GIÁO HỘI CÔNG GIÁO VỚI VẤN NẠN NGHÈO ĐỨC TIN…
10 bài suy niệm Lời Chúa Thứ Hai Tuần XIII TN (của Lm. Anmai, CSsR)
GẮN BÓ VỚI CHÚA
Cùng với toàn thể Giáo Hội, chúng ta bước vào tuần XIII Thường Niên với Lời Chúa chất chứa những mặc khải sâu xa về tình thương, công lý và lời mời gọi dấn thân không điều kiện. Hai bài đọc hôm nay – một bên là khung cảnh cuộc đối thoại đầy cảm động giữa ông Áp-ra-ham và Thiên Chúa, một bên là cuộc trao đổi thẳng thắn giữa Chúa Giêsu và những người muốn theo Ngài – tuy khác nhau về hình thức và thời điểm, nhưng lại liên kết mật thiết với nhau về nội dung: cả hai đều xoay quanh một câu hỏi nền tảng của đời sống đức tin: Tôi có dám gắn bó với Thiên Chúa bằng một tình yêu vô điều kiện không?
Trước tiên, hình ảnh ông Áp-ra-ham trong sách Sáng Thế không chỉ là hình ảnh của một tổ phụ mà còn là hình ảnh biểu trưng cho một con người sống niềm tin cách mãnh liệt, khiêm tốn nhưng đầy bản lĩnh trước Thiên Chúa. Trình thuật hôm nay cho thấy ông dám “trả giá” với Thiên Chúa để xin cứu một thành phố. Câu chuyện diễn ra rất chân thành và cảm động. Thiên Chúa nói Ngài muốn trừng phạt Xơ-đôm vì tội lỗi của họ đã quá nặng nề. Nhưng ông Áp-ra-ham, với lòng tin và lòng nhân hậu, đã can đảm “mặc cả” với Thiên Chúa để xin Ngài tha thứ cho cả một thành phố chỉ vì vài người công chính. Từ năm mươi đến bốn mươi lăm, rồi xuống bốn mươi, ba mươi, hai mươi, và cuối cùng là mười – cứ như thế, ông Áp-ra-ham vừa khiêm tốn, vừa kiên trì van xin, không phải cho bản thân mình, nhưng cho tha nhân – thậm chí là những người ông chưa từng gặp, những người sống trong một thành phố nổi tiếng tội lỗi.
Hành động ấy của ông Áp-ra-ham làm nổi bật hai điều quan trọng: một là lòng nhân từ của Thiên Chúa, hai là sứ mạng trung gian của người công chính. Thiên Chúa không phải là một vị thần nóng nảy, hay báo thù, mà là Đấng lắng nghe lời nài xin, và sẵn sàng dừng tay nếu như có lý do để làm như vậy. Điều Ngài tìm kiếm không phải là hình phạt, nhưng là sự công chính và lòng hoán cải. Đồng thời, qua ông Áp-ra-ham, chúng ta hiểu rằng một người công chính có thể trở thành cột trụ nâng đỡ cả một cộng đồng. Không phải số đông quyết định vận mệnh thành Xơ-đôm, mà là số ít những con người sống ngay lành.
Và điều đáng lưu ý là càng đi sâu vào cuộc đối thoại, ông Áp-ra-ham càng trở nên nhỏ bé. Ông nhận mình chỉ là “tro bụi”. Nhưng chính từ sự nhỏ bé ấy, ông đã trở thành vĩ đại trong mắt Thiên Chúa. Cũng vậy, khi ta biết mình yếu đuối và cần ơn Chúa, khi ta biết khẩn cầu tha thiết cho anh em mình – cả những người không thân thích – ta sẽ trở nên hình ảnh của một người môn đệ thật sự: sống để can thiệp cho người khác trước mặt Chúa.
Bước sang bài Tin Mừng, ta gặp một khung cảnh rất khác. Không phải là lời nài xin, nhưng là lời tuyên bố. Không còn là sự lắng nghe dịu dàng của Thiên Chúa trước lời cầu khẩn của Áp-ra-ham, mà là sự dứt khoát của Đức Giêsu khi đối diện với hai người muốn theo Ngài. Một người là kinh sư – đại diện cho giới trí thức, tôn giáo, bày tỏ lòng ao ước đi theo Thầy Giêsu “dù Thầy đi đâu”. Một người khác, là môn đệ, lại xin được chôn cất cha mình trước đã. Chúa Giêsu đã đưa ra hai câu trả lời gây sốc: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu” – và: “Anh hãy đi theo tôi, cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ.”
Hai câu trả lời ấy không phải là sự khước từ hay bất kính, nhưng là lời mời gọi quyết liệt và thẳng thắn của Chúa Giêsu đối với những ai muốn bước theo Ngài thật sự. Trái ngược với cuộc “mặc cả” đầy kiên trì của ông Áp-ra-ham để cứu lấy những người khác, thì những người trong Tin Mừng hôm nay lại chưa đủ dũng cảm để “mặc cả” với chính bản thân mình. Một người chỉ mới nói một cách hời hợt là sẽ theo, nhưng chưa biết đi theo thì phải trả giá thế nào. Một người khác lại muốn trì hoãn để lo cho công việc gia đình, đặt tình thân trước ơn gọi.
Chúa Giêsu muốn họ hiểu rằng đi theo Ngài không phải là con đường dễ dàng, không phải là cuộc hành trình của cảm xúc nhất thời, cũng không phải là lựa chọn an toàn. Theo Chúa là chấp nhận mất mát, hy sinh, dứt bỏ những gì vốn dĩ ta cho là thiêng liêng nhất – kể cả tình thân ruột thịt – để ưu tiên cho Nước Trời. Và cũng giống như ông Áp-ra-ham trong bài đọc một, người môn đệ Chúa Giêsu phải có trái tim lớn, sẵn sàng mở ra với Thiên Chúa, sẵn sàng đón lấy con đường mà Chúa định liệu, dù con đường đó là một hành trình không có chỗ tựa đầu.
