngời về đức tin, lòng kiên trì và tình yêu thương vô bờ bến. Cuộc đời của Thánh nữ Monica, với những giọt nước mắt cầu nguyện không ngừng nghỉ cho đứa con lạc lối, đã trở thành biểu tượng cho mọi người mẹ, mọi bậc cha mẹ đang ngày đêm thao thức cho con cái mình.

Đoạn Tin Mừng mà chúng ta vừa lắng nghe từ Thánh Lu-ca (7:11-17) kể lại một câu chuyện đầy xúc động: Chúa Giê-su đến thành Na-in và chứng kiến cảnh một bà góa đang tiễn đưa đứa con trai duy nhất của mình đi chôn cất. Nỗi đau của người mẹ đơn chiếc ấy đã chạm đến trái tim đầy lòng trắc ẩn của Chúa Giê-su, khiến Ngài chạnh lòng thương và thực hiện một phép lạ vĩ đại: làm cho người chết sống lại.

Hai câu chuyện, tưởng chừng như riêng biệt – một phép lạ của Chúa Giê-su và cuộc đời của một vị Thánh – lại gặp nhau ở một điểm chung sâu sắc: đó là nỗi đau của người mẹ trước sự mất mát, và hơn hết, là lòng thương xót vô biên của Thiên Chúa, Đấng có quyền năng biến đổi sự chết thành sự sống, sự tuyệt vọng thành niềm hy vọng. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau suy niệm về những giọt nước mắt của người mẹ, về lòng chạnh thương của Chúa, và về quyền năng biến đổi của Ngài, qua lăng kính cuộc đời Thánh Monica.

Đoạn Tin Mừng tại Na-in mở ra với một khung cảnh bi thương: “Đức Giê-su đến gần cửa thành, đang lúc người ta khiêng một người chết đi chôn, người này là con trai duy nhất, và mẹ anh ta lại là một bà góa. Có một đám đông trong thành cùng đi với bà.” Hình ảnh này khắc họa một nỗi đau tột cùng. Mất đi người thân đã là một bi kịch, nhưng mất đi đứa con trai duy nhất, trụ cột của gia đình, đối với một người mẹ góa bụa, thì đó là sự mất mát tất cả, là sự sụp đổ của mọi hy vọng và tương lai. Bà không chỉ mất đi đứa con, mà còn mất đi ý nghĩa cuộc đời, mất đi người sẽ chăm sóc bà khi về già. Tiếng khóc của bà hòa lẫn trong tiếng than vãn của đám đông, tạo nên một bầu không khí tang tóc bao trùm cả thành.

Nỗi đau ấy, dù cách xa hàng ngàn năm và khác biệt về hoàn cảnh, lại tìm thấy sự đồng điệu sâu sắc trong cuộc đời của Thánh Monica. Monica sinh ra vào khoảng năm 331 tại Tagaste, Bắc Phi, trong một gia đình Kitô giáo. Bà kết hôn với Patrixius, một người ngoại giáo nóng tính và không chung thủy. Nỗi đau đầu tiên của Monica là phải chứng kiến người chồng sống trong bóng tối của tội lỗi và không tin vào Thiên Chúa. Nhưng nỗi đau lớn nhất, dai dẳng nhất trong cuộc đời bà, lại là đứa con trai đầu lòng, Augustinô.

Augustinô là một chàng trai thông minh, tài năng xuất chúng, nhưng lại có một cuộc sống buông thả, chìm đắm trong lạc thú trần gian và lạc thuyết Manichean. Đối với Monica, việc con trai mình sống xa rời Thiên Chúa, xa rời chân lý, còn đau đớn hơn cả cái chết thể xác. Bà đã phải chứng kiến Augustinô rời bỏ gia đình, chạy theo những đam mê, và sống một cuộc đời mà bà biết rằng sẽ dẫn đến sự hủy hoại linh hồn.

Giống như bà góa thành Na-in mất đi đứa con duy nhất về thể xác, Monica phải chịu đựng nỗi đau mất đi đứa con duy nhất về mặt tâm linh. Bà khóc, không phải vì cái chết của thân xác, mà vì cái chết của linh hồn. Những giọt nước mắt của Monica không chỉ là nước mắt của một người mẹ đau khổ, mà còn là nước mắt của một người con của Chúa, đau đớn khi thấy con mình lạc lối trên con đường dẫn đến sự sống đời đời. Nỗi đau ấy thôi thúc bà không ngừng cầu nguyện, không ngừng van nài Thiên Chúa.

