10 bài suy niệm Thứ Bảy tuần I MC (của Lm. Anmai, CSsR)

YÊU THƯƠNG TRỌN VẸN – CHÂN THÀNH HIẾN DÂNG CUỘC SỐNG

Trong mùa Chay này, Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta sống một tình yêu trọn vẹn, một tình yêu vượt lên trên bản ngã, hướng về điều tốt lành cho người khác. Yêu thương không chỉ đơn giản là cảm xúc hay lời nói, mà chính là mong muốn chân thành được ban cho người được yêu – một nền tảng để con người hoàn thiện chính mình. Khi chúng ta sống theo tình yêu ấy, ta không tìm kiếm lợi ích của riêng mình, mà hiến dâng trọn vẹn để người khác được sống trong ánh sáng của ơn Chúa. Chính trong sự hiến dâng ấy, mỗi chúng ta dần trưởng thành, trở thành những con người trọn vẹn như Đấng Tạo Hóa đã ban tặng.

Công đồng Vatican II đã khẳng định rằng “con người không thể tìm thấy chính mình một cách trọn vẹn nếu không chân thành hiến dâng chính mình”. Lời nói ấy không chỉ là lời nhắc nhở về một cách sống, mà còn là sự khẳng định rằng cuộc đời mỗi người trở nên có ý nghĩa khi biết trao đi và hiến dâng. Đó cũng là thông điệp mà Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu muốn truyền đạt khi bà kêu gọi chúng ta biến cuộc sống của mình thành một cuộc hiến tế thiêng liêng – một hành trình yêu thương mà mỗi bước đi đều chứa đựng sự hy sinh và tận tụy.

Tình yêu là ơn gọi của con người; mọi hành vi, mọi suy nghĩ của ta đều cần được thấm đẫm tình yêu. Nếu muốn trở thành con người trọn vẹn, chúng ta phải sống sao cho mọi hành động thể hiện được bản chất của chính mình, hoàn thành ơn gọi yêu thương mà Thiên Chúa đã trao cho. Như Đức Gioan Phaolô II từng viết, “Con người không thể sống mà không có tình yêu. Con người vẫn là một hữu thể không thể hiểu được đối với chính mình, cuộc sống của con người là vô nghĩa, nếu tình yêu không được mặc khải cho con người, nếu con người không gặp gỡ tình yêu, nếu con người không trải nghiệm tình yêu và biến nó thành của riêng mình, nếu con người không tham gia mật thiết vào tình yêu.” Những lời đó như một lời thức tỉnh cho mỗi chúng ta, nhấn mạnh rằng tình yêu không chỉ là cảm xúc tự nhiên mà còn là một sự lựa chọn – một cách sống, một hành trình không ngừng nghỉ hướng tới sự hoàn thiện bản thân.

Nền tảng và sự trọn vẹn của tình yêu nằm trong tình yêu của Thiên Chúa được ban trong Chúa Kitô. Con người được mời gọi đối thoại với Đấng Tạo Hóa, được sống trong ánh sáng của tình yêu thiêng liêng. Chính tình yêu ấy đã tạo dựng nên con người, và cũng sẽ luôn gìn giữ, bảo vệ chúng ta trong mọi khoảnh khắc của cuộc sống. Công đồng Vatican II dạy rằng “con người không thể sống trọn vẹn theo chân lý trừ khi con người tự do nhìn nhận tình yêu đó và hiến mình cho Đấng Tạo Hóa của mình.” Đây là lý do cao nhất cho phẩm giá của con người, bởi chỉ khi chúng ta nhận ra và đón nhận tình yêu ấy, cuộc đời mới có thể trở nên đầy ý nghĩa, hạnh phúc và trọn vẹn.

Tình yêu của con người phải được bảo vệ và nuôi dưỡng bởi tình yêu thiêng liêng của Thiên Chúa – nguồn gốc của mọi yêu thương. Khi con người sống dựa trên nền tảng của tình yêu thiêng liêng, ta sẽ tìm thấy hình mẫu và hướng đi cho chính cuộc đời mình. Tình yêu ấy không chỉ lan tỏa trong gia đình, trong cộng đồng, mà còn hướng đến cả những kẻ mà ta từng coi là “khác biệt” hay thậm chí là kẻ thù. Thực chất, nếu chúng ta không yêu thương theo cách của Thiên Chúa – yêu bằng trái tim rộng mở, không điều kiện, và sẵn sàng tha thứ cho cả những người mà ta từng thấy không thể yêu – thì chúng ta chưa thực sự hiểu được ý nghĩa của tình yêu.

Sứ mệnh của chúng ta trong cuộc sống này chính là hoàn thiện bản thân theo hình ảnh của Cha trên trời. Đức Giêsu đã dạy rằng “Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện” (Mt 5:48). Điều này đòi hỏi mỗi chúng ta phải không ngừng nỗ lực, phải biết đặt mình vào vị trí của người khác, đồng cảm và chia sẻ tình thương một cách trọn vẹn. Khi đó, tình yêu không chỉ là lời nói hay cảm xúc, mà trở thành hành động cụ thể, là cuộc sống được sống theo lời mời gọi của Thiên Chúa.

Để sống trọn vẹn trong tình yêu, chúng ta cần học cách mở rộng trái tim, đối thoại và lắng nghe những tiếng nói yếu ớt bên trong chính mình cũng như của những người xung quanh. Hãy để lòng mình được thả lỏng, đón nhận những cảm xúc yêu thương, dù cho chúng có đến từ đâu, từ ai. Chỉ có khi chúng ta thực sự biết hiến dâng bản thân, không vụ lợi, mà chỉ vì tình yêu của người được yêu, cuộc sống mới thực sự trở nên phong phú và đầy ý nghĩa. Mỗi hành động, dù nhỏ bé, nếu được thực hiện trong tinh thần yêu thương, đều có thể biến thành những phép màu, mở ra những cánh cửa dẫn lối cho sự chữa lành và hòa giải.

Trong thực tế cuộc sống, ta thường gặp phải những mâu thuẫn, xích mích và định kiến. Nhưng chính trong những khoảnh khắc ấy, khi lòng ta được làm dịu bằng tình yêu của Thiên Chúa, mọi vết thương dần được chữa lành. Tình yêu không chỉ là nguồn cảm hứng để vượt qua những khó khăn, mà còn là nguồn sức mạnh giúp chúng ta đối diện và giải quyết những mâu thuẫn, hàn gắn những rạn nứt trong mối quan hệ. Chính khi chúng ta trao đi tình yêu, ta cũng đang nhận lại được tình yêu ấy từ Thiên Chúa, nguồn sống vô tận của mọi ơn phước.

Hãy nhớ rằng, tình yêu không chỉ là điều mà ta dành cho những người thân yêu, mà còn là cách chúng ta đối xử với những người mà ta chưa từng hiểu rõ, với những kẻ đã từng làm tổn thương ta. Nếu tình yêu của chúng ta chỉ giới hạn trong phạm vi quen thuộc, thì chúng ta sẽ không bao giờ cảm nhận được sự trọn vẹn của lòng nhân ái. Chỉ khi biết mở rộng trái tim, sẵn sàng yêu thương cả kẻ thù, ta mới có thể thực sự hiểu được lời dạy của Chúa – rằng tình yêu là ơn gọi cao cả của con người.

Mùa Chay này, chúng ta được mời gọi tự vấn lại bản thân, để tìm ra những khoảng trống trong trái tim mà thiếu đi tình yêu thương chân thành. Hãy dùng thời gian này để lắng nghe tiếng gọi của Đấng Tạo Hóa, để nhận ra rằng cuộc đời mình không chỉ dành cho riêng bản thân mà còn là món quà để yêu thương và sẻ chia với người khác. Mỗi hành động hiến dâng, mỗi lời nói chan chứa tình yêu không chỉ làm phong phú thêm cuộc sống của chính chúng ta mà còn góp phần xây dựng một thế giới nhân ái, nơi mọi mối quan hệ đều được vun đắp bằng sự tha thứ và lòng trắc ẩn.

Lạy Chúa, xin ban cho chúng con trái tim rộng mở, để chúng con có thể nhận lấy và trao đi tình yêu của Người một cách trọn vẹn. Xin dạy chúng con biết hiến dâng chính mình không vì lợi ích cá nhân mà vì lợi ích của người khác, vì lợi ích của cả cộng đồng. Hãy giúp chúng con trở nên những sứ giả của tình yêu, biết yêu thương đến mức vượt qua cả những ranh giới, biết bao dung và sẵn sàng tha thứ như hình mẫu của Chúa Kitô.

Trong từng khoảnh khắc của cuộc sống, hãy để tình yêu thiêng liêng của Thiên Chúa trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho mỗi hành động của chúng con. Khi đó, không chỉ mỗi cá nhân được hoàn thiện, mà cả cộng đồng sẽ được xây dựng trên nền tảng của lòng nhân ái, của sự tha thứ và của tình yêu chân thành. Đây mới chính là con đường dẫn tới sự viên mãn, là con đường mà mỗi chúng con được mời gọi bước đi theo lời mời gọi của Thiên Chúa – sống một cuộc đời hiến dâng, sống một cuộc đời trọn vẹn trong tình yêu thương.

Lm. Anmai, CSsR

NGUYÊN TẮC YÊU THƯƠNG: HÀNH TRÌNH HOÀN THIỆN VÀ CHUYỂN HÓA TÂM HỒN

Trong bối cảnh Mùa Chay linh thiêng, khi lòng người hướng về sự hối cải và tìm kiếm sự tha thứ, Chúa Giêsu đã dành cho các môn đệ một lời dạy thách thức nhưng cũng tràn đầy yêu thương, được trích dẫn trong Mt 5:43-48. Lời dạy ấy không chỉ đơn thuần là một quy tắc đạo đức mà còn là một thông điệp mang tính chuyển hóa tâm hồn, kêu gọi mỗi con người vượt qua những định kiến tự nhiên, hướng về một tình yêu bao la, vô điều kiện – một tình yêu giống như hình ảnh của Cha trên trời.

Trước đây, theo Luật truyền thống, người ta thường dạy “Ngươi phải yêu người lân cận và ghét kẻ thù”. Đó là một quy luật phản ánh bản năng tự nhiên của con người: ta thường cảm thấy yêu thương với những người đối xử tốt với mình và dần dần chôn vùi cảm xúc với những người làm trái lại. Tuy nhiên, Chúa Giêsu đã mở ra một con đường mới bằng cách nói: “Hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi các con.” Lời dạy ấy không chỉ thách thức những định kiến vốn có mà còn mời gọi mỗi người bước ra khỏi vùng an toàn của bản năng tự bảo vệ, hướng tới một tình yêu chân thành, không điều kiện.

Hình ảnh của mặt trời và mưa mà Chúa Giêsu sử dụng trong bài giảng là biểu tượng của tình yêu tự nhiên của Thiên Chúa: “Người cho mặt trời mọc lên soi sáng cả người xấu lẫn người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính lẫn người bất chính.” Qua đó, Ngài nhấn mạnh rằng tình yêu thương đích thực không dựa vào sự đáp trả hay lợi ích cá nhân mà là một món quà ban tặng cho tất cả mọi người, không phân biệt. Sự tự nhiên ấy mở ra một chân lý: nếu chúng ta chỉ yêu thương những ai yêu thương mình thì làm sao có thể đạt được sự chuyển hóa nội tâm, sự vượt lên bản năng cá nhân để hướng về một đời sống cao cả hơn?

Lời dạy của Chúa Giêsu trong Mt 5:43-48 không chỉ dừng lại ở việc thay đổi cách nhìn nhận về tình yêu mà còn kêu gọi mỗi con người thực hiện một cuộc cách mạng nội tâm. Khi Ngài bảo “hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi các con”, đó là lời mời gọi để chúng ta đối mặt với chính những cảm xúc tiêu cực – oán giận, căm phẫn, sự ích kỷ – và biến chúng thành những hành động của tình yêu và lòng nhân từ.

Hành động yêu thương kẻ thù đòi hỏi mỗi người phải từ bỏ những bức tường riêng, những ranh giới mà xã hội thường vẽ ra giữa “chúng ta” và “họ”. Để làm được điều này, ta cần rèn luyện lòng khoan dung, học cách tha thứ và thấu hiểu. Khi tâm hồn được sưởi ấm bởi tình yêu ấy, những vết thương xưa cũ dần được chữa lành và mối quan hệ giữa con người được xây dựng trên nền tảng của sự tin tưởng và lòng trung thực.

