Suy niệm Tin Mừng Thứ Sáu Tuần XXI – Mùa Thường Niên – Lm. Anmai, CSsR Thánh Gio-an Tẩy Giả bị trảm quyết

TIẾNG NÓI CỦA SỰ THẬT

Hôm nay, chúng ta cùng nhau quy tụ để cử hành Lễ nhớ Thánh Gioan Tẩy Giả bị trảm quyết, một ngày mà Giáo Hội tưởng niệm sự hy sinh cao cả của vị ngôn sứ vĩ đại, người đã dọn đường cho Chúa Kitô. Cuộc đời và cái chết của Thánh Gioan là một lời chứng hùng hồn về sự thật, về công lý, và về lòng can đảm dám sống cho những giá trị Tin Mừng, dù phải trả giá bằng chính mạng sống mình.

Lời Chúa trong Tin Mừng Mác-cô hôm nay (Mc 6:17-29) đưa chúng ta trở về với bối cảnh bi kịch của cái chết Thánh Gioan: “Khi ấy, vua Hê-rô-đê đã sai người đi bắt ông Gio-an và xiềng ông trong ngục. Lý do là vì vua đã lấy bà Hê-rô-đi-a, vợ của người anh là Phi-líp-phê, mà ông Gio-an lại bảo : “Ngài không được phép lấy vợ của anh ngài !” Bà Hê-rô-đi-a căm thù ông Gio-an và muốn giết ông, nhưng không được. Thật vậy, vua Hê-rô-đê biết ông Gio-an là người công chính thánh thiện, nên sợ ông, và còn che chở ông. Nghe ông nói, nhà vua rất phân vân, nhưng lại cứ thích nghe. Một ngày thuận lợi đến : nhân dịp mừng sinh nhật của mình, vua Hê-rô-đê mở tiệc thết đãi bá quan văn võ và các thân hào miền Ga-li-lê. Con gái bà Hê-rô-đi-a vào biểu diễn một điệu vũ, làm cho nhà vua và khách dự tiệc vui thích. Nhà vua nói với cô gái : “Con muốn gì thì cứ xin, ta sẽ ban cho con.” Vua lại còn thề : “Con xin gì, ta cũng cho, dù một nửa nước của ta cũng được.” Cô gái đi ra hỏi mẹ : “Con nên xin gì đây ?” Mẹ cô nói : “Đầu Gio-an Tẩy Giả.” Lập tức cô vội trở vào đến bên nhà vua và xin rằng : “Con muốn ngài ban ngay cho con cái đầu ông Gio-an Tẩy Giả, đặt trên mâm.” Nhà vua buồn lắm, nhưng vì đã trót thề, lại thề trước khách dự tiệc, nên không muốn thất hứa với cô. Lập tức, vua sai thị vệ đi và truyền mang đầu ông Gio-an tới. Thị vệ ra đi, chặt đầu ông ở trong ngục, bưng đầu ông trên một cái mâm trao cho cô gái, và cô gái trao cho mẹ. Nghe tin ấy, môn đệ đến lấy thi hài ông và đặt trong một ngôi mộ.”

Bài giảng hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau suy niệm về cuộc đời, sứ mạng và cái chết bi tráng của Thánh Gioan Tẩy Giả, để từ đó rút ra những bài học quý giá cho đời sống đức tin của chúng ta.

Thánh Gioan Tẩy Giả là một nhân vật độc đáo trong lịch sử cứu độ, được Thiên Chúa chọn gọi ngay từ trong lòng mẹ để dọn đường cho Đấng Cứu Thế. Ngài là con của ông Dacaria và bà Êlisabét, sinh ra một cách kỳ diệu khi cha mẹ đã già. Cuộc đời ngài gắn liền với sa mạc, nơi ngài sống khổ hạnh, mặc áo lông lạc đà, ăn châu chấu và mật ong rừng. Lối sống ấy không chỉ thể hiện sự từ bỏ thế gian mà còn là biểu tượng của một tâm hồn hoàn toàn quy hướng về Thiên Chúa.