Để đi theo Chúa, ta cần phải làm một bước hoán cải rất sâu: hoán cải khỏi cái tôi an toàn và tự mãn, hoán cải khỏi tâm thức chần chừ, trì hoãn. Có thể nói, ông Áp-ra-ham trong bài đọc một là người đã đi theo Chúa bằng trái tim từ lâu rồi, cho nên ông có đủ tự do nội tâm để không chỉ nghĩ cho bản thân, mà còn nghĩ cho tha nhân. Ông không lo mình được Chúa chọn, mà lo cho những thành phố xa lạ. Ngược lại, người trong Tin Mừng tuy nói theo Chúa, nhưng vẫn còn bận tâm đến chỗ ngủ, đến đám tang – những nhu cầu rất thực tế nhưng chưa phải là điều tối hậu trong đời sống đức tin.
Lời Chúa hôm nay vì thế chất chứa một sự mời gọi vừa dịu dàng vừa quyết liệt: hãy bước ra khỏi những ràng buộc, dù là những ràng buộc chính đáng, để đặt Chúa là ưu tiên số một. Điều đó không có nghĩa là chối bỏ trách nhiệm hay bất hiếu với cha mẹ, nhưng là hiểu đúng trật tự: “Ai yêu cha mẹ hơn Thầy thì không xứng với Thầy.” Yêu Chúa trước, thì sẽ yêu cha mẹ đúng cách và sâu sắc hơn.
Người Kitô hữu hôm nay cũng bị đặt vào hoàn cảnh của hai người trong Tin Mừng. Chúng ta cũng từng nói: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng theo.” Nhưng khi chạm đến những hy sinh, ta chùn bước. Ta xin theo Chúa, nhưng xin “từ từ” vì còn nhiều việc phải lo, còn gia đình, còn công việc, còn danh dự, còn sự nghiệp. Chúa mời ta từ bỏ, nhưng ta xin giữ lại. Chúa gọi ta đi, ta xin ở lại thêm chút nữa. Có lẽ đó cũng là lý do khiến đời sống đức tin của ta mãi dậm chân tại chỗ, chẳng tiến xa được.
Chúa Giêsu không bắt chúng ta rời bỏ gia đình để sống vất vưởng, nhưng Ngài đòi hỏi nơi ta một sự ưu tiên, một sự lựa chọn quyết liệt. Ngài không muốn người theo Ngài sống hai lòng, đứng giữa hai bờ. Cũng như ông Áp-ra-ham đã chọn đứng về phía Thiên Chúa và dám đối thoại, dám nài xin với cả lòng khiêm nhường, thì người Kitô hữu cũng cần đứng về phía Chúa để can đảm dấn thân, sẵn sàng lên đường mà không mang theo gì ngoài tình yêu dành cho Chúa.
Lời Chúa hôm nay vì thế không chỉ là lời thuật lại những cuộc đối thoại trong quá khứ, mà là lời chất vấn sâu sắc cho hiện tại: Tôi đang ở vị trí nào? Tôi là ông Áp-ra-ham – người dám đứng ra cầu thay cho tha nhân, hay là người môn đệ chỉ biết tìm sự an toàn? Tôi có sẵn sàng bước theo Chúa dù đường đi không bằng phẳng, hay tôi vẫn còn muốn hoãn lại ngày lên đường? Tôi có đủ niềm tin để tin rằng chỉ cần vài người công chính, Chúa sẽ tha thứ cả một thành, và vì thế, tôi sẽ sống làm người công chính cho thế giới hôm nay?
Ước gì, nhờ lời chuyển cầu của các thánh, và dưới ánh sáng Lời Chúa hôm nay, mỗi người chúng ta biết thắp lên trong lòng ngọn lửa của đức tin, của lòng trung thành và lòng can đảm để dấn bước theo Chúa cho đến cùng. Và như ông Áp-ra-ham đã từng đứng ra cầu thay cho một thành phố, ước gì ta cũng biết cầu nguyện và hành động vì phần rỗi của anh em mình, để sự công chính và lòng xót thương của Thiên Chúa được tỏ lộ ngay trong lòng thế giới hôm nay. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
KHÔNG CÓ CHỖ TỰA ĐẦU – KHÔNG CÒN GÌ RÀNG BUỘC
Bài Tin Mừng hôm nay đưa chúng ta vào một khung cảnh dường như rất đời thường: có người xin đi theo Chúa, và cũng có người đang phải lo cho gia đình của mình. Nhưng qua những đối thoại ngắn ngủi đó, Chúa Giêsu đã để lại cho chúng ta một giáo huấn hết sức căn bản và thấm đẫm tính triệt để của Tin Mừng: theo Chúa là một cuộc ly khai tận căn, từ bỏ chính mình, dứt bỏ mọi quyến luyến thế gian, để bước vào một cuộc sống hoàn toàn phó thác theo ý Thiên Chúa. Đây không phải là những lời mang tính biểu tượng hay một lối tu đức quá lý tưởng, nhưng là một lời mời gọi thật sự, và cũng là một sự đòi hỏi tận căn đối với những ai muốn bước theo Thầy Chí Thánh.
Trước hết, Tin Mừng thuật lại rằng khi thấy đám đông vây quanh, Đức Giêsu đã ra lệnh sang bờ bên kia. Một hành động đơn giản, nhưng đầy ý nghĩa. Đức Giêsu không dừng lại giữa đám đông để tìm vinh quang hay lời khen, không lợi dụng sự tung hô nhất thời của dân chúng để củng cố vị thế cá nhân. Ngài luôn vượt qua những giới hạn, vượt qua những bám víu tình cảm hay không khí sôi động, để đi đến bờ bên kia – nơi không có gì chắc chắn, nơi không ai biết sẽ gặp gì, nơi chỉ có Thiên Chúa là sự bảo đảm duy nhất. Cuộc đời của Chúa là một hành trình không ngơi nghỉ, và tất cả đều quy hướng về việc thi hành ý Cha trên trời. Sự dứt khoát ra đi “sang bờ bên kia” cũng là lời mời gọi cho người môn đệ: ai muốn theo Chúa thì không thể ở mãi trong sự an toàn, quen thuộc, hay vây quanh bởi tiếng tán thưởng. Người môn đệ thật sự phải can đảm bước ra, bước vào sự mù mờ của ý Chúa, ra khỏi vùng an toàn, để bước vào hành trình của niềm tin.