Quá trình chuyển hóa này không chỉ tác động đến từng cá nhân mà còn lan tỏa ra toàn bộ cộng đồng. Một xã hội biết yêu thương và tha thứ sẽ trở nên mạnh mẽ, đoàn kết và có khả năng vượt qua mọi khủng hoảng. Chính vì thế, lời giảng của Chúa Giêsu không chỉ là bài học cá nhân mà còn là kim chỉ nam cho một cộng đồng sống trong hòa bình, nơi mà mỗi thành viên đều là “con cái của Cha trên trời” với một trái tim đầy yêu thương.

Một trong những mục tiêu cao cả mà Chúa Giêsu hướng tới qua lời dạy của Ngài là biến chúng ta thành những “con cái của Cha trên trời”. Điều đó có nghĩa là, khi ta yêu kẻ thù, khi ta cầu nguyện cho những người ngược đãi, ta đang từng bước trở nên giống như hình mẫu của Thiên Chúa – Đấng hoàn thiện trong tình yêu và sự nhân từ. Đây không phải là một tiêu chuẩn dễ đạt được; nó đòi hỏi mỗi người phải liên tục tự vấn, tự rèn luyện và vượt qua những hạn chế của bản ngã.

Để đạt được điều đó, mỗi người cần nhận ra rằng việc chỉ sống theo những quy tắc bề ngoài, những nghi thức tôn giáo vụ hình là chưa đủ. Tâm hồn cần được làm mới, được lấp đầy bằng tình yêu thương chân thành. Khi đó, mọi hành động của ta, dù là lời nói, cử chỉ hay thậm chí là suy nghĩ, đều trở thành những minh chứng sống động cho sự hoàn thiện của một con người được rèn luyện theo hình ảnh của Cha trên trời.

Các hành động yêu thương ấy không đòi hỏi sự phô trương hay tìm kiếm sự khen ngợi từ người khác, mà chỉ cần được thực hiện một cách tự nhiên, xuất phát từ lòng chân thành. Nếu mỗi chúng ta biết đặt mình vào vị trí của người khác, biết cảm thông và sẻ chia, thì chính mình cũng sẽ dần dần trở nên nhân hậu, tràn đầy ân sủng, và càng gần gũi hơn với hình mẫu của Thiên Chúa.

Lời giảng của Chúa Giêsu mở ra một con đường không chỉ dành cho những phút giây suy tư trong Mùa Chay mà còn là kim chỉ nam cho mọi hành động của cuộc sống hàng ngày. Khi ta bước ra ngoài đời, không phải lúc nào cũng dễ dàng để yêu thương những người mà ta cho là “kẻ thù” hay những người đã làm tổn thương ta. Tuy nhiên, chính trong những khoảnh khắc khó khăn ấy, lời dạy của Ngài trở nên hữu ích hơn bao giờ hết.

Hãy thử tưởng tượng một cuộc sống mà ở đó, mỗi khi ta gặp phải những mâu thuẫn, những bất đồng hay những hành động tiêu cực từ người khác, thay vì phản ứng bằng cơn giận hay oán hận, ta lại chọn cách lắng nghe, thấu hiểu và cầu nguyện cho họ. Hành động ấy không chỉ làm dịu bớt những xung đột mà còn mở ra cơ hội để tạo dựng những mối quan hệ bền vững, được xây dựng trên nền tảng của sự tha thứ và tình yêu thương. Những cử chỉ nhỏ bé như một nụ cười, một lời chào hỏi hay một lời cầu nguyện chân thành có thể tạo nên sự khác biệt lớn lao, làm lan tỏa ánh sáng của tình yêu đến những góc tối của cuộc sống.

Không chỉ dừng lại ở đó, việc thực hiện lời dạy của Chúa Giêsu còn là cách để chúng ta sống một cuộc đời có ý nghĩa hơn, một cuộc đời mà mỗi hành động đều mang dấu ấn của sự hy sinh và lòng nhân từ. Khi mỗi người trong chúng ta biết tha thứ, biết yêu thương và biết chia sẻ, thì chúng ta không chỉ trở nên giống hình mẫu của “con cái của Cha trên trời” mà còn góp phần xây dựng một xã hội nhân văn, nơi mà mọi người đều có thể chung sống trong sự tôn trọng và hòa hợp.

Mùa Chay là khoảng thời gian đặc biệt, là thời điểm mà mỗi tín hữu được mời gọi dừng lại, nhìn nhận lại chính mình và hành trình sống theo lời của Chúa Giêsu. Đây không chỉ là mùa của sự hối cải, mà còn là mùa của sự làm mới tâm hồn – một cơ hội để ta đặt lại những giá trị cốt lõi của đời sống, để trở về với nguồn cội của tình yêu và sự nhân từ.

Trong quá trình tự vấn và rèn luyện đó, chúng ta được nhắc nhở rằng việc yêu thương không phải chỉ là nhiệm vụ đạo đức hay những hành động bề ngoài, mà còn là một lối sống được vun đắp từ bên trong. Mỗi người hãy tự hỏi mình: “Liệu tôi đã yêu thương theo cách mà Chúa Giêsu mong muốn chưa? Tôi có sẵn lòng tha thứ cho kẻ đã làm tổn thương mình hay không?” Những câu hỏi ấy giúp ta nhận ra những khoảng trống trong tâm hồn và từ đó, mở ra con đường để cải thiện, để thực sự sống theo tinh thần của lời mời gọi yêu thương.

Hãy coi mùa Chay này như một hành trình tâm linh, nơi mà mỗi người đều có cơ hội làm mới bản thân, để không chỉ sống theo những quy tắc vụ hình, mà còn sống bằng cả trái tim yêu thương, bằng cách chia sẻ và cảm thông. Chính khi ta dâng hiến tình yêu và sự tha thứ cho người khác, ta cũng đang dâng hiến cho chính mình một trái tim trong sáng, một tâm hồn được thanh tẩy bởi ánh sáng của Thiên Chúa.

Trong ánh sáng của Mùa Chay, lời giảng của Chúa Giêsu trong Mt 5:43-48 trở thành nguồn động viên và thách thức cho mỗi con người hướng tới sự hoàn thiện nội tâm. Hãy để lời mời gọi “yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi” được khắc sâu trong tâm trí và trở thành kim chỉ nam cho mọi hành động của chúng ta. Khi chúng ta thực sự sống theo tinh thần của tình yêu, mỗi cử chỉ nhỏ bé của lòng nhân từ sẽ góp phần tạo nên một thế giới đầy ánh sáng, nơi mà mọi người đều có thể cảm nhận được sự ấm áp và bao dung của Thiên Chúa.

Mỗi ngày trôi qua, hãy tự nhắc nhở bản thân rằng cuộc sống không chỉ là những hành động vụ hình mà còn là sự chuyển hóa từ bên trong. Hãy để mùa Chay này trở thành thời điểm quý báu để mỗi người bước ra khỏi vùng an toàn của bản năng, để hướng về một cuộc sống được xây dựng trên tình yêu vô điều kiện, trên sự tha thứ và lòng nhân từ. Và cuối cùng, khi mỗi chúng ta trở nên giống như “con cái của Cha trên trời”, chính tình yêu thương ấy sẽ lan tỏa, góp phần tạo nên một cộng đồng nhân ái, một xã hội chan chứa niềm tin, sự hy vọng và hạnh phúc đích thực.

Hãy để lời dạy của Chúa Giêsu dẫn dắt bạn mỗi ngày, để rằng trong từng hành động, từng suy nghĩ, bạn luôn nhớ rằng chỉ có tình yêu chân thành mới có thể mở ra cánh cửa của sự hoàn thiện và hạnh phúc vĩnh cửu. Mùa Chay này, hãy sống với trái tim rộng mở, yêu thương không biên giới và sống trọn vẹn theo lời mời gọi của Đấng Toàn Năng.

Lm. Anmai, CSsR

TỪ THỨ THẬP ĐẾN TÌNH YÊU – HÀNH TRÌNH THA THỨ VÀ YÊU KẺ THÙ

Trong Mùa Chay này, lòng chúng ta được mời gọi đến một hành trình suy niệm về tình yêu và sự tha thứ, vượt lên trên những giới hạn của con người. Câu hỏi “Tại sao anh lại bắn tôi khi cả hai chúng ta đều tin vào sự hiện hữu của một Thiên Chúa duy nhất” không chỉ là lời than khóc của một tấm lòng bị tổn thương, mà còn là lời thách thức mỗi chúng ta phải đối diện với chính bản thân mình. Đây là lời của Thánh Cha Gioan Phaolô, người đã không chỉ tha thứ mà còn yêu thương kẻ đã gây ra đau đớn cho Ngài, như một minh chứng sống động cho lời dạy của Đức Giêsu về tình yêu vượt lên trên mọi giới hạn.

Thánh Cha Gioan Phaolô, khi đối diện với sự tàn bạo của kẻ ám sát, đã chọn con đường tha thứ. Năm 1983, Ngài đã đích thân thăm anh Ali Agca trong tù và tha thứ cho tội lỗi của anh, thể hiện một tình yêu vô điều kiện và một lòng tin vững chắc vào sự hiện hữu của Thiên Chúa. Hành động ấy không chỉ mang tính biểu tượng mà còn là một thông điệp mạnh mẽ: tha thứ là điều kiện cần để tiến đến gần gũi với Thiên Chúa, để được sống trong ánh sáng của Ngài. Dù cho người phạm tội có bao giờ nhận lỗi công khai hay không, lòng tha thứ của chúng ta phải luôn luôn mở rộng, giống như cách mà Cha trên trời đã tha thứ cho tất cả chúng ta.

Lời dạy “Hãy yêu đồng loại và hãy ghét kẻ thù” mà ta nghe qua những lời của các thánh vịnh không hẳn là mệnh lệnh để nuôi dưỡng lòng thù hận, mà chính là lời cảnh tỉnh về việc con người cần phải sống với một tình yêu chân thành. Luật Môsê không dạy chúng ta ghét kẻ thù, nhưng các thánh vịnh lại khắc khoải bày tỏ sự cay đắng mà lòng người có thể nuôi dưỡng khi đối diện với sự bất công và bạo lực. Tuy nhiên, Đức Giêsu đã mời gọi các môn đệ vượt qua khuynh hướng tự nhiên chỉ yêu những người yêu mình, bằng cách yêu kẻ thù – bằng cách cầu nguyện cho họ, chào hỏi và chúc bình an cho họ, như lời Ngài đã dạy.

Đức Giêsu không chỉ dạy yêu thương những người dễ thương, mà còn đòi hỏi chúng ta hãy yêu những kẻ đã làm hại, những kẻ từng gieo rắc đau thương trong lòng mình. “Tôi luôn cầu nguyện cho người anh em đã bắn vào tôi”, lời tuyên bố của Gioan Phaolô II sau khi hồi phục không chỉ là minh chứng cho sức mạnh của tình yêu mà còn là lời nhắc nhở mỗi chúng ta: chỉ khi chúng ta biết tha thứ, chỉ khi chúng ta biết yêu kẻ thù, chúng ta mới được ơn trở nên con cái Cha trên trời.

Yêu không phải là một cảm xúc tự phát hay tự nhiên; nó là một thái độ của lòng nhân, là những hành động cụ thể được thể hiện qua từng lời nói, từng cử chỉ và từng lời cầu nguyện. Yêu là khi chúng ta sẵn sàng dành thời gian và tâm trí để hướng lời cầu nguyện cho kẻ đã làm hại mình, để nói lời chào hỏi và chúc bình an, ngay cả khi trong lòng chúng ta chưa sẵn sàng để mở lòng. Đây là hành trình không dễ dàng, nhưng đó chính là cách mà Đức Giêsu mời gọi chúng ta trở nên hoàn thiện như Cha – một quá trình dài dằng dặc nhưng cần thiết để mỗi người được dẫn dắt về một cuộc sống trọn vẹn trong tình yêu và ánh sáng của Thiên Chúa.

Kẻ thù không phải lúc nào cũng là những hình ảnh xa lạ trong lịch sử hay trong những mối quan hệ đối đầu. Thật ra, kẻ thù của chúng ta có thể là những người thân, những người bạn, hay những người đồng hành hàng ngày mà trong lòng ta không muốn chào hỏi, không muốn nhìn mặt – chỉ mong muốn họ phải biến mất, chỉ mong muốn được nguyền rủa. Đó là thử thách lớn lao đối với mỗi con người, bởi vì yêu thương kẻ thù đòi hỏi ta phải đối diện với chính những cảm xúc tiêu cực sâu thẳm trong tâm hồn, và sau đó, dũng cảm chuyển hóa chúng thành nguồn sức mạnh yêu thương.