Sứ mạng của Gioan là rao giảng về sự sám hối và kêu gọi mọi người dọn lòng đón Đấng Mêsia. Tiếng rao giảng của ngài vang dội như một “tiếng kêu trong hoang địa”, thức tỉnh lương tâm con người và chuẩn bị họ đón nhận Tin Mừng. Ngài đã làm phép rửa sám hối tại sông Giođan, một nghi thức biểu trưng cho sự thanh tẩy và quyết tâm thay đổi đời sống. Chính Chúa Giêsu cũng đã đến để Gioan làm phép rửa cho mình, đánh dấu sự khởi đầu sứ vụ công khai của Ngài.

Gioan Tẩy Giả luôn ý thức rõ về vai trò của mình: “Ngài phải lớn lên, còn tôi phải nhỏ lại” (Ga 3:30). Ngài không tìm kiếm danh vọng hay quyền lực cho bản thân, mà chỉ muốn làm chứng cho Chân Lý, cho Đấng sẽ đến sau mình. Thái độ khiêm nhường và tận hiến ấy đã biến ngài thành một ngôn sứ vĩ đại, được chính Chúa Giêsu ca ngợi: “Trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, chưa từng xuất hiện một người nào cao trọng hơn Gioan Tẩy Giả” (Mt 11:11).

Đoạn Tin Mừng Mác-cô hôm nay kể lại cái chết bi tráng của Thánh Gioan Tẩy Giả, một cái chết vì sự thật và công lý. Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cái chết của ngài là lời chỉ trích công khai hành vi loạn luân của vua Hêrôđê Antipas. Vua Hêrôđê đã lấy Hêrôđia, vợ của người anh là Philípphê, một hành động vi phạm nghiêm trọng luật Môsê. Gioan Tẩy Giả, với tư cách là một ngôn sứ của Thiên Chúa, không thể im lặng trước tội lỗi và sự bất công. Ngài đã can đảm lên tiếng: “Ngài không được phép lấy vợ của anh ngài!”

Lời nói thẳng thắn ấy đã chọc giận Hêrôđia, một người đàn bà đầy thù hận và mưu mô. Bà ta căm ghét Gioan và tìm mọi cách để giết ông. Vua Hêrôđê, dù biết Gioan là người công chính thánh thiện và có phần nể sợ ông, lại thiếu can đảm để đối diện với sự thật và chống lại mưu đồ của Hêrôđia. Ông bị giằng co giữa tiếng lương tâm và áp lực từ người vợ độc ác.

Đỉnh điểm của bi kịch là bữa tiệc sinh nhật của Hêrôđê. Trong một khoảnh khắc say sưa và thiếu suy nghĩ, vua đã thề hứa ban cho con gái Hêrôđia bất cứ điều gì cô bé xin, thậm chí là “một nửa nước của ta cũng được”. Bị mẹ xúi giục, cô gái đã xin cái đầu của Gioan Tẩy Giả. Hêrôđê, dù buồn bã và phân vân, nhưng vì danh dự hão huyền và lời thề đã trót nói trước mặt khách dự tiệc, đã không dám rút lại lời hứa dại dột của mình. Ngài đã ra lệnh chặt đầu Gioan Tẩy Giả trong ngục.

Cái chết của Gioan Tẩy Giả là một cái chết tử đạo. Ngài đã hy sinh mạng sống mình để làm chứng cho sự thật, cho luật Chúa, và cho công lý. Ngài không sợ hãi quyền lực trần thế, không thỏa hiệp với tội lỗi, mà kiên cường giữ vững lập trường của một ngôn sứ đích thực. Cái chết của ngài cũng mang nhiều nét tiên báo về cái chết của Chúa Giêsu, Đấng cũng sẽ chịu khổ hình vì sự thật và tình yêu.

Ngày Lễ Thánh Gioan Tẩy Giả bị trảm quyết, được cử hành vào ngày 29 tháng 8, không chỉ là dịp để chúng ta tưởng nhớ một vị thánh vĩ đại, mà còn là cơ hội để suy niệm về ý nghĩa sâu sắc của sự hy sinh vì đức tin và công lý.