Trong bối cảnh đó, một kinh sư đến xin đi theo Chúa, và lời thưa nghe thật hào hứng, chân thành: “Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo”. Nhưng Chúa Giêsu, với ánh mắt thấu suốt lòng người, không vội chấp nhận. Ngài không mừng rỡ vì có thêm môn đệ, cũng không khuyến khích theo kiểu: “Rất tốt, đi với tôi nhé”. Trái lại, Ngài trả lời bằng một hình ảnh đầy khắc khổ: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Một lời đáp làm ngã lòng người nghe, một lời phơi bày trọn vẹn sự khắc nghiệt của đời sống theo Chúa. Người muốn theo Chúa không phải chỉ là người thích thú hay ngưỡng mộ Chúa, nhưng là người sẵn sàng chấp nhận mất hết: mất tổ ấm, mất chỗ tựa đầu, mất cả sự bảo đảm. Đây là một điều mà những ai theo Chúa dễ quên đi: người môn đệ không tìm chỗ an thân nơi thế gian, vì chính Thầy của họ cũng không có một nơi nương tựa. Hành trình theo Chúa không được xây dựng trên nền tảng tiện nghi, lợi ích hay tình cảm, mà là một cuộc sống nghèo thực sự, nghèo đến mức không có nổi một chỗ tựa đầu, không có gì để giữ lại cho riêng mình, không có gì ràng buộc để quay về.
Tiếp đến là hình ảnh người môn đệ xin về chôn cha rồi sẽ theo Chúa. Đây là một nguyện vọng tưởng chừng hợp lý, thậm chí là đạo đức. Ai mà không muốn chu toàn hiếu đạo? Ai mà không cảm thấy bị giằng xé giữa đức tin và bổn phận? Thế nhưng, một lần nữa, Chúa Giêsu lại đưa ra một đòi hỏi khó chấp nhận: “Anh hãy theo tôi, cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ”. Một lời nói tưởng như khắt khe, tàn nhẫn, nhưng thực ra chứa đựng cả một sự phân định rõ ràng giữa cái gì là ưu tiên tuyệt đối, và cái gì chỉ là tương đối. Chúa không phủ nhận bổn phận hiếu thảo, nhưng Người khẳng định rằng, sứ mạng Nước Trời là một ơn gọi cấp bách đến mức mọi thứ khác đều phải nhường chỗ. Người môn đệ được gọi thì không thể trì hoãn, không thể “để rồi mai”, không thể cứ mãi viện lý do “con còn điều này điều kia phải làm trước”. Tin Mừng là một lời mời gọi ngay tức khắc. Hôm nay, bây giờ, và tại đây. “Anh hãy đi theo tôi” – không có điều kiện, không có chần chừ.
Chúng ta thấy nơi hai trường hợp này hai thái độ khác nhau của con người trước ơn gọi: một người hồ hởi nhưng thiếu chiều sâu, dễ bị vỡ mộng khi nghe lời mời gọi đi vào sự trần trụi; một người khác có vẻ chân thành nhưng lại không vượt qua được sự ràng buộc của tình cảm gia đình. Cả hai đều đứng trước một sự chọn lựa không dễ dàng. Tin Mừng không kể tiếp cho ta biết họ có theo Chúa hay không. Có lẽ vì câu trả lời không nằm ở họ, mà nằm ở chính mỗi người trong chúng ta hôm nay: nếu tôi là người được Chúa mời gọi, liệu tôi có bước đi không? Liệu tôi có dám buông bỏ tất cả những gì tôi tưởng là quan trọng, để nắm lấy điều duy nhất là Chúa?
Thật vậy, sự theo Chúa không chỉ là một chọn lựa đẹp đẽ để trang điểm cho đời sống đức tin. Đó là một cuộc sống triệt để. Một khi đã quyết định theo Chúa, người môn đệ phải sẵn sàng “sang bờ bên kia” – rời bỏ tất cả những gì mình quen thuộc, cả nơi ở, cả những gì được coi là lẽ thường tình, để bước vào một cuộc sống không an toàn. Theo Chúa là sống như Người đã sống: không có nơi tựa đầu, không có quyền hành, không có tài sản, không được người đời tán thưởng. Người môn đệ phải sống như một kẻ hành hương, luôn đi, luôn rời bỏ, luôn tiến bước – không dừng lại vì lời tán dương, cũng không thoái lui vì khó khăn. Trong một thế giới mà người ta tìm an toàn, tìm ổn định, tìm sự thỏa mãn, thì lời mời gọi của Chúa thật chênh vênh, thật ngược dòng.
Thế nhưng, chính nơi sự chênh vênh ấy, lại là nơi đức tin được rèn luyện, nơi ân sủng được tuôn đổ. Chính khi không còn gì để bám víu, người môn đệ mới bám chặt lấy Chúa. Chính khi mất tất cả, người ta mới biết Chúa là tất cả. Chính khi không còn chỗ tựa đầu, trái tim ta mới tìm thấy nơi nương náu duy nhất là nơi Thánh Tâm Ngài. Và chính khi dám bước đi không trì hoãn, ta mới thấy được vinh quang của sự từ bỏ, và phần thưởng của người môn đệ trung tín.
Chúa Giêsu không hề lừa dối ai. Ngài không mời gọi chúng ta theo để rồi tặng hoa hồng. Ngài phơi bày hết thực tế trước mắt: không chỗ tựa đầu, không thời gian để chôn cha, không chỗ cho trì hoãn. Tin Mừng là tiếng gọi cấp bách, và người theo Chúa phải đáp lại không chút do dự. Chúa cần nơi chúng ta một sự chọn lựa triệt để, không nước đôi. Một tình yêu thực sự thì không thể tính toán. Một người theo Chúa thật lòng thì không thể đặt điều kiện.
Nhìn lại đời sống đức tin hôm nay, ta thấy đâu đó vẫn còn rất nhiều người “xin phép” Chúa, rằng: “Con theo Chúa, nhưng để con làm xong công việc này đã”; hoặc: “Con yêu Chúa, nhưng xin Chúa hiểu cho hoàn cảnh của con.” Những lời đó nghe có vẻ hợp lý, nhưng chính chúng lại là dấu chỉ của một đức tin chưa đủ dứt khoát. Chúa không cần chúng ta hoàn hảo mới theo Ngài, nhưng Chúa cần ta dứt khoát. Không phải không có lỗi mới đi theo Chúa được, nhưng phải dám từ bỏ mọi ràng buộc. Một trái tim chia sẻ cho nhiều đối tượng sẽ không còn đủ chỗ cho tình yêu dành trọn cho Thiên Chúa. Một niềm tin mà luôn kèm theo điều kiện thì không thể đứng vững khi gặp thử thách. Chính vì thế, lời mời gọi “hãy theo tôi” là một cuộc cách mạng nội tâm, là một cuộc hoán cải tận căn của mọi giá trị và chọn lựa trong đời sống.