Chúng ta được mời gọi không chỉ để tha thứ, mà còn để yêu thương như Cha đã yêu thương chúng ta – bằng một tình yêu vô điều kiện, không giới hạn, vượt lên trên mọi định kiến và sự thù hận. Đó là cách duy nhất để biến những mối quan hệ tan vỡ thành cầu nối, để biến nỗi đau thành nguồn cảm hứng cho sự thay đổi và chữa lành.

Trở nên con cái Cha trên trời không phải là điều xảy ra qua một khoảnh khắc, mà là quá trình dài, trải qua biết bao hành động yêu thương vượt trên tự nhiên. Mỗi ngày trôi qua, mỗi lời cầu nguyện, mỗi hành động tha thứ của chúng ta là những viên gạch xây đắp nên con người mới – một con người được dạy dỗ bởi tình yêu của Thiên Chúa, một con người biết yêu thương kẻ thù như Cha đã yêu thương họ. Chính qua đó, chúng ta không chỉ được ban cho sự thông hiệp với Thiên Chúa, mà còn được mở ra cánh cửa của một thế giới tràn ngập ánh sáng và bình an.

Trong Mùa Chay này, chúng ta hãy suy ngẫm về những kẻ thù gần gũi, những người mà có lẽ trong lòng ta vẫn còn chất chứa những mảng tối của sự căm giận và oán hận. Hãy tự hỏi bản thân: “Tôi sẽ làm gì để bày tỏ tình yêu tha thứ đối với họ trong Mùa Chay này?” Câu hỏi ấy không chỉ đơn thuần là một lời tự vấn, mà còn là lời mời gọi mỗi chúng ta thử thách và làm mới chính mình. Hãy bắt đầu bằng những hành động nhỏ nhất: một lời chào hỏi ấm áp, một câu cầu nguyện chân thành, một nụ cười trao đi, hay một lời xin lỗi khi cần thiết.

Trong ánh sáng của Mùa Chay, chúng ta được nhắc nhở rằng tình yêu và tha thứ là con đường đưa chúng ta trở nên hoàn thiện như Cha. Dù những vết thương xưa cũ, dù những kẻ thù từ quá khứ hay hiện tại vẫn còn đó, hãy để lòng mình được thanh tẩy, để yêu thương được dâng trọn và chân thành. Khi chúng ta biết tha thứ, biết yêu kẻ thù như Cha đã yêu thương chúng ta, chúng ta chính đang mở ra cánh cửa của sự an lành, của một cuộc sống được dẫn dắt bởi tình yêu chân thật và ánh sáng thiêng liêng.

Hãy để Mùa Chay này là dịp để chúng ta suy ngẫm, để mỗi trái tim được làm mới, để mỗi hành động yêu thương vượt qua mọi định kiến, và để mỗi người chúng ta trở thành biểu tượng sống động của tình yêu và sự tha thứ. Bởi vì chỉ khi chúng ta thực sự sống trong tình yêu của Thiên Chúa, thế giới này mới có thể trở nên trọn vẹn, hòa bình và chan chứa ánh sáng của Ngài.

Lm. Anmai, CSsR

YÊU THƯƠNG VƯỢT QUA GIỚI HẠN

Những lời dạy của Chúa Giêsu mà Giáo Hội ban tặng hôm nay không hề mập mờ, không nhượng bộ hay chiều theo khuynh hướng tự nhiên của con người, vốn mong muốn giới hạn tình yêu của mình chỉ với những người thân quen, người đồng hương. Ngay từ thời Cựu Ước, sách Lê-vi 19,18 đã ghi rõ mệnh lệnh: “Hãy yêu mến anh em mình”, mặc dù trong bối cảnh ấy, “anh em” thường được hiểu là những người thuộc về cùng một dân tộc, cùng một dòng máu. Nhưng chẳng có công thức nào trong Kinh Thánh chỉ bảo “hãy ghét kẻ thù địch”. Điều này cho thấy rằng tình yêu thương ban đầu của con người thường tự động bị giới hạn trong khung cảnh quen thuộc, bởi tâm thức hạn hẹp đã định nghĩa “người thân” và “người xa lạ”, “kẻ yêu thương” và “kẻ thù” một cách tự nhiên.

Trong xã hội loài người, việc yêu thương thường bị chi phối bởi cảm tính và sự phân biệt đối xử. Tình yêu thương được dành cho người thân, người thân cận, những người cùng chung nguyện vọng, cùng sở hữu những giá trị chung của cộng đồng. Đó là một biểu hiện tự nhiên của tình cảm thường tình, là kết quả của những mối liên hệ gia đình, cộng đồng và sự đồng cảm về văn hóa, dân tộc. Tuy nhiên, khi nhìn nhận theo khung cảnh đó, chúng ta có thể thấy rằng nếu chỉ dừng lại ở mức độ này, thì tình yêu của con người sẽ trở nên hạn hẹp, tính toán và bị giới hạn bởi những ranh giới không cần thiết.

Chúa Giêsu đã đến để mạc khải một sứ điệp cao cả, bẻ gẫy những giới hạn tự nhiên đó. Ngài bảo: “Hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi các con”. Lời dạy ấy mở rộng biên giới của tình yêu thương, không chỉ bao gồm người thân mà còn lan tỏa đến cả những kẻ mà chúng ta vốn không có cảm tình, thậm chí là những người chống đối, gây tổn thương cho mình.

Hai chi tiết nổi bật trong lời dạy của Chúa Giêsu cần được chúng ta lưu tâm:

Không còn sự phân chia thân thuộc – thù địch: Không ai bị loại ra khỏi tình yêu của người môn đệ Chúa. Tình yêu thương không chỉ dành cho người chúng ta quen biết mà còn mở rộng đến tất cả mọi người, dù là người bên ngoài, người xa lạ hay kẻ đã từng gây đau khổ.

Tình yêu thể hiện qua hành động thiết thực: Không chỉ là tình cảm giãn bở theo lý thuyết, mà còn phải được thể hiện qua những hành động cụ thể, bằng sự thi ân, lời cầu nguyện, và những hành động thiết thực nhằm mang lại lợi ích cho người khác. Đây không phải là tình yêu theo cảm tính thoáng qua, mà là một tình yêu hướng đến việc xây dựng, chữa lành và nuôi dưỡng.

Tại sao chúng ta phải yêu thương như vậy? Bởi vì chính chúng ta là con cái của Thiên Chúa, được tạo dựng để noi gương cho Ðấng đã cho mặt trời mọc lên soi sáng cho cả kẻ xấu và người lành. Hình ảnh của một Đấng Toàn Năng, ban ánh sáng công bằng, mời gọi mọi con người, không phân biệt nơi xuất thân hay hoàn cảnh sống, nhắc nhở chúng ta rằng tình yêu thương của Thiên Chúa luôn rộng mở và bao dung không biên giới. Chính nhờ đó, con người được mời gọi vượt lên trên những ranh giới, những định kiến và những cảm xúc tiêu cực, để thực sự sống trong tinh thần của sự tự do, của lòng vị tha và của niềm tin vững chắc.

Xin Chúa đổ tràn trên chúng ta tình thương của Ngài, để mỗi người trong chúng ta được giải thoát khỏi tình yêu hạn hẹp, có tính toán. Sự tha thứ và yêu thương không chỉ giúp xoa dịu những tổn thương cá nhân mà còn làm tan biến những rào cản tạo nên sự chia rẽ giữa người với người. Khi ta mở rộng trái tim, biết cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi, ta cũng đang tự giải phóng bản thân khỏi gánh nặng của những mối thù hận và đố kỵ. Đó chính là cách mà tình yêu thương trở nên thiêng liêng, vượt lên trên mọi định kiến và sự phân chia.

Trong hành trình Mùa Chay, mỗi người chúng ta được mời gọi không chỉ nhìn nhận lại bản thân mà còn kiểm điểm lại cách chúng ta yêu thương và đối xử với những người xung quanh. Đó là thời điểm để chúng ta tự hỏi: “Liệu tôi có đang sống theo lời Chúa dạy? Liệu tình yêu của tôi có bị giới hạn bởi những định kiến và cảm tính cá nhân hay không?” Hãy để Mùa Chay là cơ hội để ta rèn luyện tâm hồn, mở rộng trái tim và thực hành yêu thương không chỉ bằng lời nói mà còn bằng hành động thiết thực: từ những cử chỉ nhỏ nhặt của sự quan tâm, lòng tha thứ cho đến những lời cầu nguyện chân thành cho những kẻ đã từng làm tổn thương mình.

Tình yêu thương của Thiên Chúa luôn vượt qua mọi giới hạn, luôn bao dung và không phán xét. Hãy noi gương Ðấng đã ban ánh sáng cho mọi loài, để tình yêu của chúng ta cũng trở nên bao la và vô điều kiện. Khi mỗi người được giải thoát khỏi những ràng buộc của lòng hạn hẹp, ta sẽ thấy rằng cuộc sống trở nên nhẹ nhàng hơn, đầy ắp niềm tin và hy vọng.

Trong Mùa Chay này, hãy để tình thương của Chúa đổ tràn vào từng con người, biến mỗi chúng ta thành những kênh truyền đạt ánh sáng yêu thương, lòng vị tha và sự bao dung. Chỉ khi đó, chúng ta mới thực sự sống đúng với bản chất của một con cái Thiên Chúa – sống để yêu thương tất cả mọi người, kể cả những kẻ từng làm tổn thương ta.

Lm. Anmai, CSsR

KHÍ GIỚI YÊU THƯƠNG – VŨ KHÍ DIỆT THÙ HẬN

Trong mùa Chay thiêng liêng này, lời dạy của Chúa Giêsu không chỉ là những lời mời gọi đơn giản, mà còn mở ra một chân lý sâu sắc về cách chúng ta đối mặt với thù hận – sức mạnh đen tối mà Satan gieo rắc để chia rẽ và hủy diệt con người. Chúa Giêsu không đến để phủ nhận hay che giấu sự tồn tại của thù hận, mà Ngài đến để bày tỏ bộ mặt thật của nó và, bằng cái chết yêu thương tha thứ của mình, đánh bại hoàn toàn kẻ thù khủng khiếp ấy. Đây chính là khí giới thiêng liêng mà Ngài ban cho chúng ta – một vũ khí siêu việt, có khả năng tiêu diệt mọi cơn giận dữ, mọi mảnh vỡ của lòng cay cú, và mở ra cánh cửa của sự bình an thật sự.

Thù hận không chỉ đơn thuần là một cảm xúc tiêu cực hay một lời nói giận dữ thoáng qua; nó là biểu hiện của sức mạnh đen tối mà Satan sử dụng để tạo nên sự chia rẽ giữa con người. Khi thù hận len lỏi vào trái tim, nó dần dần biến những mối quan hệ thân thiết thành những đấu trường căng thẳng, nơi mà sự tin tưởng bị thay thế bằng sự nghi ngờ và khinh miệt. Satan không cần phải hành động mạnh mẽ hay phô trương, Ngài chỉ cần gieo mầm thù hận vào những ngóc ngách yếu đuối của tâm hồn, rồi nhìn chúng phát triển thành những bức tường vô hình ngăn cách giữa người với người.

Sự hiện diện của thù hận càng rõ ràng khi ta quan sát những cuộc xung đột không hồi kết trong gia đình, bạn bè hay cộng đồng. Những mâu thuẫn đó thường bắt nguồn từ những hiểu lầm nhỏ nhặt, nhưng nếu không được giải quyết bằng tình yêu thương và lòng tha thứ, chúng sẽ phát triển thành những vết thương tâm hồn sâu sắc, để rồi dần dần hủy diệt chính con người chúng ta từ bên trong.

Trong bài Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu đã dạy chúng ta một cách trực diện và đầy thách thức: “Hãy yêu mến thù địch và làm ơn cho kẻ ghét ngươi.” Lời dạy này không chỉ đơn thuần là một quy tắc đạo đức, mà nó chứa đựng sức mạnh của một phép màu – sức mạnh của yêu thương và tha thứ để tiêu diệt thù hận. Đây là một lời mời gọi sống một cách trọn vẹn, nơi mà tình yêu thương không chỉ là cảm xúc nhẹ nhàng, mà là hành động mạnh mẽ thay đổi cuộc sống.