Can đảm làm chứng cho sự thật: Thánh Gioan Tẩy Giả là một tấm gương sáng về lòng can đảm dám nói sự thật, dám lên tiếng chống lại tội lỗi và bất công, ngay cả khi điều đó đe dọa đến mạng sống mình. Trong một thế giới mà sự thật thường bị bóp méo, bị che giấu, hoặc bị bóp nghẹt bởi quyền lực và lợi ích cá nhân, tiếng nói của Thánh Gioan Tẩy Giả vang vọng như một lời nhắc nhở mạnh mẽ cho mỗi Kitô hữu. Chúng ta được mời gọi trở thành những chứng nhân của sự thật, dám sống theo lương tâm ngay thẳng, và không sợ hãi khi phải đối diện với những điều sai trái.

 Sống theo luật Chúa, không thỏa hiệp với tội lỗi: Thánh Gioan đã chết vì bảo vệ luật Chúa và chống lại hành vi loạn luân. Điều này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc tuân giữ các giới răn của Thiên Chúa và giáo huấn của Giáo Hội. Trong một xã hội ngày càng đề cao chủ nghĩa tương đối và sự tự do cá nhân mà không có giới hạn, chúng ta dễ dàng bị cám dỗ để thỏa hiệp với tội lỗi, để chạy theo những trào lưu sai trái. Gương Thánh Gioan Tẩy Giả mời gọi chúng ta kiên định trong đức tin, sống theo những giá trị Tin Mừng, và không bao giờ thỏa hiệp với điều ác.

Bài học về lương tâm và sự hèn nhát: Câu chuyện về Hêrôđê là một lời cảnh tỉnh về sự yếu đuối của lương tâm khi không có lòng can đảm. Hêrôđê biết Gioan là người công chính, ông thích nghe Gioan nói, nhưng cuối cùng lại để cho sự hèn nhát, danh dự hão huyền và áp lực từ người khác chi phối. Điều này dẫn đến một quyết định sai lầm và tội ác. Chúng ta cần học cách lắng nghe tiếng lương tâm, tiếng nói của Thiên Chúa trong lòng mình, và có đủ can đảm để hành động theo điều thiện, dù phải đối mặt với khó khăn hay sự phản đối.

 Sứ mạng của người Kitô hữu trong thế giới: Thánh Gioan Tẩy Giả là vị Tiền hô, người dọn đường cho Chúa Giêsu. Sứ mạng của ngài không kết thúc với cái chết, mà tiếp tục được sống động trong mỗi Kitô hữu. Chúng ta cũng được mời gọi trở thành những người dọn đường cho Chúa trong thế giới hôm nay, bằng cách làm chứng cho sự thật, rao giảng Tin Mừng bằng lời nói và việc làm, và sống một đời sống thánh thiện. Chúng ta không chỉ là những người tin, mà còn là những người được sai đi, để ánh sáng của Chúa Kitô chiếu tỏa qua cuộc đời chúng ta.

Thánh Gioan Tẩy Giả bị trảm quyết là một lời mời gọi chúng ta suy niệm về giá trị của sự thật và lòng can đảm. Ngài đã sống trọn vẹn sứ mạng của mình, không sợ hãi trước quyền lực trần thế, không thỏa hiệp với tội lỗi, và sẵn sàng hy sinh mạng sống vì Chân Lý. Cái chết của ngài không phải là một thất bại, mà là đỉnh cao của một cuộc đời tận hiến, là một chiến thắng của sự thật trên sự dối trá, của công lý trên bất công.

Trong ngày lễ kính Thánh Gioan Tẩy Giả hôm nay, chúng ta hãy cầu xin ngài chuyển cầu cho chúng ta, để chúng ta cũng có được lòng can đảm như ngài, dám nói lên sự thật, dám sống theo lương tâm, và dám hy sinh vì đức tin và công lý. Xin cho mỗi người chúng ta, qua gương Thánh Gioan, trở thành những chứng nhân sống động của Chúa Kitô trong thế giới hôm nay, để Nước Chúa ngày càng được mở rộng.

Nguyện xin Thiên Chúa, Đấng là Chân Lý và Công Lý, ban cho chúng ta ơn can đảm và lòng trung thành, để chúng ta xứng đáng là môn đệ của Ngài và là những người tiếp nối sứ mạng của Thánh Gioan Tẩy Giả. Amen.

Lm. Anmai, CSsR