Trong đời sống mục vụ, linh mục hay tu sĩ không ít lần bị cám dỗ bởi nhu cầu ổn định, sự thỏa mãn, tiếng tăm hay cảm giác được yêu quý. Những điều đó không sai, nhưng nếu bám víu vào, chúng sẽ khiến hành trình theo Chúa trở nên trì trệ. Cũng vậy, người giáo dân, nếu không sống đời sống đạo một cách triệt để, sẽ dễ dàng bị cám dỗ bởi việc “giữ đạo cho xong”, làm cho qua, sống đạo như một truyền thống chứ không phải như một tình yêu. Tất cả chúng ta – dù bậc sống nào – đều phải đối diện với câu hỏi: Tôi có dám theo Chúa thật sự không? Tôi có dám rời khỏi vùng an toàn của mình để sống theo Tin Mừng không? Tôi có dám tin rằng, dù không còn gì là chắc chắn, nhưng có Chúa là đủ?
Chính trong Thánh Lễ này, chúng ta gặp lại một Chúa Giêsu – Đấng đã chấp nhận sống không chỗ tựa đầu, không nơi yên ổn, không nắm giữ quyền hành, nhưng đã vâng phục hoàn toàn thánh ý Chúa Cha. Chúng ta đến với Ngài, không phải để xin một đời sống dễ dàng, nhưng để xin ơn can đảm theo Ngài đến cùng. Xin cho mỗi người chúng ta, dù ở hoàn cảnh nào, cũng biết sống dứt khoát với ơn gọi nên thánh, sống không bị ràng buộc bởi những thứ chóng qua, sống trong sự nghèo khó nội tâm để trái tim mình chỉ còn một chỗ tựa duy nhất là chính Chúa. Và rồi, khi đến giây phút cuối đời, ta cũng có thể nói với Chúa như người môn đệ thật lòng: “Lạy Thầy, con đi theo Thầy. Không còn chỗ tựa đầu, nhưng con đã có chỗ tựa duy nhất là Thầy.”
Lm. Anmai, CSsR
THEO CHÚA GIÊSU ĐẾN CÙNG – DÙ PHẢI TỪ BỎ TẤT CẢ
“Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo.” Câu nói đầy nhiệt thành ấy không phải thốt ra từ một người dân thường, mà từ một vị kinh sư – một học giả, một trí thức, một người nắm vững Lề Luật và được người đời kính trọng. Ông là người có sự nghiệp, có danh tiếng, có địa vị, có nền tảng vững vàng. Nhưng ông lại đến với Chúa Giêsu – một thầy giảng nghèo nàn, sống vất vưởng, xuất thân là thợ mộc ở miền quê Nazareth – và nói: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo.”
Tại sao lại có một sự đảo ngược như thế? Tại sao một bậc thầy trong dân lại xin theo một người mà cả giới lãnh đạo Do Thái đang tìm cách loại trừ? Phải chăng có một ánh sáng nào đó trong Đức Giêsu khiến ông nhìn thấy điều mà Thánh Kinh không thể nói hết? Phải chăng ông đã nghe những lời giảng đầy quyền năng, những dụ ngôn vén mở màu nhiệm Nước Trời, và thấy nơi Đức Giêsu một Đấng hoàn toàn khác với các kinh sư cùng thời? Phải chăng ông nhìn thấy ở Thầy Giêsu một sự tự do, chân thật, quyền lực thiêng liêng – điều mà Lề Luật không ban được? Không ai biết chắc điều gì khiến ông thốt lên lời xin theo ấy. Nhưng điều chắc chắn là, nơi Đức Giêsu có một hấp lực thiêng liêng, đủ để đánh động những tâm hồn thiện chí.
Câu trả lời của Đức Giêsu thật lạ: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Một câu trả lời không có vẻ gì là mời gọi. Thay vì nói: “Cảm ơn anh, tôi rất vui khi có thêm môn đệ”, Chúa lại phơi bày hoàn cảnh cơ cực của mình: vô gia cư, không ổn định, bấp bênh, tạm bợ. Dường như Ngài muốn người kia suy nghĩ lại: theo Ngài không phải là theo một vị lãnh đạo danh giá, có vinh quang, có địa vị, được tung hô. Theo Ngài là bước vào con đường khổ giá. Theo Ngài là sống đời rày đây mai đó, là từ bỏ sự an toàn, là chấp nhận cô đơn, là đối diện với sự chống đối và bị loại trừ.
Chính trong lúc người ta hồ hởi xin theo, Chúa lại cho thấy cái giá của sự chọn lựa. Không giấu diếm. Không mị dân. Không vẽ vời thiên đường giả tạo. Ngài thành thật đến độ làm người ta chùn bước. Và cũng chính vì thế mà lời mời gọi của Ngài mới quý giá. Ngài không lừa ai vào đạo. Ngài không dùng dụ dỗ, hứa hẹn bề ngoài. Ngài chỉ cho người ta thấy sự thật: theo Ngài là dấn thân vào con đường Thập giá.
Một người khác đến, không phải để xin theo, mà để xin trì hoãn. Anh là môn đệ rồi. Nhưng khi nghe tiếng mời gọi lên đường, anh ngập ngừng xin phép: “Thưa Ngài, xin cho phép con về chôn cất cha con trước đã.” Một yêu cầu đầy tính nhân văn. Người Do Thái coi việc chôn cất cha mẹ là nghĩa vụ tối thượng, là đạo làm người, là bổn phận không thể hoãn. Nhưng Chúa Giêsu trả lời: “Anh hãy đi theo tôi. Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ.”