Chúa Giêsu, qua cái chết của Ngài trên thập giá, đã chứng minh rằng chỉ có yêu thương mới có thể đánh bại được sức mạnh của thù hận. Cái chết của Ngài không phải là sự thất bại, mà là chiến thắng tối thượng của lòng yêu thương, của sự tha thứ vượt lên trên mọi hận thù và chia rẽ. Nhờ đó, Ngài ban cho chúng ta một khí giới thiêng liêng, một vũ khí tinh thần mạnh mẽ để chống lại mọi hình thức tiêu cực, giúp chúng ta không chỉ sống mà còn sống thật trọn vẹn với lòng nhân ái.

Một trong những bài học quan trọng nhất mà Chúa Giêsu truyền đạt đó là nhận ra rằng, kẻ thù khủng khiếp nhất không nằm ngoài đời sống của chúng ta mà chính là trong lòng mỗi người. Khi ta giữ mãi những vết thương cũ, khi ta cho phép cơn giận và thù hận bám vào tâm trí, ta đang tự tạo ra kẻ thù của chính mình. Mỗi lời chửi rủa, mỗi cử chỉ thù địch dù chỉ là nhỏ nhặt cũng góp phần “giết chết” con người thật bên trong, biến ta thành những nạn nhân của chính cảm xúc tiêu cực ấy.

Thực tế, trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường bị cuốn vào vòng xoáy của cơn giận và sự tự phán xét, quên mất rằng tha thứ không chỉ giúp người khác được giải thoát mà còn là liều thuốc chữa lành cho chính tâm hồn mình. Khi chúng ta lựa chọn tha thứ, ta đang phá bỏ gông cùm của thù hận, giải phóng mình khỏi những ràng buộc tinh thần để mở lòng đón nhận sự bình an và niềm vui thực sự.

Việc loại bỏ thù hận không phải là một nhiệm vụ dễ dàng, nhưng Chúa Giêsu đã cho chúng ta thấy con đường qua lời dạy của Ngài. Hãy yêu mến thù địch, hãy làm ơn cho kẻ ghét ngươi – đó là những hành động mà mỗi người chúng ta có thể thực hành trong cuộc sống hàng ngày. Để bắt đầu, chúng ta cần học cách nhìn nhận người khác bằng ánh mắt của tình yêu thương, không chỉ qua những khuyết điểm hay sai lầm của họ. Điều đó đòi hỏi ta phải rèn luyện lòng kiên nhẫn, khả năng cảm thông và sự khiêm nhường để chấp nhận rằng, mỗi người đều có những lúc yếu đuối và cần được yêu thương.

Một hành động nhỏ như một lời chào thân thiện, một cử chỉ quan tâm chân thành hay thậm chí là một nụ cười có thể trở thành “khí giới” tiêu diệt thù hận nếu chúng ta biết cách sử dụng. Những hành động ấy không chỉ làm dịu đi nỗi đau của người khác, mà còn giúp ta nhận ra rằng, tình yêu thương chính là chìa khóa giải phóng mọi ràng buộc của lòng hận thù. Khi ta dám mở lòng tha thứ, ta cũng đồng thời mở ra cánh cửa cho sự chuyển hóa của chính bản thân – từ một con người giam cầm trong cơn giận, trở thành một người sống trong ánh sáng của tình yêu và sự tha thứ.

Sự chuyển hóa từ thù hận sang yêu thương là một hành trình dài, đòi hỏi mỗi chúng ta phải đối mặt với những cảm xúc tiêu cực bên trong và dần dần thay thế chúng bằng lòng nhân ái. Quá trình này không diễn ra trong chốc lát, mà là một quá trình nuôi dưỡng tâm hồn qua từng ngày, từng khoảnh khắc của cuộc sống. Khi ta mở lòng để tha thứ, ta không chỉ giúp người khác mà còn giúp chính mình trở nên nhẹ nhàng, tự do và hạnh phúc hơn.

Những lần ta cảm thấy bị tổn thương hay hiểu lầm, thay vì để cơn giận lấn át, hãy thử dừng lại, suy ngẫm và tìm cách hiểu người đối diện. Hãy nhớ rằng, mỗi con người đều có những vết thương mà ta không biết, và chỉ có lòng yêu thương mới có thể xoa dịu những vết thương ấy. Qua đó, ta học được bài học rằng tha thứ không phải là sự yếu đuối, mà là biểu hiện của sức mạnh nội tâm và lòng dũng cảm để vượt qua chính những cảm xúc tiêu cực của bản thân.

Một trong những cách hữu hiệu để chiến đấu với thù hận là dành thời gian cho bản thân để tĩnh lặng, để lắng nghe tiếng lòng. Trong những khoảnh khắc tĩnh lặng ấy, ta có thể đối diện với chính những cảm xúc của mình, nhìn nhận lại những hành động và suy nghĩ đã gây ra những vết thương, rồi từ đó, từ từ giải phóng mình khỏi gông cùm của cơn giận. Hãy để những phút giây ấy trở thành khoảng thời gian quý báu để ta tự mình chữa lành tâm hồn, để rồi khi trở lại cuộc sống, ta sẽ mạnh mẽ hơn, yêu thương hơn và biết tha thứ hơn.

Thực hành thiền định, cầu nguyện hay đơn giản chỉ là dạo bước giữa thiên nhiên cũng có thể giúp ta tĩnh lặng tâm trí, đưa ta trở về với chính bản chất của lòng yêu thương. Qua đó, ta dần nhận ra rằng, mỗi khoảnh khắc tha thứ không chỉ là liều thuốc chữa lành cho tâm hồn mà còn là bước tiến đưa ta đến gần hơn với hình ảnh chân thật của Chúa – hình ảnh của một Đấng yêu thương vô điều kiện, luôn sẵn sàng ban ơn tha thứ cho mọi người.

Trong mùa Chay này, hãy để mỗi chúng ta tự hỏi: “Lòng tôi có còn bị che lấp bởi những vết thương của thù hận, hay tôi đã sẵn sàng mở rộng trái tim, cho phép tình yêu thương và lòng tha thứ len lỏi vào từng ngóc ngách của cuộc sống?” Hãy nhớ rằng, kẻ thù lớn nhất chính là chính bản thân chúng ta khi ta để cho thù hận chiếm lĩnh tâm trí và trái tim. Mỗi khi ta cưu mang những mảnh vỡ của sự giận dữ, ta đang tự tạo ra những rào cản vô hình, ngăn cách ta với hạnh phúc và sự bình an thật sự.

Lạy Chúa, xin ban cho chúng con sức mạnh để nhận ra và loại bỏ những tạp chất của lòng thù hận, để mỗi chúng con có thể sống theo lời dạy của Ngài – sống bằng tình yêu thương, sống để yêu thương và tha thứ. Xin giúp chúng con nhận ra rằng, chỉ khi lòng ta được thanh tịnh và tràn đầy yêu thương, ta mới có thể thực sự cảm nhận được hạnh phúc của một cuộc sống trọn vẹn và ý nghĩa.

Hãy để những hành động nhỏ bé hàng ngày trở thành những bước tiến vững chắc, đưa chúng con từ bóng tối của thù hận sang ánh sáng của sự an lành. Khi ta yêu thương, ta biến kẻ thù thành bạn hữu; khi ta tha thứ, ta giải phóng chính mình khỏi gông cùm của quá khứ và mở ra cánh cửa của một tương lai tươi sáng hơn. Mỗi lời nói, mỗi hành động của chúng con đều có thể trở thành “khí giới” thiêng liêng, lan tỏa sức mạnh của yêu thương và góp phần xây dựng một thế giới không còn chỗ cho sự chia rẽ và cay cú.

Như một bông hoa nở rộ giữa mùa xuân sau bầu không khí lạnh giá của mùa đông, sự chuyển hóa từ thù hận sang yêu thương không chỉ là một quá trình tâm linh mà còn là sự thức tỉnh của mỗi con người. Chỉ khi lòng ta được làm sạch, khi ta dám đối diện và giải phóng những cơn giận dữ, ta mới có thể trải nghiệm được niềm hạnh phúc đích thực và sự bình an mà Chúa ban cho. Hãy để mỗi ngày trôi qua là một ngày chúng con học cách sống trọn vẹn với tình yêu thương, biến những vết thương lòng cũ kỹ thành những bài học quý giá để trưởng thành hơn.

Trong khoảnh khắc suy niệm này, hãy nhớ rằng, “Yêu thương và tha thứ” không chỉ là khẩu hiệu mà là lẽ sống. Đó là ánh sáng dẫn lối ta vượt qua bóng tối của thù hận, là liều thuốc chữa lành cho những vết thương tâm hồn. Mỗi khi ta lựa chọn tha thứ, ta cũng đang lựa chọn sống – sống theo cách mà Chúa Giêsu dạy, sống với trái tim rộng mở, sẵn sàng đón nhận và trao đi yêu thương.

Lạy Chúa, xin ban cho chúng con sự dũng cảm để đối mặt với chính những cảm xúc tiêu cực của bản thân, và sự khôn ngoan để biến chúng thành sức mạnh xây dựng, để từ đó chúng con có thể sống trong tình yêu thương trọn vẹn, sống với niềm tin rằng, chỉ có yêu thương và tha thứ mới có thể tiêu diệt thù hận và mở ra cánh cửa của sự sống mới.

Hãy để từng hành động, từng lời nói của chúng con từ nay trở đi đều vang lên như một khúc ca của sự bình an, của niềm tin và của tình yêu chân thành. Khi mỗi chúng con trở thành nhân chứng sống động của sức mạnh ấy, thế giới này sẽ dần dần biến đổi, từ nơi đầy rẫy thù hận trở thành nơi chan chứa yêu thương, nơi mọi người có thể cùng nhau vun đắp một tương lai tươi sáng, một cuộc sống hạnh phúc và trọn vẹn.

Trong mùa Chay này, hãy để khí giới yêu thương của Chúa lan tỏa vào từng ngóc ngách của tâm hồn chúng ta, để rồi mỗi chúng con không chỉ chiến thắng kẻ thù bên ngoài, mà còn chiến thắng chính bản thân mình – kẻ thù ẩn mình trong lòng, biến những vết thương cũ thành những dấu mốc của sự chữa lành và chuyển hóa. Đây chính là sứ mệnh thiêng liêng mà Chúa Giêsu đã giao phó, là lời mời gọi sống đúng với hình ảnh của Ngài, sống bằng yêu thương, sống bằng lòng tha thứ và sống cho một cuộc đời công chính, tràn đầy ánh sáng và hi vọng.

Lm. Anmai, CSsR

LUÂN LÝ CỠI MỞ – HÀNH TRÌNH CỦA TỰ DO VÀ TÌNH YÊU

Bài trích sách Đệ Nhị Luật hôm nay mở ra cho chúng ta bước đầu tiên đến một nền luân lý cởi mở, nơi mà mối liên hệ giữa Thiên Chúa và dân Ngài được xây dựng trên cơ sở của sự tự do chọn lựa. Trong sách này, Thiên Chúa hứa hẹn: “Ngươi sẽ là dân Ta và Ta sẽ là Thiên Chúa ngươi.” Đây không chỉ là lời mời gọi, mà còn là lời cam kết về một giao ước dựa trên sự tự do – tự do của Thiên Chúa trong việc ban ơn cứu độ và tự do của dân Ngài trong việc trung thành với lề luật. Sự tự do này chính là nền tảng của một luân lý mà con người được mời gọi sống theo, không phải bằng cách tự ép buộc hay chịu áp đặt, mà là bằng cả tâm hồn được khai sáng bởi ân sủng của Đấng Tạo Hóa.

Trong mối liên hệ tự do ấy, giới luật không được đặt lên trên sự ban ơn cứu thoát. Trước khi dân Ngài trung thành với các điều răn, Thiên Chúa đã cứu thoát họ khỏi cảnh nô lệ ở đất Ai Cập. “Ngươi hãy nhớ” – câu nói then chốt của sách Đệ Nhị Luật – như một lời nhắc nhở về quá khứ, về nguồn gốc của sự tự do mà dân Ít-ra-en đã từng trải qua. Khi nhớ về thời gian là nô lệ và cách Thiên Chúa đã giải phóng, họ được khích lệ không quên công ơn thiêng liêng của Đấng đã ban cho họ sự sống tự do. Những khoảnh khắc lầm lạc, bất chính hay áp bức chính là lúc dân Ngài quên mất ký ức quá khứ, quên đi nguồn gốc của tình yêu và tự do mà Thiên Chúa đã trao ban.