Khi Chúa Giê-su nhìn thấy bà góa thành Na-in, Tin Mừng ghi lại một chi tiết vô cùng quan trọng: “Trông thấy bà, Chúa chạnh lòng thương và nói: ‘Bà đừng khóc nữa!'” Từ “chạnh lòng thương” (ἐσπλαγχνίσθη – esplagchnisthē) trong tiếng Hy Lạp diễn tả một sự xúc động sâu xa, một nỗi lòng trắc ẩn đến tận cùng ruột gan. Đó không chỉ là sự thương hại thoáng qua, mà là một sự đồng cảm mãnh liệt, một tình yêu thương bao la trỗi dậy từ sâu thẳm con tim. Chúa Giê-su không thể thờ ơ trước nỗi đau của con người. Ngài không chỉ nhìn thấy bà góa, Ngài nhìn thấy nỗi đau của bà, và Ngài cảm nhận nỗi đau ấy như chính nỗi đau của mình.

Lời nói “Bà đừng khóc nữa!” không phải là một lời khuyên suông, mà là một lời hứa, một lời bảo đảm đến từ Đấng có quyền năng biến đổi mọi sự. Ngài không chỉ an ủi bằng lời nói, mà Ngài còn hành động. Ngài đến gần quan tài, sờ vào đó – một hành động đi ngược lại luật tinh sạch của Do Thái giáo, nhưng lại thể hiện sự gần gũi và quyền năng vượt trên mọi giới hạn.

Lòng chạnh thương của Chúa Giê-su dành cho bà góa thành Na-in cũng chính là lòng chạnh thương mà Ngài dành cho Thánh Monica. Suốt nhiều năm trời, Monica đã không ngừng cầu nguyện, không ngừng rơi lệ cho chồng và con trai. Những giọt nước mắt của bà đã thấm đẫm từng lời kinh, từng lời van xin. Có lẽ, trong những đêm dài thao thức, khi mọi hy vọng dường như tắt ngấm, Monica cũng đã nghe thấy tiếng Chúa Giê-su thì thầm vào tai bà: “Con đừng khóc nữa!”

Thiên Chúa là Đấng thấu hiểu mọi nỗi niềm của chúng ta. Ngài không bao giờ bỏ rơi những ai kêu cầu Ngài với một trái tim chân thành. Lòng thương xót của Ngài không chỉ dành cho những người đau khổ về thể xác, mà còn dành cho những người đau khổ về tâm linh, những người mẹ đang đau đáu vì con cái mình lạc lối. Monica đã tin tưởng vào lòng thương xót ấy, và chính niềm tin ấy đã giữ bà đứng vững trong suốt những năm tháng thử thách.

Sau khi chạnh lòng thương, Chúa Giê-su đã hành động. Ngài nói một lời đầy quyền năng: “Này người thanh niên, tôi bảo anh: hãy trỗi dậy!” Lời này không phải là một lời mời gọi, mà là một mệnh lệnh. Và ngay lập tức, “Người chết liền ngồi lên và bắt đầu nói. Đức Giê-su trao anh ta cho bà mẹ.” Đây là một phép lạ phi thường, một biểu hiện rõ ràng về quyền năng của Thiên Chúa trên sự chết. Cái chết thể xác bị đánh bại bởi Lời Hằng Sống. Niềm vui vỡ òa khi người mẹ góa nhận lại đứa con trai từ tay Chúa Giê-su.

Phép lạ tại Na-in không chỉ là một sự kiện lịch sử, mà còn là một biểu tượng mạnh mẽ cho quyền năng biến đổi của Thiên Chúa trong đời sống tâm linh. Đối với Thánh Monica, phép lạ “trỗi dậy” này đã diễn ra trong cuộc đời của con trai bà, Augustinô.

Augustinô đã sống một cuộc đời đầy tội lỗi, buông thả, và chìm đắm trong triết thuyết Manichean suốt nhiều năm. Đối với Monica, Augustinô không chỉ “chết” về mặt đạo đức, mà còn “chết” về mặt linh hồn. Bà đã tìm mọi cách, từ lời khuyên nhủ đến nước mắt, nhưng dường như vô vọng. Tuy nhiên, Monica không bao giờ từ bỏ. Bà đã kiên trì cầu nguyện, ăn chay, và tìm đến các Giám mục để xin lời khuyên. Đặc biệt, lời của Giám mục Ambrôxiô ở Milan đã trở thành niềm hy vọng cho bà: “Con cứ đi đi, cứ sống như thế, vì không thể nào một người con của những giọt nước mắt ấy lại hư mất được.”