Lời Chúa thật khó nghe. Có người bảo: Chúa nhẫn tâm. Có người giận: Chúa vô tình. Nhưng thực ra, Ngài không xúc phạm đến chữ hiếu. Ngài không dạy phải bỏ cha mẹ. Ngài không nói việc chôn cất là xấu. Nhưng Ngài cho thấy rằng, có một sứ mạng còn cao hơn mọi nghĩa vụ trần gian: sứ mạng của Nước Trời. Có một Đấng còn quan trọng hơn cả cha mẹ: Đấng đang gọi anh lên đường. Có một cái chết đáng sợ hơn cái chết thể lý: cái chết thiêng liêng – chết trong sự vô cảm, chết trong sự trì hoãn, chết vì không nghe được tiếng gọi của Thiên Chúa.
“Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ” – là lời thức tỉnh. Những người lo việc thế gian, lo tang lễ mà không biết lo phần hồn, cũng có thể được xem như là những người chết đang chôn kẻ chết. Chúa Giêsu không bao giờ cổ võ sự vô cảm. Nhưng Ngài nhấn mạnh: “Hãy theo tôi.” Sự ưu tiên không thể đảo lộn. Nếu cứ đợi mọi chuyện ổn định rồi mới theo Chúa, thì có thể cả đời sẽ không bao giờ khởi hành. Theo Chúa là lên đường ngay lập tức, không trì hoãn, không ngoái lại.
Trong cuộc sống hôm nay, rất nhiều người vẫn thốt lên như vị kinh sư năm xưa: “Thưa Thầy, con xin đi theo Thầy.” Nhưng khi đối diện với những thực tế gai góc – mất mát, hiểu lầm, hy sinh, thiếu thốn, bất công, bị ruồng bỏ – thì lòng nhiệt thành ban đầu tan biến. Có những bạn trẻ đầy lý tưởng khi bước vào đời sống tu trì, mục vụ, tông đồ; nhưng vài năm sau thì chán nản, rút lui, viện lý do cá nhân, gia đình, sức khỏe, kinh tế. Có những người từng ước ao làm linh mục, tu sĩ, từng hứa dâng mình cho Chúa, nhưng rồi lại để lòng mình trôi theo sự an toàn, tiện nghi và thành đạt thế gian.
Chúng ta cần nghe lại lời của Chúa: “Con Người không có chỗ tựa đầu.” Cần nghe lại lời mời gọi: “Hãy theo tôi.” Cần biết rõ: theo Chúa là dấn thân trọn vẹn, là chấp nhận từ bỏ, là dám bước ra khỏi vùng an toàn, là không lùi bước trước thập giá. Đức tin không phải là chọn một con đường dễ dàng, mà là chọn sống cho Đấng mình tin yêu – dù phải hy sinh, dù bị hiểu lầm, dù thiệt thòi.
Nếu chúng ta còn đặt điều kiện, còn trì hoãn, còn bảo: “Chờ con chôn cha xong đã… chờ con lập gia đình đã… chờ con ổn định sự nghiệp đã… chờ con hết bệnh đã…”, thì chắc rằng tiếng gọi ấy sẽ bị bỏ lỡ. Chúa không gọi để chúng ta trì hoãn. Ngài gọi để chúng ta bước đi ngay hôm nay – vì ngày mai có thể quá muộn.
Hành trình theo Chúa là hành trình mất dần những gì mình bám víu, để rồi càng lúc càng thuộc trọn về Chúa. Bỏ chỗ tựa đầu, để Chúa là nơi tựa duy nhất. Bỏ cả việc chôn cha, để chính Chúa là sự sống đời đời cho người thân yêu. Bỏ cả sự yên ổn, để được sự bình an nội tâm không ai lấy đi được.
Khi theo Chúa, người môn đệ bước vào thân phận của chính Thầy Giêsu: không ổn định, không được hoan nghênh, không được hiểu, bị chống đối, bị từ chối. Nhưng cũng chính khi ấy, họ được trở nên giống Chúa nhất. Họ được hiệp thông sâu xa với Thầy trong mọi gian khó, và được nếm hạnh phúc thật: hạnh phúc của người sống cho một Lý Tưởng cao cả, cho một Tình Yêu tuyệt đối, cho một Sự Thật không thể đổi thay.
Không phải ai cũng được Chúa gọi làm môn đệ thân tín. Nhưng tất cả đều được mời gọi theo Chúa. Theo Chúa trong ơn gọi hôn nhân, trong nghề nghiệp, trong sứ mạng sống giữa đời. Theo Chúa không nhất thiết là phải bỏ tất cả và vào nhà dòng, nhưng là sống từng ngày với tâm hồn sẵn sàng, vâng phục và yêu thương.
Người môn đệ thật sự không phải là người biết nhiều về Chúa, mà là người dám từ bỏ để sống cho Chúa. Không phải là người tuyên xưng bằng miệng, mà là người làm chứng bằng cuộc đời. Không phải là người hứa hẹn, mà là người bền bỉ trung thành.
Nếu hôm nay, chính bạn nghe tiếng Chúa Giêsu mời gọi: “Hãy theo tôi”, bạn sẽ trả lời thế nào? Bạn có dám từ bỏ những lý do trì hoãn không? Bạn có dám tin rằng, nếu để Chúa là số một, thì mọi điều khác sẽ được đặt đúng chỗ? Bạn có dám tin rằng, khi mất đi tất cả vì Chúa, thì lại được tất cả nơi Chúa?
Thật ra, Chúa không muốn bạn bỏ cha mẹ, nghề nghiệp, tổ ấm. Nhưng Chúa muốn bạn biết đặt Ngài vào trung tâm của đời mình. Muốn bạn không vin vào bất kỳ lý do nào để từ chối tiếng gọi. Muốn bạn đừng chọn sự dễ dãi hơn sứ mạng. Muốn bạn biết rằng theo Ngài không phải là thiệt thòi, mà là đi vào một con đường yêu thương, sự thật và sự sống.
“Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo.” Mong rằng mỗi ngày, mỗi sớm mai thức dậy, chúng ta lại thưa lại lời ấy với Chúa. Không phải bằng môi miệng, nhưng bằng đôi chân của cuộc đời – một cuộc đời sẵn sàng lên đường, dù Thầy có dẫn chúng ta vào Gôlgôtha, hay chỉ là những buổi chiều đơn sơ ở nhà Nazareth.