Trong Tin Mừng, Đức Giêsu rao giảng một luân lý cởi mở, trái ngược với kiểu sống chỉ biết trọn lành theo luật lệ khắt khe của dân Do thái thời đó. Đức Giêsu mời gọi con người hướng đến một sự sống được định hình bởi ân sủng và tình yêu hậu đãi – một tình yêu không bị ràng buộc bởi những quy định cứng nhắc. Ngài dùng hình ảnh của mặt trời và mưa tưới để minh họa: Thiên Chúa đã cho mặt trời mọc lên soi sáng cho tất cả muôn dân, không phân biệt giàu nghèo, quyền lực hay địa vị. Ngài làm cho mưa xuống, làm phì nhiêu cho mọi loài trên trái đất. Điều này cho thấy sự công bằng và nhân từ của Thiên Chúa, vì Ngài không thiên vị ai mà săn sóc cả người công chính lẫn kẻ bất lương.

Theo gương của Thiên Chúa, mỗi người Kitô hữu được kêu gọi không chỉ giữ vững tình yêu mà còn phải vượt qua mọi rào cản, không phân biệt đối xử trong mối quan hệ với đức yêu người. Tình yêu ấy không chỉ dành cho những người mà ta dễ thương, mà còn phải lan tỏa đến cả những người mà ta từng coi là kẻ thù, hay những người mắc nợ, những người từng gây tổn thương. Luân lý cởi mở mà Đức Giêsu rao giảng là tình yêu cho không điều kiện – một tình yêu hoàn toàn do ân huệ của Thiên Chúa ban cho. Chúng ta được mời gọi noi gương Ngài, vì Ngài đã ban Con Một của Ngài đến để thương yêu chúng ta, ngay cả khi chúng ta là kẻ tội lỗi.

Đức Giêsu nhắc nhở rằng để trở nên trọn vẹn, con người không thể chỉ dừng lại ở việc giữ luật lệ một cách máy móc. Con người phải biết hiến dâng chính mình, biến cuộc sống của mình thành một cuộc hiến tế sống động, thể hiện lòng thương yêu và sự biết ơn đối với Đấng đã ban cho chúng ta sự tự do. Thông điệp này được nhấn mạnh qua lời dạy của Công đồng Vatican II: “Con người không thể tìm thấy chính mình một cách trọn vẹn nếu không chân thành hiến dâng chính mình.” Chính sự hiến dâng đó mới làm cho mỗi chúng ta thực sự sống đúng với phẩm giá của mình, sống theo hình ảnh của Cha trên trời – Đấng hoàn thiện và ban cho chúng ta nguồn sống vô tận.

Mỗi người Kitô hữu, trong hành trình tìm kiếm sự trọn vẹn, cần nhớ đến hồng ân ban đầu của Thiên Chúa – hồng ân mà đã đoái thương, giải phóng và cứu rỗi chúng ta. Nhớ đến tình yêu ấy, chúng ta mới có đủ sức mạnh để đối diện với những thử thách, những mâu thuẫn trong cuộc sống. Khi lòng người được mở ra, tình yêu của Thiên Chúa sẽ tỏa sáng, biến những rào cản, định kiến hay thù hận thành những cầu nối hàn gắn và yêu thương. Đây chính là đường lối sống của một luân lý cởi mở, nơi tình yêu không chỉ là cảm xúc mà còn là hành động, là sự sống được định hướng bởi ơn cứu độ.

Trong cuộc sống hiện đại, khi mà những mối quan hệ thường bị thử thách bởi sự ích kỷ và định kiến, mỗi chúng ta được mời gọi hãy sống theo tình yêu thiêng liêng. Hãy nhớ rằng, mỗi khi ta hướng lòng yêu thương không điều kiện cho người khác – kể cả kẻ thù hay những người mắc nợ – ta đang thể hiện một cách sống trọn vẹn ơn cứu độ mà Thiên Chúa đã ban cho. Khi đó, chúng ta không chỉ sống theo lời mời gọi của Đức Kitô mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng nhân ái, một xã hội mà ở đó, mọi người được đối xử công bằng, được chăm sóc và được sống trọn vẹn trong ánh sáng của tình yêu và ân huệ.

Lời dạy của Đức Giêsu trong Tin Mừng mời gọi chúng ta nhìn nhận lại bản chất của luật lệ và của tình yêu. Không phải bằng cách ép buộc hay áp đặt, mà bằng cách tự do chọn lựa và hiến dâng, theo cách mà Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta. Khi nhận ra rằng, sự trung thành với lề luật không phải là điều kiện tiên quyết để được nhận ơn cứu độ, mà ơn cứu độ đã ban cho chúng ta từ trước, chúng ta sẽ hiểu rằng sự sống trọn vẹn đến từ mối quan hệ yêu thương tự do, không ràng buộc bởi những quy định hạn hẹp của con người.

Mỗi người trong chúng ta, mỗi trái tim được thắp sáng bởi tình yêu của Thiên Chúa, hãy tự vấn: Liệu ta đã sống đúng với luân lý cởi mở ấy chưa? Liệu ta có biết nhớ đến quá khứ – quá khứ của nô lệ và sự giải phóng, để từ đó biết trân trọng sự tự do và ơn cứu độ mà ta đã nhận? Và trên hết, liệu ta có biết mở lòng, trao đi tình yêu cho tất cả mọi người, kể cả những người ta cho là khác biệt hay thậm chí là kẻ thù?

Trong mùa Chay này, hãy để lời “Ngươi hãy nhớ” vang vọng trong tâm hồn mỗi chúng ta như một lời nhắc nhở thiêng liêng. Nhớ về quá khứ, nhớ về ơn cứu độ, nhớ về tình yêu vô điều kiện của Thiên Chúa – đó chính là nền tảng để ta xây dựng một cuộc sống trọn vẹn, một cuộc sống cởi mở theo gương của Cha trên trời. Chúng ta được mời gọi không chỉ giữ gìn những giá trị của quá khứ mà còn sống trong hiện tại bằng cách mở rộng trái tim, trao đi tình yêu và sống trọn vẹn với ơn cứu độ của Đức Kitô.

Lạy Chúa, xin ban cho chúng con tâm hồn rộng mở, để chúng con có thể nhớ mãi ơn cứu độ và tình yêu của Ngài, để từ đó, mỗi chúng con đều có thể sống một cuộc đời hiến dâng, sống một cuộc đời của sự tự do và của tình yêu trọn vẹn. Xin dạy chúng con cách nhìn nhận mọi con người qua ánh mắt của tình thương, không phân biệt, không đặt rào cản – để trong mỗi hành động của chúng con, tình yêu của Ngài được tỏ bày một cách trọn vẹn.

Lm. Anmai, CSsR

YÊU THƯƠNG NHƯ CHÚNG TA ĐƯỢC YÊU THƯƠNG

Trong Mùa Chay này, lời mời gọi của Đức Giêsu dành cho chúng ta là một thử thách tâm linh sâu sắc, một con đường hướng tới sự hoàn thiện và giống như Thiên Chúa Cha. Tại sao Đức Giêsu lại dạy như thế? Thưa! Vì chính Ngài đã sống như vậy. Chính qua cuộc đời Ngài, chúng ta thấy được hình ảnh của một tình yêu vô điều kiện, một tình yêu không phân biệt, như Người cho mặt trời mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất lương.

1. HÌNH ẢNH CHỦ ĐỘNG CỦA TÌNH YÊU THÀNH THIÊN CHÚA

Đức Giêsu mời gọi chúng ta yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những người ngược đãi, bởi vì Ngài muốn chúng ta không chỉ sống theo luật vụ hình mà còn sống theo luật với tình yêu thương chân thành. Hành động ấy không chỉ là một lời răn dạy mà còn là mẫu gương mà Ngài đã thực hành suốt cuộc đời mình. Khi Ngài yêu thương kẻ thù, Ngài đã làm cho tình yêu trở nên sống động và có sức mạnh biến đổi cả những tội lỗi, những thiếu sót của con người. Tuy nhiên, trong hành trình ấy, chúng ta cần nhận ra sự khác biệt giữa “yêu” và “thích”.

Yêu, trong lời dạy của Chúa Giêsu, là làm ơn cho họ – là cách chúng ta thể hiện lòng nhân từ, sự cảm thông và khích lệ họ hướng về con đường lối thiện. Ngược lại, thích chỉ đơn giản là phản ứng tự nhiên, là cảm xúc ban đầu mà không có chiều sâu của một tình yêu vô điều kiện. Đức Giêsu đã yêu kẻ thù, tội lỗi và làm ơn cho họ, nhưng Ngài cũng luôn kèm theo lời nhắc nhở: “Hãy về và đừng phạm tội nữa”. Qua đó, Ngài không chấp nhận tội lỗi mà khích lệ sự chuyển hóa, để mỗi con người không chỉ được cứu rỗi mà còn được sống một cuộc đời chứng tá, sống đúng với hình ảnh của Thiên Chúa.

Một minh chứng sống động cho lời mời gọi yêu thương kẻ thù là mẫu gương của thánh Phanxicô. Người được biết đến với tấm lòng mến thương đặc biệt dành cho “người cùi” – những người mà xã hội thường xa lánh, coi thường. Chính vì họ được dựng nên theo hình ảnh của Thiên Chúa, nên thánh Phanxicô luôn bày tỏ một tình yêu thiêng liêng, một sự thương cảm sâu sắc đối với họ.

Hành động yêu thương ấy không đơn thuần chỉ là lòng trắc ẩn hay sự cảm thông tạm thời; đó là một tình yêu bền bỉ, được nuôi dưỡng từ niềm tin rằng, trong mỗi con người đều có ánh sáng của Thiên Chúa. Đó là lý do tại sao, dù người ta có phạm tội, dù lòng họ có rối bời bởi tội lỗi, chúng ta vẫn được mời gọi yêu thương và giúp đỡ họ vượt qua, đưa họ trở lại với con đường của sự sống và của tình yêu chân thành.

Khi Đức Giêsu mời gọi chúng ta yêu kẻ thù và nên hoàn thiện như Cha trên trời, Ngài không chỉ đề nghị một lời hứa hẹn trừu tượng mà là một lời mời gọi sống, hành động cụ thể trong từng khoảnh khắc của cuộc đời. Con đường ấy đòi hỏi mỗi người chúng ta phải bước ra khỏi sự tự bảo vệ, phải vượt qua những cảm xúc tiêu cực, và mở rộng lòng mình để yêu thương những ai có thể đã từng làm tổn thương chúng ta.

Hành động yêu thương theo gương Đức Giêsu là sự thể hiện của một tình yêu vượt lên trên bản năng, là sự kết tinh của đức tin, của sự tha thứ và của lòng nhân từ. Đây không phải là một con đường dễ dàng, mà là một hành trình rèn luyện tâm hồn, đòi hỏi sự kiên trì và lòng dũng cảm để chấp nhận và yêu thương những điều không hoàn hảo. Nhưng chính qua hành trình đó, chúng ta sẽ được biến đổi, trở nên giống Thiên Chúa hơn, được hoàn thiện như lời Đức Giêsu mời gọi: “Anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện.”

Trong hành trình sống theo lời mời gọi của Đức Giêsu, có một điều hết sức quan trọng mà chúng ta cần phải cẩn trọng, đó là không để lẫn lộn giữa “yêu” và “thích”. Yêu thương chân thành là hành động làm ơn, là sự khích lệ để người khác nhận ra giá trị của mình và sống tốt hơn. Thích, ở một mức độ nào đó, chỉ là sự đồng cảm tạm thời, phản ứng theo tự nhiên mà chưa sâu sắc vào tận cùng của tâm hồn.

Đức Giêsu đã yêu kẻ thù một cách toàn diện: Ngài không chỉ đáp lại những người yêu thương Ngài mà còn bày tỏ lòng nhân từ với cả những kẻ đã phạm tội, với những con người đang lang thang trong bóng tối của tội lỗi. Tuy nhiên, điều ấy không có nghĩa là Ngài chấp nhận tội lỗi. Mỗi khi làm ơn, Đức Giêsu kèm theo lời khuyên: “Hãy về và đừng phạm tội nữa”, nhằm mời gọi họ hướng về sự cải tạo và sự trở nên trong sáng hơn.

Lời mời gọi yêu kẻ thù không chỉ là một bài học đạo đức hay một lý thuyết trừu tượng, mà là kim chỉ nam cho một cuộc sống chứng tá đích thực. Khi chúng ta sống theo lời mời gọi ấy, chúng ta không chỉ trở nên nhân hậu và bao dung hơn trong mắt người khác, mà còn giúp cho chính mình được giải thoát khỏi những xiềng xích của oán giận, của sự thù hận.