Và rồi, phép lạ đã xảy ra. Sau gần 30 năm cầu nguyện không ngừng nghỉ của Monica, Augustinô đã được chạm đến bởi ân sủng Thiên Chúa. Qua lời giảng của Thánh Ambrôxiô, qua việc đọc Thánh Kinh, và qua một trải nghiệm tâm linh sâu sắc trong khu vườn ở Milan, Augustinô đã nghe thấy tiếng Chúa Giê-su nói với ông: “Hãy cầm lấy mà đọc! Hãy cầm lấy mà đọc!” Ông đã đọc thư của Thánh Phao-lô gửi tín hữu Rô-ma (13:13-14), và ngay lập tức, bóng tối của tội lỗi và lầm lạc đã tan biến. Ông đã “trỗi dậy” từ cái chết thiêng liêng, từ bỏ cuộc sống cũ để hoàn toàn quay về với Thiên Chúa.

Sự kiện Augustinô trở lại đạo không chỉ là một sự thay đổi về tư tưởng, mà là một cuộc “phục sinh” toàn diện của linh hồn. Từ một người sống trong bóng tối của tội lỗi, ông đã trở thành một trong những vị Tiến sĩ Hội Thánh vĩ đại nhất, một ánh sáng rực rỡ cho Giáo Hội. Phép lạ này không diễn ra tức thì như tại Na-in, nhưng nó là kết quả của một quá trình dài của ân sủng Thiên Chúa và sự kiên trì cầu nguyện của một người mẹ. Chúa Giê-su đã “trao” Augustinô lại cho Monica, không phải là một đứa con trai đã chết sống lại, mà là một người con đã được tái sinh trong ân sủng.

Cuộc đời Thánh Monica là một minh chứng hùng hồn cho sức mạnh của sự kiên trì trong lời cầu nguyện và đức tin không lay chuyển.

• Sức Mạnh Của Lời Cầu Nguyện Kiên Trì: Monica đã cầu nguyện cho Augustinô không phải một ngày, một tháng, hay một năm, mà là gần ba mươi năm. Bà đã khóc lóc, van xin, và không bao giờ mất hy vọng, ngay cả khi mọi thứ dường như vô vọng. Lời cầu nguyện của bà không chỉ là những lời nói suông, mà là những giọt nước mắt thấm đẫm tình yêu và niềm tin. Bài học cho chúng ta là: đừng bao giờ nản lòng khi cầu nguyện. Thiên Chúa không phải lúc nào cũng trả lời ngay lập tức, nhưng Ngài luôn lắng nghe và hành động vào thời điểm tốt nhất của Ngài. Những “giọt nước mắt” của chúng ta, khi được dâng lên với đức tin, sẽ không bao giờ vô ích.
• Đức Tin Không Lay Chuyển: Monica đã đối mặt với nhiều thử thách: một người chồng ngoại giáo, một đứa con lạc lối, những lời khuyên nhủ không được lắng nghe, và cả những lúc tưởng chừng như bị bỏ rơi. Nhưng bà vẫn giữ vững đức tin vào lòng thương xót và quyền năng của Thiên Chúa. Bà tin rằng Thiên Chúa có thể làm được mọi sự, ngay cả việc biến đổi một trái tim chai đá nhất. Đức tin ấy đã là ngọn hải đăng soi sáng cho bà trong đêm tối của tuyệt vọng.
• Tình Yêu Vô Điều Kiện Của Người Mẹ: Tình yêu của Monica dành cho Augustinô là một tình yêu vô điều kiện, một tình yêu không bao giờ bỏ cuộc. Bà không chỉ yêu thương con khi con ngoan ngoãn, mà còn yêu thương con khi con lầm lạc, khi con gây đau khổ cho bà. Tình yêu ấy đã thôi thúc bà không ngừng tìm kiếm, không ngừng hy vọng, và không ngừng cầu nguyện. Tình yêu của người mẹ là hình ảnh phản chiếu tình yêu của Thiên Chúa, một tình yêu luôn tha thứ, luôn kiên nhẫn, và luôn mong muốn điều tốt đẹp nhất cho con cái mình.
• Ân Sủng Biến Đổi: Cuộc đời của Augustinô là một minh chứng cho quyền năng biến đổi của ân sủng Thiên Chúa. Từ một người lạc lối, ông đã trở thành một vị Thánh vĩ đại, một Tiến sĩ Hội Thánh, người đã để lại những di sản vô giá cho Kitô giáo. Điều này cho thấy rằng, không có ai là quá xa vời để không thể được Thiên Chúa chạm đến. Không có tội lỗi nào là quá lớn đến nỗi không thể được tha thứ. Chỉ cần có một trái tim biết sám hối và một người biết kiên trì cầu nguyện, phép lạ biến đổi có thể xảy ra.