Lm. Anmai, CSsR
THIÊN CHÚA LÀ TẤT CẢ
Trong hành trình đức tin, có những lúc chúng ta phải đứng trước những lựa chọn quyết liệt. Không phải là lựa chọn giữa cái tốt và cái xấu, mà là lựa chọn giữa cái tốt và cái tốt hơn, giữa cái cần và cái cần thiết nhất, giữa tình cảm tự nhiên và tiếng gọi siêu nhiên. Tin Mừng hôm nay phơi bày một sự thật đớn đau và tuyệt đối mà người môn đệ phải đối diện khi theo Chúa: từ bỏ tất cả, kể cả những gì rất thân tình, để thuộc trọn về Thiên Chúa. Một kinh sư đến thưa với Đức Giêsu: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo.” Một lời tuyên bố nghe thật sốt sắng, thật hăng hái và thành tâm. Nhưng Chúa Giêsu đáp lại bằng một câu lạnh lùng và nghiêm khắc: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Câu trả lời này không phải để đuổi người muốn theo mình, mà là để giúp người ấy nhìn rõ con đường sẽ phải đi. Không hoa hồng, không vinh quang trần thế, không chỗ dừng chân, không chỗ nương tựa, chỉ có chính Chúa là nơi nương náu duy nhất.
Lựa chọn theo Chúa, nghĩa là chọn một con đường không nơi tựa đầu. Theo Chúa là chấp nhận bước vào sự bấp bênh của một cuộc sống không chắc chắn, không quyền lực, không của cải, không địa vị, không nhà, không quê hương. Đó là sự trần trụi đến tuyệt đối, là chấp nhận sống trong cái không để được tất cả. Không tựa vào điều gì khác, không dựa vào sức riêng, vào mối quan hệ, vào tài năng hay công trạng, chỉ dựa vào Chúa, sống với Chúa, sống vì Chúa, sống cho Chúa.
Người môn đệ khác lại thưa: “Thưa Ngài, xin cho phép con về chôn cất cha con trước đã.” Đó là một yêu cầu hợp lý và đầy nhân văn. Nhưng Chúa Giêsu đáp: “Anh hãy đi theo tôi, cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ.” Một câu nói quá sức lạnh lùng và chối bỏ tất cả tình thân. Nhưng đó là lời mời gọi cắt đứt tận căn với quá khứ, với những ràng buộc cảm tính, để bước vào sự sống mới. Theo Chúa là bước vào một thế giới khác. Thế giới của sự sống vĩnh cửu. Thế giới của Thiên Chúa. Chúa Giêsu là sự sống. Ai chọn Chúa là chọn sự sống. Ai chọn sự sống thì phải rời khỏi cõi chết. Không thể mang theo cái chết mà bước vào sự sống.
Bài học ấy đã được tổ phụ Áp-ra-ham thể nghiệm sâu xa. Ông không chọn vùng đất phì nhiêu, không chọn sự tiện nghi, không chọn cái lợi trần thế. Trái lại, người cháu Lót đã chọn Xơ-đôm, vùng đất trù phú, đô thị hóa, giàu có, tiện nghi. Nhưng rồi ông đã mất tất cả. Bà Lót, vì không dứt được lòng với của cải vật chất, đã quay đầu nhìn lại và lập tức hóa thành tượng muối. Lòng bà ở lại với thành Xơ-đôm, nên thân xác bà không thể bước về vùng đất Thiên Chúa chọn. Ngược lại, Áp-ra-ham đã chọn Chúa. Không chọn đất, nhưng chọn Lời Hứa. Không chọn phồn vinh, nhưng chọn vâng phục. Không chọn tiện nghi, nhưng chọn đi theo tiếng gọi của Đấng đã kêu ông ra khỏi xứ sở. Và ông đã trở nên bạn hữu của Thiên Chúa, được tham dự vào chương trình cứu độ của Ngài: “Ta có nên giấu Áp-ra-ham điều Ta sắp làm chăng?”
Tiên tri A-mốt tiếp nối tiếng nói của Thiên Chúa, nhắc lại cho dân Ít-ra-en điều hệ trọng: chọn Chúa là chọn tất cả. Họ đã được cứu khỏi Ai-cập, được dẫn dắt trong sa mạc bốn mươi năm trường, được chiếm lấy đất hứa. Họ đã thắng được người E-mô-ri, những kẻ cao lớn và hùng mạnh. Nhưng giờ đây, họ quay lưng lại với Chúa. Họ chọn lợi lộc, chọn tiền bạc, chọn của cải trần gian. Họ bán người công chính để lấy tiền, bán người nghèo khổ với giá một đôi giày. Họ đàn áp người yếu thế, xô đẩy người khiêm hạ ra khỏi đường lộ. Họ phạm thánh khi dùng rượu của người bị phạt để uống trong đền thờ Thiên Chúa. Tội ác ấy đã lên tới cực độ. Và hậu quả là họ mất tất cả. Chúa tuyên bố: “Ta sắp cán lên các ngươi như chiếc xe chất đầy lúa cán lên mặt đất.” Họ không còn đường thoát.
Trong lựa chọn đời sống đức tin, không có chỗ cho sự lưỡng lự. Không thể vừa chọn Chúa vừa chọn thế gian. Không thể theo Chúa mà vẫn quyến luyến thế tục. Không thể là môn đệ Chúa mà vẫn sống theo xác thịt. Bỏ tất cả để chọn Chúa, ta sẽ được tất cả. Bỏ Chúa để chọn tất cả, ta sẽ mất tất cả. Vì Chúa là tất cả. Không ai có thể phục vụ hai chủ. Không ai có thể bước hai con đường. Không ai có thể sống hai cuộc đời. Chỉ có một Thiên Chúa, một con đường, một sự sống.
Lựa chọn theo Chúa là lựa chọn dứt khoát. Đôi khi là chọn sống cô đơn giữa dòng đời. Là chọn mất mát trong mắt người đời. Là chọn trở nên nghèo, để giàu có trong Chúa. Là chọn hy sinh, để nhận lấy sự sống đời đời. Là chọn bị khước từ, để được Chúa đón nhận. Là chọn sự hư không của thập giá, để bước vào vinh quang phục sinh.