Cuộc sống chứng tá là cuộc sống được định hướng bởi tình yêu, được dẫn dắt bởi ánh sáng của đức tin và sự tha thứ. Mỗi hành động yêu thương, dù chỉ là một lời chào hay một nụ cười, đều góp phần làm tan biến những ranh giới chia rẽ, giúp mở rộng trái tim và lan tỏa tình yêu thương đến khắp nơi. Chỉ có như vậy, chúng ta mới thực sự trở nên giống Thiên Chúa, được hoàn thiện trong ánh sáng của tình yêu vô điều kiện.

Lạy Chúa Giêsu, lời mời gọi của Chúa hôm nay khó quá! Nhưng xin Chúa ban cho chúng con noi gương của Ngài, để chúng con có thể yêu bằng một tình yêu vô vị lợi và nhân từ. Xin Chúa biến đổi lòng chúng con, giúp chúng con vượt qua những cảm xúc tiêu cực, những vết thương cũ, để từ đó được sống trong một tình yêu chân thật, một tình yêu mà chỉ có ở Thiên Chúa mới có thể ban tặng.

Xin Chúa cũng chở che và thay đổi những kẻ thù đang tìm cách hại chúng con, để trong lòng mỗi người chúng con luôn nảy mầm được hạt giống của sự tha thứ, của lòng nhân từ và của tình yêu thương. Mong rằng, qua mỗi hành động yêu thương, chúng con sẽ từng bước trở nên giống hình ảnh của Thiên Chúa, được hoàn thiện theo lời mời gọi: “Anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện.”

Lời mời gọi yêu kẻ thù của Đức Giêsu không chỉ là một bài học về đức tin, mà còn là lời thách thức mỗi con người hãy sống một cuộc đời chứng tá, sống với một tình yêu vượt lên trên mọi ranh giới của con người thường. Đó là tình yêu không chỉ thể hiện ở lời nói hay cử chỉ, mà còn được hun đúc từ bên trong, từ trái tim biết tha thứ, biết cảm thông và biết hy sinh vì người khác.

Trong Mùa Chay này, hãy để lời mời gọi ấy trở thành nguồn động lực để chúng con tự rèn luyện, tự biến đổi và sống đúng với hình mẫu của Thiên Chúa. Hãy mở rộng trái tim, để yêu thương không phân biệt, để mỗi hành động của chúng con luôn là ánh sáng dẫn lối cho những ai đang lạc lối, cho những ai đang cần một niềm tin mới và một tình yêu vô điều kiện.

Mỗi khi đối diện với thử thách, mỗi khi cảm thấy khó khăn trong việc tha thứ hay yêu thương, hãy nhớ rằng, chính Đức Giêsu – Đấng đã sống trọn vẹn theo lời mời gọi ấy – luôn đồng hành cùng chúng con. Xin Ngài ban cho chúng con sức mạnh, lòng dũng cảm và sự khôn ngoan để biến mỗi khoảnh khắc trở nên thiêng liêng, để mỗi hành động yêu thương đều là bước tiến trên con đường hướng tới sự hoàn thiện và trở nên giống như Cha trên trời.

Lm. Anmai, CSsR

YÊU THƯƠNG THẢ THỜI – CON ĐƯỜNG ĐẾN VỚI ĐỨC ÁI TUYỆT HẢO

Trong hành trình Mùa Chay này, Đức Kitô mời gọi chúng ta vượt qua những giới hạn của tình yêu con người thường nhật, để hướng tới một đức ái cao cả, trọn vẹn – một tình yêu không chỉ dành cho những người mình yêu mến, mà còn dành cho cả những người mình không thích, thậm chí là kẻ thù. Đó chính là bài học thiêng liêng của Chúa Giêsu, khi Ngài dặn dò: “Hãy yêu thương thù địch và làm ơn cho những kẻ ghét các con; hãy cầu nguyện cho những ai bắt bớ và nguyền rủa các con, để như vậy các con nên con cái của Cha các con, Ðấng ngự trên trời.” Lời mời gọi ấy là lời thách thức để chúng ta hướng tới một đức ái tuyệt hảo – đức ái mà chỉ có thể đạt được khi chúng ta biết tha thứ và yêu thương kẻ thù một cách trọn vẹn.

Bài học khó khăn nhất trong đời sống Kitô giáo là học cách tha thứ và yêu thương kẻ thù. Con đường ấy không chỉ đơn giản là sự khoan dung, mà là một quá trình thay đổi sâu sắc từ bên trong, đòi hỏi lòng dũng cảm, sự khiêm nhường và niềm tin vững chắc vào ơn cứu độ của Thiên Chúa. Chúa Giêsu đã sống mẫu gương đỉnh cao khi Ngài đối xử với những kẻ giết mình trên thập giá, bằng lời cầu nguyện: “Lạy Cha, xin tha cho chúng vì chúng không biết việc chúng làm” (Lc 23,34). Lời di chúc thiêng liêng ấy đã in sâu trong lòng chúng ta hình ảnh của một tình yêu vượt lên trên cả sự trả thù, của một lòng bác ái không điều kiện, luôn sẵn sàng mở rộng vòng tay tha thứ cho mọi người.

Yêu thương không chỉ là cảm xúc hay lời nói, mà phải được thể hiện qua những hành động cụ thể trong cuộc sống hàng ngày. Tình yêu đích thực thể hiện qua những hành động làm ơn, qua những lời cầu nguyện cho kẻ bách hại, qua những cử chỉ chào hỏi và chúc bình an ngay cả với người mà chúng ta không muốn gặp mặt. Đó là luật vàng của lòng bác ái: “Thi ân xóa bỏ thù hận.” Khi chúng ta sống tràn đầy yêu thương và sẵn sàng tha thứ, chúng ta không chỉ giúp bản thân mình được thanh tẩy, mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng nhân ái, một thế giới chan chứa ánh sáng của Thiên Chúa.

Chúa Giêsu dặn dò: “Vậy các con hãy nên hoàn hảo như Cha các con trên trời là Ðấng hoàn hảo” (Mt 5,48). Điều này không chỉ là mệnh lệnh mà còn là lời mời gọi mỗi con người hãy phấn đấu hướng tới đức ái tuyệt hảo. Để đạt được điều đó, chúng ta cần học cách tha thứ thật lòng cho người anh em đã xúc phạm đến mình – điều được xem là cách làm việc bố thí cao cả nhất để lãnh nhận ơn tha thứ của Chúa. Trong Mùa Chay này, khi chúng ta đứng trước những thử thách của cuộc sống, hãy nhớ rằng mỗi hành động tha thứ, mỗi lời cầu nguyện cho kẻ đã làm tổn thương mình, đều là một viên gạch vững chắc trên con đường tiến tới sự hoàn thiện của chính mình.

Để có thể yêu thương kẻ thù, chúng ta phải bắt đầu từ chính bên trong. Điều đó đòi hỏi một sự rèn luyện tâm linh không ngừng nghỉ, một quá trình canh tân đời sống yêu thương tha thứ theo Tin Mừng. Hãy dành thời gian suy ngẫm, cầu nguyện và đối thoại nội tâm để nhận ra những vết thương, những mảng tối của lòng mình – từ đó mở lòng, cho phép tình yêu của Thiên Chúa được đổ tràn vào, chữa lành và biến đổi mọi mối quan hệ, kể cả những mối quan hệ khó khăn nhất.

Trong mỗi hành động, mỗi lời nói, hãy nhớ rằng chúng ta được gọi là con cái của Cha trên trời, Đấng ban mặt trời và mưa cho cả những kẻ bất chính. Yêu thương như Chúa Giêsu đã yêu thương không chỉ là đức tính của một người tín hữu, mà còn là sứ mệnh cao cả, là di sản thiêng liêng mà Ngài để lại cho nhân loại.

 “Có nhiều cách thức để làm việc bố thí, để giúp ta lãnh nhận ơn tha thứ của Chúa, nhưng không có cách nào cao cả hơn là cách chúng ta tha thứ thật lòng cho người anh em đã xúc phạm đến ta.” Ý lực sống ấy nhắc nhở chúng ta rằng, trong cuộc sống này, sự tha thứ và yêu thương chân thành chính là chìa khóa mở ra cánh cửa của sự an lành và hạnh phúc vĩnh cửu. Khi ta biết tha thứ, ta cũng đồng thời giải phóng bản thân khỏi xiềng xích của oán giận và hận thù, để rồi có thể sống trọn vẹn trong ân sủng của Thiên Chúa.

Trong Mùa Chay này, hãy để lời dạy của Đức Kitô thấm đẫm vào từng khoảnh khắc cuộc sống của chúng ta. Hãy rèn luyện lòng tha thứ, hãy yêu thương kẻ thù một cách trọn vẹn, như chính Ngài đã làm trên thập giá. Mỗi hành động yêu thương, mỗi lời cầu nguyện cho kẻ bất công chính là minh chứng cho sự thay đổi của tâm hồn, là bước tiến để chúng ta trở nên hoàn thiện như Cha trên trời.

Xin Chúa ban ơn giúp chúng ta canh tân đời sống, để mỗi ngày trôi qua đều là một bài học về lòng bác ái, một cơ hội để chúng ta dâng lên Thiên Chúa những lễ vật của tình yêu, của sự tha thứ và của niềm tin bất diệt vào ơn cứu độ. Bởi vì, chỉ khi tình yêu của Thiên Chúa lan tỏa trong mỗi trái tim, thế giới này mới thực sự trở nên trọn vẹn, hòa bình và chan chứa ánh sáng của Ngài.

Lm. Anmai, CSsR

YÊU YÊU THÙ – CON ĐƯỜNG HOÀN THIỆN

Trong hành trình sống hoàn thiện theo gương Thiên Chúa Cha trên trời, Đức Giêsu đã dạy cho các môn đệ một lối sống cao cả, vượt qua những giới hạn của cảm tính con người. Ngài không chỉ nói rằng “đừng báo thù” mà còn dặn dò rằng, ta phải yêu thương kẻ thù. Trong bài Tin Mừng, Đức Giêsu nhấn mạnh: “Các ngươi đã nghe dạy hãy yêu thương thân nhân và hãy thù ghét kẻ thù. Còn Ta, Ta bảo các ngươi hãy yêu thương thù địch và làm ơn cho kẻ ghét các ngươi, hãy cầu nguyện cho những ai bắt bớ và nguyền rủa các ngươi”. Điều này chính là lời mời gọi ta vượt lên trên bản năng tự bảo vệ và trả thù để hướng tới một cuộc sống của sự hoàn thiện – “Các ngươi hãy nên hoàn hảo như Cha các ngươi ngự trên trời là Đấng hoàn hảo”.

Để sống theo gương của Đức Giêsu, ta phải nhận thức được rằng tình yêu thương không chỉ dành cho những người thân thiết mà còn phải mở rộng ra cho cả những kẻ làm điều trái với mình. Điều đó đòi hỏi ta phải vượt qua cảm tính tự nhiên khi yêu bạn ghét thù, phải học cách yêu bạn yêu thù. Tình yêu ấy không dựa vào sự dễ dàng hay những lợi ích tạm thời, mà là một nghệ thuật của tâm linh – nghệ thuật của bác ái yêu thương vô điều kiện. Tác giả sách Đường Hy Vọng đã nói:

“Bác ái yêu thương là tu đức liên lỉ: tu miệng lưỡi, tu quả tim, tu lỗ tai, tu con mắt, tu lá gan. Tất cả con người của con cũng vậy, nhưng con phải yêu thương như Chúa Giêsu. Hãy lấy một tờ giấy và bình tĩnh viết lên đó đức tính của người mà con bất bình, con sẽ thấy rằng họ không hoàn toàn xấu như con nghĩ đâu. Con đừng muốn biết quá khứ của anh em, nhưng hãy chỉ muốn biết hiện tại của anh em để khuyến khích nâng đỡ nhau. Sống bổn phận hiện tại không phải là thụ động, nhưng là liên lỉ canh tân, là quyết định chọn hay chối Chúa, là tìm Nước Chúa, là tin vào tình yêu và vào Lời Chúa, là hành động với tất cả hăng say, là thể hiện mến Chúa yêu người ngay trong giây phút này.”