Kính thưa quý ông bà và anh chị em,

Cuộc đời Thánh Monica và phép lạ tại Na-in mang đến cho chúng ta những bài học sâu sắc và đầy hy vọng trong bối cảnh cuộc sống hiện đại.

• Đối Diện Với Nỗi Đau: Giống như bà góa Na-in và Thánh Monica, chúng ta cũng có thể phải đối mặt với những nỗi đau, những mất mát trong cuộc đời. Đó có thể là nỗi đau vì con cái lạc lối, vì người thân chưa nhận biết Chúa, vì những mối quan hệ đổ vỡ, hay vì những khó khăn, bệnh tật. Tin Mừng mời gọi chúng ta đừng che giấu nỗi đau, nhưng hãy mang nó đến trước mặt Chúa Giê-su, Đấng thấu hiểu và chạnh lòng thương. Hãy để những giọt nước mắt của chúng ta trở thành lời cầu nguyện chân thành nhất.
• Tin Tưởng Vào Lòng Chạnh Thương Của Chúa: Dù hoàn cảnh có bi đát đến đâu, chúng ta hãy luôn tin tưởng vào lòng thương xót vô biên của Thiên Chúa. Ngài không bao giờ bỏ rơi chúng ta. Ngài luôn lắng nghe tiếng kêu của chúng ta và hành động vào thời điểm của Ngài. Hãy nhớ rằng, Chúa Giê-su không chỉ là Đấng quyền năng, mà còn là Đấng đầy lòng trắc ẩn, Đấng đồng hành với chúng ta trong mọi nỗi khổ đau.
• Kiên Trì Cầu Nguyện: Bài học lớn nhất từ Thánh Monica là sự kiên trì trong lời cầu nguyện. Đừng nản lòng khi chúng ta chưa thấy kết quả ngay lập tức. Hãy tiếp tục gieo những hạt giống đức tin bằng lời cầu nguyện và nước mắt. Hãy tin rằng Thiên Chúa sẽ hành động, có thể không theo cách chúng ta mong muốn, nhưng chắc chắn là theo cách tốt nhất cho chúng ta và cho những người chúng ta cầu nguyện.
• Trở Thành Khí Cụ Biến Đổi: Chúng ta được mời gọi trở thành khí cụ của Thiên Chúa để mang sự sống đến cho những người đang “chết” về mặt tâm linh. Đó có thể là những người thân trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đang sống xa rời Chúa. Bằng lời cầu nguyện, bằng lời chứng tá đời sống, và bằng tình yêu thương chân thành, chúng ta có thể góp phần vào công trình biến đổi của Thiên Chúa.
• Hy Vọng Phục Sinh: Cuộc đời Thánh Monica và phép lạ tại Na-in là lời nhắc nhở về niềm hy vọng phục sinh. Không chỉ là sự phục sinh thể xác vào ngày tận thế, mà còn là sự phục sinh tâm linh ngay trong cuộc đời này. Chúa Giê-su có quyền năng làm cho những trái tim chai đá trở nên mềm mại, những linh hồn khô cằn trở nên tươi mới, những cuộc đời lạc lối tìm thấy con đường trở về.

Trong ngày lễ Thánh Monica hôm nay, chúng ta không chỉ mừng kính một vị Thánh, mà còn được mời gọi noi gương bà trong đời sống đức tin của mình. Hãy học nơi Thánh Monica lòng kiên trì trong lời cầu nguyện, đức tin không lay chuyển, và tình yêu thương vô điều kiện. Hãy để những giọt nước mắt của chúng ta, nếu có, trở thành những lời kinh dâng lên Thiên Chúa với tất cả niềm tin và hy vọng.

Xin cho mỗi người chúng ta biết mang những “người chết” về mặt tâm linh trong cuộc đời mình đến trước mặt Chúa Giê-su. Hãy tin rằng Ngài sẽ “chạnh lòng thương” và nói lời quyền năng: “Hãy trỗi dậy!” để họ được sống lại trong ân sủng và tình yêu của Ngài.

Nguyện xin Thánh Monica tiếp tục chuyển cầu cho chúng ta, đặc biệt là cho các bậc cha mẹ, để chúng ta luôn biết kiên trì gieo hạt giống đức tin và tình yêu trong gia đình, và để tất cả con cái chúng ta đều được lớn lên trong ân sủng và sự hiểu biết về Thiên Chúa. Amen.

Lm. Anmai, CSsR