Nhưng sự lựa chọn ấy không vô nghĩa. Không ai mất gì cho Chúa mà không được bù đắp gấp bội. Ai bỏ nhà, bỏ ruộng, bỏ cha mẹ, vợ con vì danh Thầy, sẽ được gấp trăm ở đời này và sự sống đời sau. Không có ai dám sống cho Chúa mà lại không được sống trong Chúa. Thiên Chúa không lấy gì của ai mà không trả lại gấp trăm lần. Nhưng điều cần thiết là dám bước đi, dám từ bỏ, dám chấp nhận, dám liều lĩnh, dám mất tất cả để có Chúa là tất cả.
Chúa Giêsu đang đi ngang qua đời ta hôm nay. Ngài mời gọi ta theo Ngài. Không phải chỉ đi sau lưng Ngài như người cùng thời, nhưng là đi theo trong ý chí, trong lối sống, trong chọn lựa, trong lòng trung thành. Đi theo Ngài nghĩa là bước vào con đường không nơi tựa đầu. Là chấp nhận thánh giá mỗi ngày. Là vác lấy sứ mạng. Là từ bỏ chính mình. Là không quay đầu lại, không lưu luyến, không vương vấn. Là yêu mến Chúa trên hết mọi sự. Là dám yêu đến tận cùng. Là dám chết để được sống.
Lạy Chúa Giêsu, hôm nay con nghe tiếng Chúa gọi. Con run sợ, vì con còn nhiều dính bén. Con quyến luyến những gì Chúa muốn con từ bỏ. Con sợ mất mát, sợ thiệt thòi, sợ không chỗ tựa đầu. Nhưng xin cho con dám chọn Chúa. Dám chọn dứt khoát. Dám sống trọn vẹn cho Chúa. Xin đừng để con chọn tất cả mà đánh mất Chúa. Vì Chúa là tất cả đối với đời con. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
THEO CHÚA LÀ MỘT LỰA CHỌN TUYỆT ĐỐI
Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta bước vào một cuộc đối thoại nội tâm sâu xa, nơi mỗi người phải đặt lại cho mình câu hỏi nền tảng: “Tôi thực sự muốn theo Chúa đến mức nào?” Câu chuyện ngắn trong đoạn Tin Mừng được trích từ Tin Mừng thánh Mát-thêu như một lưỡi dao sắc bén cắt qua mọi sự lưng chừng, hời hợt, nước đôi trong lòng ta. Nó không để lại chỗ cho sự thỏa hiệp, càng không dành chỗ cho những lý do tưởng là chính đáng nhưng thực chất lại là dấu chỉ của một tâm hồn chưa dám dấn thân trọn vẹn.
“Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo.” Lời nói tưởng như đẹp đẽ và can đảm ấy, lại bị Chúa Giêsu đón nhận bằng một câu trả lời tưởng như lạnh lùng và bi đát: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Có thể chúng ta sẽ ngạc nhiên về cách trả lời ấy. Lẽ ra Chúa nên vui mừng vì có người sẵn sàng bước theo mình; lẽ ra Ngài phải mở rộng vòng tay đón nhận người ấy như đón nhận một cộng tác viên mới. Nhưng không. Chúa Giêsu không tìm kiếm người theo mình vì cảm xúc bồng bột hay vì hào quang nhất thời của một nhà giảng thuyết quyền năng. Ngài nhìn sâu vào lòng người. Ngài thử thách động cơ. Ngài không cần những kẻ đi theo Ngài chỉ để tìm chỗ nương thân, chỗ dựa danh vọng, địa vị hay cảm xúc. Ngài cần những con người dám bước vào hành trình “không chỗ tựa đầu”, nghĩa là sống kiếp nghèo hèn, bấp bênh, phó thác tuyệt đối vào Thiên Chúa.
Rồi một người khác, tưởng chừng thành tâm, thưa: “Thưa Thầy, xin cho phép con về chôn cất cha con trước đã.” Lời xin này tưởng chừng quá chính đáng, bởi lẽ chôn cất cha là một nghĩa cử đạo đức, là bổn phận tối thiểu của người con đối với đấng sinh thành. Thế mà Chúa lại đáp: “Anh hãy theo tôi, cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ.” Một lần nữa, câu trả lời của Chúa lại khiến người ta sững sờ, vì nó đi ngược lại những chuẩn mực đạo lý thông thường. Nhưng thực ra, Chúa Giêsu không hề phủ nhận lòng hiếu thảo hay xúc phạm đến những giá trị gia đình. Ngài chỉ muốn nhấn mạnh một điều: sự theo Chúa đòi hỏi một quyết định ưu tiên tuyệt đối.
Theo Chúa không phải là chọn thêm một lựa chọn nữa giữa muôn vàn lựa chọn khác. Theo Chúa là chọn lựa duy nhất. Là đặt Ngài trên tất cả. Là yêu Ngài hơn mọi mối tương quan ruột thịt, hơn cả cha mẹ, anh chị em, và kể cả chính bản thân mình. Đó không phải là một chọn lựa dễ dàng. Nó đòi hỏi sự từ bỏ tận căn, dứt khoát, không chần chừ, không quay đầu lại. Vì thế, không phải ai cũng dám sống ơn gọi ấy một cách trọn vẹn.
Nhưng tại sao Chúa lại đòi hỏi như thế? Tại sao Thiên Chúa của tình yêu lại dường như quá khắt khe và quyết liệt? Chính vì Ngài là tình yêu, nên Ngài không chấp nhận tình yêu nửa vời. Ngài yêu ta bằng tất cả, và Ngài mời gọi ta đáp trả cũng bằng tất cả. Khi đòi hỏi một tình yêu tuyệt đối, Ngài không toan tính cho bản thân, nhưng là để cứu ta khỏi những hệ lụy của một cuộc đời phân tán, chia rẽ, nửa nóng nửa lạnh. Vì nếu lòng ta không hoàn toàn thuộc về Chúa, thì nó sẽ bị giằng co bởi thế gian, bởi những lo toan, bởi những ràng buộc mà cuối cùng chỉ mang lại thất vọng và trống rỗng.