Qua lời dạy ấy, chúng ta được mời gọi nhìn nhận lại chính bản thân mình – biết rằng kẻ thù khủng khiếp nhất chính là cõi lòng tích chứa hận thù. Mỗi khi ta ôm ấp thù hận, ta không chỉ gây tổn thương cho người khác mà còn tự giam hãm mình, làm trói buộc tâm hồn vào vòng luẩn quẩn của đau đớn và oán hận.

Mahatma Gandhi, vị cha già của dân tộc Ấn Độ và là biểu tượng của phong trào bất bạo động, đã sống và truyền cảm hứng qua lời dạy “Hãy yêu kẻ thù và làm ơn cho kẻ ngược đãi anh em”. Gandhi từng phát biểu:

“Thế giới đã mệt mỏi vì sự giận ghét hận thù. Tôi cảm thấy không thể nào chất chứa trong lòng sự căm hờn thù ghét đối với bất cứ một tạo vật nào. Nhờ sự huấn luyện lâu năm trong việc tự chủ và cầu nguyện từ hơn 40 năm nay, tôi chấm dứt được sự giận ghét và oán thù đối với bất cứ người nào.”

Những lời của Gandhi cho thấy, chỉ khi loại bỏ được hận thù ra khỏi cõi lòng, ta mới có thể biến kẻ thù thành những người bạn, những người cùng chia sẻ gánh nặng của cuộc sống. Cicéron, nhà hùng biện lừng danh xưa cũng từng nói: “Con người là kẻ thù khủng khiếp nhất của chính mình”, bởi chính ta tự tạo ra những rào cản, những kẻ thù từ những cảm xúc tiêu cực của bản thân. Mỗi khi ta cưu mang thù hận, ta đang tự tiêu diệt chính mình, ngăn cản sự tiến bộ về tinh thần và đức tin.

Để tiến đến đỉnh cao của tình yêu thương, ta cần trải qua hai giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên là yêu thương mọi người, không trừ ai, không phân biệt địa vị, thân phận hay quá khứ. Khi lòng ta đã rộng mở, giai đoạn thứ hai sẽ tự nhiên phát sinh: yêu thương cả kẻ thù – những người dù có cố ý hay vô tình làm hại ta. Chỉ khi làm được điều đó, ta mới thực sự cố gắng trở thành toàn thiện như Cha trên trời – Đấng hoàn hảo tuyệt đối.

Mức độ tình yêu đối với tha nhân có thể được nhìn nhận qua ba giai cấp:

– Yêu người như người yêu mình: Đây là mức độ công bằng, nơi ta đối xử với người khác như cách mình mong muốn được đối xử.
– Yêu người như Chúa yêu mình: Đây là mức độ cao hơn, gọi là luật bác ái, khi ta biết tha thứ và chấp nhận những khuyết điểm của người khác.
– Yêu người như Thiên Chúa Ba Ngôi yêu thương nhau: Đây là mẫu gương tình yêu cao cả, nơi tình yêu vượt lên trên mọi điều kiện, không phân biệt bạn hay thù, là biểu hiện của lòng tin vững chắc vào sự hoàn hảo của tình yêu thiêng liêng.

Thường thì, con người ta chỉ yêu thương những người thân thiết, quen thuộc và có cùng mạch cảm xúc. Nhưng Đức Giêsu dạy rằng, hãy mở rộng tầm nhìn, vượt qua phạm vi bạn hữu, gia đình hay phe nhóm của ta. Chúa mong muốn ta không chỉ sống theo lẽ phải của xã hội mà còn vượt lên trên lẽ phải ấy. Lời dạy “yêu bạn yêu thù” là lời mời gọi ta đối xử với mọi người mà không đặt ra bất kỳ điều kiện nào – dù người đó tốt hay xấu, dù là bạn hay thù.

Chúa lấy hình ảnh mặt trời và mưa rơi để minh họa cho điều này: như mặt trời mọc lên không phân biệt ai, như cơn mưa rơi xuống nhuần thấm cho mọi nơi mà không chọn lọc, thì tình yêu của ta cũng phải lan tỏa một cách rộng rãi, bao trùm mọi đối tượng. Không có bất cứ điều gì có thể cản trở được ánh sáng của mặt trời hay cơn mưa rơi, cũng như không có bất kỳ điều kiện hay rào cản nào có thể ngăn cản tình yêu của ta bừng sáng và lan tỏa.

Để sống theo lời dạy của Đức Giêsu, mỗi chúng ta cần tự vấn và rèn luyện bản thân qua từng hành động cụ thể. Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất: khi ta cảm thấy bất bình, hãy thử ghi ra trên một tờ giấy những đức tính tốt của người mà ta bất bình. Ta sẽ nhận ra rằng, dưới vỏ bọc của những mâu thuẫn, họ cũng có những phẩm chất đáng quý, những giá trị tốt đẹp mà ta có thể học hỏi và trân trọng. Hãy quên đi quá khứ không cần thiết, chỉ tập trung vào hiện tại – để từ đó, ta có thể khuyến khích và nâng đỡ nhau một cách chân thành.

Cuộc sống bổn phận không phải là sống thụ động mà là sự liên lỉ canh tân, là sự quyết định chọn hay chối Chúa, là hành trình tìm kiếm Nước Chúa qua niềm tin vào tình yêu và Lời Chúa. Mỗi hành động yêu thương, mỗi lời cầu nguyện, mỗi nỗ lực tha thứ đều là những bước tiến nhỏ góp phần làm phong phú đời sống tâm linh của chúng ta. Khi ta biết tha thứ, khi ta biết làm ơn cho kẻ ngược đãi, ta không chỉ giải phóng chính mình khỏi sự trói buộc của oán giận mà còn góp phần xây dựng một xã hội an lành, hòa bình và đầy tình yêu thương.

Những lời dạy của các vị lãnh đạo tinh thần đã góp phần làm rạng rỡ thông điệp yêu thương kẻ thù. Mahatma Gandhi với tấm lòng bao dung và tinh thần bất bại của phong trào bất bạo động đã cho chúng ta thấy rằng, không có chỗ cho giận dữ và thù hận trong trái tim người biết yêu thương. Còn Cicéron, nhà hùng biện nổi tiếng xưa kia, đã nhắc nhở rằng “con người là kẻ thù khủng khiếp nhất của chính mình”, bởi chính những định kiến và oán hận là thứ tự trọng mà ta tự tạo ra và từ đó làm hại chính bản thân.

Những lời khuyên của họ không chỉ là triết lý sống mà còn là kim chỉ nam cho chúng ta trong hành trình tự hoàn thiện. Khi ta từ bỏ sự căm phẫn, ta mở ra cánh cửa cho lòng yêu thương tràn đầy. Khi ta học cách tha thứ cho kẻ thù, ta cũng đang học cách tha thứ cho chính mình, giải phóng bản thân khỏi những gánh nặng vô hình của oán giận và thất vọng.

Yêu thương kẻ thù không phải là một hành động dễ dàng, nhưng đó lại là yêu cầu cao cả của Thiên Chúa dành cho con người. Để sống hoàn thiện như hình ảnh của Cha trên trời, ta phải dâng hiến trọn vẹn tâm hồn mình cho tình yêu thiêng liêng, cho lòng bao dung và sự tha thứ vô điều kiện. Tình yêu ấy không chỉ là cảm xúc mà còn là lựa chọn, là quyết định của con người trên hành trình tìm kiếm sự toàn thiện.

Trong mỗi khoảnh khắc của cuộc sống, hãy nhớ rằng, khi ta yêu thương kẻ thù, ta đang thực hiện lời dạy của Đức Giêsu – “hãy yêu thương thù địch và làm ơn cho kẻ ghét các ngươi”. Hãy để ánh sáng của tình yêu ấy lan tỏa, như mặt trời không ngừng mọc lên, như cơn mưa không ngừng rơi, làm dịu đi những vết thương của lòng người và biến đổi cả thế giới. Hãy sống theo lẽ phải, nhưng còn hơn thế, hãy sống vượt lên trên lẽ phải – để mỗi chúng ta đều trở thành hiện thân của tình yêu chân thành, của lòng nhân ái và của sự tha thứ vô biên.

Khi trái tim được thanh tẩy bởi yêu thương, không còn chỗ cho sự căm giận hay thù địch, ta sẽ tìm thấy sự bình an đích thực. Sự hoàn thiện không chỉ là mục tiêu cuối cùng của đời sống tâm linh mà còn là quá trình liên tục của sự thay đổi, của lòng dạ hướng về Thiên Chúa. Hãy mở rộng tầm nhìn, vượt qua ranh giới của bản thân, để yêu thương không chỉ những người dễ yêu mà còn cả những kẻ mà ta từng cho là “kẻ thù”. Chỉ khi đó, ta mới thực sự sống theo gương của Đức Giêsu, trở nên toàn thiện như Cha trên trời – Đấng hoàn hảo tuyệt đối.

Mùa Chay này, hãy để lòng ta trở nên mềm mại và rộng mở, cho phép tình yêu thiêng liêng len lỏi vào từng ngóc ngách của cuộc sống. Hãy để mỗi hành động yêu thương của chúng ta là một minh chứng sống động cho lời dạy “yêu bạn yêu thù”, là biểu hiện của một con người không chỉ sống theo lẽ phải mà còn sống trong tình yêu vô điều kiện. Đó chính là con đường dẫn ta đến sự hoàn thiện, đến một cuộc sống trọn vẹn và hạnh phúc bên Thiên Chúa.

Hãy dâng trọn tâm hồn mình cho tình yêu, để dù trong những lúc giông bão của cuộc đời, ta vẫn có thể nhìn thấy ánh sáng của sự tha thứ, của lòng nhân từ và của sự bình an. Vì chỉ khi ta yêu thương, chỉ khi ta tha thứ, ta mới thực sự trở thành người con xứng đáng của Thiên Chúa, và từ đó, góp phần biến đổi cả thế giới theo cách mà tình yêu của Ngài đã định sẵn.Lm. Anmai, CSsR

TÌNH YÊU THƯƠNG VỪA ĐỎ, VỪA VƯƠN RA – CHÌA KHÓA CỦA ĐỜI SỐNG KITÔ

Trong hành trình mùa Chay này, chúng ta được mời gọi dấn thân vào một cuộc hành trình của lòng nhân ái, để mở rộng tình yêu thương vượt ra khỏi khuôn khổ quen thuộc của gia đình, họ hàng, bạn bè thân thiết và dẫu cả những người ta không dễ lòng yêu mến – kể cả thù địch. Đây chính là giáo lý mới của Chúa Kitô, một thông điệp đậm đà nhân văn mà Ngài ban cho loài người, khẳng định rằng tình yêu thương đích thực không bao giờ bị giới hạn, mà luôn sẵn sàng mở rộng để bao trùm mọi con người.

Thực sự, ai trong chúng ta cũng biết rằng tình yêu thương trong gia đình và với những người thân thiết là điều hiển nhiên, là nơi ta tìm về cảm giác an ủi và ấm áp. Nhưng Chúa Giêsu đã dạy rằng tình yêu thương ấy không nên dừng lại ở đó. Ngài mời gọi chúng ta bước ra khỏi vùng an toàn, mở rộng trái tim đến với tất cả mọi người – kể cả những người mà ta từng xem là “thù địch” hay làm hại mình. Điều này không chỉ đòi hỏi một sự dũng cảm lớn lao, mà còn là minh chứng cho lòng bác ái và sự vĩ đại của tình yêu Kitô.

Tình yêu thương theo lời dạy của Chúa không bị ràng buộc bởi giới hạn của dòng máu hay mối quan hệ quen thuộc. Ngài dạy rằng, mỗi con người đều được tạo ra theo hình ảnh của Thiên Chúa, do đó, yêu thương mọi người chính là cách thể hiện sự tôn trọng và thừa nhận giá trị của mỗi cá nhân. Chỉ khi biết mở rộng tình yêu ra ngoài những mối quan hệ thân thuộc, chúng ta mới thực sự sống theo lời mời gọi của Chúa, sống một cuộc đời trọn vẹn và công chính.

Vẫn không thể phủ nhận, yêu thương những người ta quen thuộc là điều tự nhiên, nhưng khi đối mặt với những con người không dễ làm bạn, với những kẻ đã từng làm hại, lòng người có thể chững lại vì sợ tổn thương, vì quá khứ đen tối không thể phai nhòa. Tuy nhiên, đó chính là lúc mà thông điệp của Chúa Kitô thách thức chúng ta: hãy mở rộng trái tim, hãy bước qua ranh giới của sự tự bảo vệ, để tìm đến nguồn thánh thiện của tình yêu thương đích thực.

Chúa mời gọi chúng ta không chỉ tha thứ cho những người đã làm sai, mà còn quý mến họ – bởi vì trong mỗi con người đều ẩn chứa một tia sáng của Thiên Chúa. Việc quý mến, yêu thương những người không mến mình không phải là sự yếu đuối hay mất đi tự trọng, mà là một hy sinh cao cả, là bước đột phá vượt qua những giới hạn nhỏ bé của bản thân. Qua đó, chúng ta không chỉ xây dựng lại mối quan hệ xã hội mà còn hoàn thiện chính mình, trở nên trọn vẹn trong tình yêu thương và sự tha thứ.

Để hiện thực hóa thông điệp của Chúa, mỗi chúng ta cần nhận thức rằng yêu thương không chỉ là lời nói hay cảm xúc thoáng qua. Yêu thương là hành động cụ thể, là sự quan tâm, chia sẻ và sẵn lòng giúp đỡ nhau trong mọi hoàn cảnh. Đó có thể là một cử chỉ ân cần, một lời nói an ủi, hay thậm chí chỉ là một nụ cười trao đi trong những lúc khó khăn. Chính qua những hành động nhỏ bé ấy, chúng ta dần dần tạo nên một khí quyển của tình yêu thương lan tỏa khắp nơi, xua tan những bức tường chia rẽ, mở ra cánh cửa giao hòa và đoàn kết.

Hành trình mở rộng tình yêu không hề đơn giản. Đôi khi, mỗi người phải đối mặt với những nỗi đau, những mối thù đã chôn vùi sâu trong lòng. Nhưng đây cũng chính là cơ hội để ta nhận ra rằng, chỉ có tình yêu thương mới có thể chữa lành mọi vết thương tâm hồn. Khi ta dám tha thứ, ta cũng đang tự giải phóng mình khỏi gông cùm của quá khứ, cho phép lòng mình được bay cao và rộng mở hơn bao giờ hết.

Giáo lý mới của Chúa Kitô nhấn mạnh rằng tình yêu thương không được bó buộc bởi bất kỳ ranh giới nào. Chúa Cha, với tình yêu vô bờ bến của Ngài, luôn quảng đại ban ơn một cách “phung phí”, không hề phân biệt đối xử với bất kỳ ai. Đây là mẫu mực mà Ngài muốn chúng ta noi theo – một mẫu mực của sự mở rộng, của lòng vị tha và của sự bao dung vô điều kiện.

Chính trong bối cảnh xã hội ngày nay, khi mà sự phân biệt, chia rẽ và thù địch có thể dễ dàng lấn át, lời dạy của Chúa Kitô càng trở nên quý giá hơn bao giờ hết. Nếu chúng ta có thể mở rộng tình yêu thương ra khỏi vòng tròn quen thuộc, không chỉ đối xử tốt với những người thân yêu mà còn với cả kẻ thù, thì chắc chắn một sự thay đổi tích cực sẽ lan tỏa, góp phần tạo nên một cộng đồng nhân ái, hòa bình và tràn đầy hy vọng.

Chúa đang dẫn con đến đỉnh cao của đời sống Kitô giáo trong tình bác ái yêu thương. Chúa Cha trở thành mẫu mực duy nhất cho loài người chúng con: Ngài luôn quảng đại ban ơn một cách “phung phí”. Con cảm tạ hồng ân Chúa, vì con không bao giờ xứng đáng với ơn lành Chúa ban. Dù con bất xứng, yếu hèn và tràn đầy khuyết điểm…, nhưng Chúa vẫn một lòng yêu thương.

Chúa mời gọi con vươn mình tới nguồn thánh thiện của Ngài. Chúa muốn con nên hoàn thiện bằng cách thoát ra khỏi chính mình, vượt ra ngoài tình thương mến hạn hẹp trong gia đình, họ hàng thân thuộc, bạn hữu, để đi đến với tất cả mọi người, để tôn trọng, quý mến và yêu thương họ. Nhưng Chúa ơi, yêu mến những người thân là dĩ nhiên, nhưng yêu mến những người con không ưa thật là khó! Và quý mến những kẻ làm hại con là một hy sinh quá lớn lao. Xin Chúa giúp con nhận ra rằng Chúa vẫn yêu thương họ và Chúa muốn con cũng thực hiện điều ấy. Xin cho con một trái tim quảng đại, biết hướng mở tới mọi người. Xin cho con biết mở tung cánh cửa tâm hồn để sẵn sàng đón nhận tất cả mọi người.

Nhờ đó, hằng ngày con vui sướng đọc lời kinh Chúa dạy với đầy đủ ý nghĩa:
“Lạy Cha chúng con ở trên trời, chúng con nguyện Danh Cha cả sáng, Nước Cha trị đến, Ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời. Xin Cha cho chúng con hôm nay lương thực hằng ngày, và tha nợ chúng con như chúng con cũng tha kẻ có nợ chúng con, xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ, nhưng cứu chúng con cho khỏi sự dữ. Amen.”

Lời dạy của Chúa Kitô không chỉ dừng lại ở những lời ngỏ ý, mà còn là sự thách thức để mỗi chúng ta trở thành người trọn vẹn, sống đúng với hình ảnh của Cha trên trời. “Các ngươi hãy nên trọn lành như Cha các ngươi trên trời.” Đây chính là lời nhắc nhở rằng, chỉ có khi lòng ta được mở rộng, khi tình yêu thương được đong đầy và lan tỏa đến tất cả mọi người, ta mới thực sự sống trọn vẹn trong niềm tin và hi vọng.

Trong mùa Chay này, hãy để tình yêu thương của Chúa bừng lên trong mỗi trái tim, giúp chúng ta vượt qua giới hạn của bản thân và chia sẻ ân sủng của Ngài với tất cả mọi người. Hãy dấn thân vào hành trình của sự tha thứ và yêu thương, để từ đó tạo nên một cuộc sống tràn đầy ánh sáng, bình an và niềm vui sống, một cuộc sống mà chỉ có Chúa mới có thể ban cho.

Lạy Chúa Giêsu, xin cho con biết sống theo gương Ngài, biết mở rộng tình yêu không chỉ cho những người thân thiết mà còn cho cả những người mà con chưa từng yêu thương. Xin cho con một trái tim rộng mở, một tâm hồn luôn sẵn sàng đón nhận và trao đi yêu thương, để rằng, qua mỗi hành động của con, danh Chúa được tôn vinh và thế giới này dần dần trở nên nhân ái, hòa bình và đầy ắp tình yêu của Ngài. Amen.

Lm. Anmai, CSsR

YÊU THƯƠNG VƯỢT QUA MỌI GIỚI HẠN

Kitô hữu là con của Chúa Cha, nên chúng ta được mời gọi cố gắng có tấm lòng yêu thương bao la, không biên giới như tình thương của Cha trên trời. Như lời Chúa Giêsu dạy trong Phúc âm, “Ngài khiến mặt trời mọc lên cho người lành kẻ dữ, và cho mưa xuống trên người liêm khiết và kẻ bất lương” (Mt 5,45). Điều này nhắc nhở chúng ta rằng, biên giới của tình thương không bao giờ được giới hạn bởi màu da, quốc tịch hay hoàn cảnh. Chính thiên nhiên với ánh sáng ban mai và cơn mưa rào đã minh chứng cho tình yêu bao la, không phân biệt của Cha, mời gọi chúng ta bắt chước và lan tỏa yêu thương ấy đến mọi người.

Chúa Giêsu đã kể cho chúng ta nghe ba mức độ đối xử với kẻ không yêu thương mình:

Yêu thương: Hãy mở rộng tấm lòng, dành cho họ tình cảm chân thành như chính người thân.

Làm ơn: Nếu ta chưa đủ sức yêu thương, hãy cố gắng làm những điều tốt, mang lại lợi ích cho họ, để xoa dịu những mối hận thù.

Cầu nguyện: Nếu cả yêu thương và làm ơn vẫn chưa thành, ít nhất hãy cầu nguyện cho họ, mong cho họ được ban ơn cứu rỗi và sự chuyển hóa của tình yêu.

Những mức độ ấy không chỉ dừng lại ở việc “báo oán” hay “lấy ơn” để trả thù, mà là những cách thức tích cực để hướng đến sự hòa giải và hàn gắn. Người không theo tôn giáo thường phân biệt rõ ràng bạn và thù, thể hiện qua hành vi “ân oán phân minh”. Ngược lại, lời dạy của Chúa Giêsu vượt qua mọi sự chia rẽ, khiến chúng ta phải nhìn nhận lại mối quan hệ của mình với mọi người.

Có một câu chuyện kể về vua Philipphê của nước Macedonia và tên cung thủ tài năng Asthé. Khi đang vây thành Meton, Asthé đến xin vua cho được sát nhập vào đội tinh binh của ông. Người ấy khoe rằng tài nghệ cung tên của mình điêu luyện đến mức không bao giờ trượt số. Vua Philipphê mỉa mai rằng: “Để bao giờ đánh trận với chim sẻ ta sẽ dùng đến tài ngươi.”
Asthé, vì không chịu nổi lời mỉa mai ấy, liền chạy vào thành đang bị vây để chờ dịp trả thù. Một hôm, khi vua đang đi qua trại đóng binh, Asthé đứng bên bờ thành lấy cây tên, ghi dòng chữ “gửi cho con mắt bên phải của vua Philipphê” và bắn tên xuống trúng giữa mắt phải của vua. Nhà vua vô cùng tức giận, tuy nhiên, hậu quả chính là Asthé đã mua đắt cái thú trả được thù.
Câu chuyện này cho chúng ta thấy lòng hiềm thù và ý chí châm chích không chỉ làm hại chính mình mà còn dẫn đến những hậu quả bất ngờ, làm tổn thương cả bản thân và những người xung quanh. Lời nói độc, những câu thâm trầm hăm dọa thường gây ra vết thương khó lành hơn những tội lỗi khác. Người ta thường dễ tha thứ cho một tội ác, nhưng lại khó tha thứ cho những lời nói độc hại.

Trong một khu phố, hai người cùng bán hàng trở nên kình địch vì tranh giành khách hàng. Một trong số họ quyết định trở lại đạo Công Giáo và tìm đến cha xứ để xin lời khuyên. Cha xứ lắng nghe câu chuyện, rồi gợi ý rằng: “Mỗi khi có khách hàng đến cửa hàng của ông mà ông không có món hàng phù hợp, ông hãy giới thiệu họ qua cửa tiệm của người kình địch.”
Kết quả thật bất ngờ: số khách hàng tại cửa hàng của người không Công giáo ngày càng đông đảo, đồng thời hàng hóa của ông cũng bán chạy hơn. Qua đó, chúng ta thấy rằng cách để diệt kẻ thù không phải là nuốt chửng hận thù, mà là biến kẻ thù thành bạn. Khi lòng ta mở rộng, không những mất đi sự chia rẽ mà còn thêm vào những mối quan hệ mới, tình cảm được chữa lành và phát triển.

Không chỉ có người bình thường mà ngay cả những nhà lãnh đạo lớn cũng áp dụng chiến lược “biến thù thành bạn”. Tổng thống Abraham Lincoln của Hoa Kỳ từng dùng lời hay ý đẹp để ca ngợi các chính trị gia đối lập. Khi có người thắc mắc vì sao ông không phê bình, ông trả lời: “Biến thù thành bạn, đó lại không phải là cách tôi tiêu diệt kẻ thù hay sao?”
Qua lời nói ấy, chúng ta nhận ra rằng, thay vì dùng lời nói độc hại hay hành động trả thù, hãy dùng tình yêu thương để phá bỏ rào cản giữa bạn và kẻ thù. Từ đó, không những mối hận thù được giải tỏa mà còn tạo ra những mối quan hệ xây dựng và bền vững.

Chúng ta không thể quên Lời Chúa Giêsu dạy: “Hãy yêu thương kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét các con” (Mt 5,44) và “Hãy tha thứ để được Thiên Chúa tha cho” (Lc 6,37). Chính qua việc yêu thương, làm ơn và cầu nguyện cho kẻ không yêu thương mình, chúng ta học được cách xóa tan hận thù và biến kẻ thù trở thành bạn. Phương thuốc hay nhất để tiêu diệt kẻ thù là không trả thù bằng thù, mà hãy lan tỏa yêu thương, bởi chỉ có tình yêu thương tha thứ mới có thể tiêu diệt được mọi ranh giới chia rẽ.

Lm. Anmai, CSsR