Chúng ta sống trong một thế giới đầy chọn lựa. Chúng ta luôn bị mời gọi bởi đủ thứ tiếng gọi: của vật chất, của danh vọng, của hưởng thụ, của gia đình, bạn bè, xã hội. Không ít lần, chúng ta ngỡ mình đã chọn Chúa, nhưng thực ra vẫn giữ lại cho mình một lối thoát, một chỗ dựa khác ngoài Ngài. Chúng ta theo Chúa nhưng vẫn lo toan chuyện đời hơn là chuyện Nước Trời. Chúng ta dâng lễ nhưng lòng lại vướng bận những thứ phải làm sau Thánh Lễ. Chúng ta xưng mình là Kitô hữu, nhưng sống không khác gì người ngoại giáo. Chúng ta muốn theo Chúa nhưng không muốn từ bỏ những gì thuộc về mình. Và vì thế, lòng ta chia năm xẻ bảy, rốt cuộc chẳng thuộc trọn về Chúa, mà cũng chẳng được bình an thực sự.
Lời Chúa hôm nay lay động ta. Không để ta sợ, nhưng để ta thức tỉnh. Không để loại bỏ ai, nhưng để mỗi người xét lại lòng mình. Theo Chúa không phải là một ý tưởng đẹp trên giấy, nhưng là một hành trình sống chết với Ngài. Là chấp nhận đi vào bóng tối của vô định, của thập giá, của nghèo khó, của mất mát, nhưng cũng là hành trình mở ra ánh sáng, phục sinh, tự do và hạnh phúc thật.
Chúng ta có dám không? Dám bước đi trong vô định, vì tin rằng nơi Chúa là nơi duy nhất mình có thể tựa đầu? Dám để cho “người chết chôn người chết”, tức là dám để những việc tưởng chừng quan trọng lui lại phía sau để đặt Chúa lên hàng đầu? Dám để lòng mình trống rỗng để được Chúa lấp đầy? Dám chấp nhận không có nơi trú ẩn nào khác ngoài trái tim Thiên Chúa?
Và nếu ta dám, thì ngay hôm nay, nơi bàn tiệc Thánh Thể, là nơi Chúa ngỏ lời: “Hãy theo Ta.” Không ai ép buộc ta. Nhưng nếu lòng ta thực sự khao khát Chúa, thì không cần chần chừ gì nữa. Hãy lên đường. Hãy can đảm rũ bỏ những ràng buộc, những lý do, những toan tính, và hãy để Chúa dẫn ta đi. Không có chỗ tựa đầu nào ư? Nhưng chính Chúa là nơi ta tựa đầu. Không có lối đi nào rõ ràng ư? Nhưng chính Chúa là đường. Không còn gì chắc chắn ư? Nhưng chính Chúa là bảo đảm duy nhất.
Theo Chúa không phải là chọn lựa dễ dàng, nhưng là chọn lựa duy nhất đáng giá. Và ai dám chọn, sẽ được tất cả. Vì được chính Chúa là được tất cả. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
THEO CHÚA LÀ MỘT LỰA CHỌN DỨT KHOÁT
Tin Mừng ngày Thứ Hai tuần XIII thường niên thuật lại một cuộc gặp gỡ giữa Chúa Giêsu và một người môn đệ. Khi người ấy bày tỏ ước nguyện: “Thưa Ngài, xin cho phép con về chôn cất cha con trước đã”, thì Chúa Giêsu đã nói một câu nghe ra thật khó chấp nhận: “Anh hãy theo tôi, cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ.” Phản ứng ban đầu của người đọc hoặc người nghe có thể là ngỡ ngàng, khó hiểu, thậm chí là cảm giác như Chúa đang đòi hỏi điều gì đó quá mức, quá khắt khe và vô lý. Thế nhưng, chính trong lời mời gọi mạnh mẽ đó, chúng ta khám phá ra một chân lý quan trọng cho hành trình ơn gọi và đời sống Kitô hữu: theo Chúa là một hành vi đức tin dứt khoát, can đảm và trọn vẹn.
Quả thực, trong ánh sáng của lý trí tự nhiên và truyền thống đạo hiếu Á Đông, thì việc xin về chôn cất cha là một nghĩa cử hết sức chính đáng. Không ai có thể trách được một người con khi xin được làm tròn bổn phận hiếu thảo ấy. Nhưng nơi Đức Giêsu, Ngài không phủ nhận tình cảm gia đình, càng không khinh thường đạo hiếu. Điều Ngài muốn nhấn mạnh là một nguyên tắc ưu tiên tuyệt đối: theo Chúa phải đặt Ngài và sứ vụ của Ngài lên trên tất cả. Không có gì, kể cả tình thân, được phép lấn át vai trò trung tâm của Thiên Chúa trong đời sống người môn đệ. Khi con người bắt đầu viện lý do để trì hoãn, để đợi chờ hoàn cảnh thuận lợi hơn, thì rất dễ rơi vào vòng luẩn quẩn của những chọn lựa nửa vời, và rồi cuối cùng đánh mất cơ hội bước theo Chúa cách trọn vẹn.
“Anh hãy theo tôi” – đó là một lời kêu gọi không chấp nhận sự chần chừ. Nó đòi hỏi sự sẵn sàng lập tức, sự từ bỏ chính mình, và lòng phó thác trọn vẹn. Trong trình thuật Tin Mừng hôm nay, chúng ta không nghe thấy người môn đệ kia trả lời gì thêm. Cũng không rõ anh ta có quyết định theo Chúa ngay lập tức hay không. Chính sự im lặng ấy lại là một lời nhắc nhở cho mỗi chúng ta hôm nay: khi Chúa gọi, ta có sẵn lòng đáp trả ngay không? Hay ta cũng viện lý do “để con giải quyết xong việc này, việc kia” rồi mới theo? Chúa đang đứng trước mặt ta, đang mời gọi ta. Câu trả lời của ta là gì?
Đức Giêsu còn đưa ra một hình ảnh khác để nói về thân phận của Ngài: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Đó không chỉ là một mô tả hiện thực về cuộc sống bấp bênh, nghèo nàn của Ngài, mà còn là một thông điệp rõ ràng về sự thanh thoát, từ bỏ và dấn thân. Người môn đệ muốn theo Chúa không thể mong chờ một con đường bằng phẳng, một tương lai bảo đảm về mặt vật chất, danh vọng hay tiện nghi. Trái lại, phải sẵn sàng sống như Chúa đã sống: không nơi nương tựa, không chỗ dựa nào ngoài Thiên Chúa. Cái “không có chỗ tựa đầu” ấy không chỉ nói về nơi ở vật chất, mà còn là biểu tượng của sự từ bỏ mọi sự để hoàn toàn lệ thuộc vào thánh ý Chúa Cha.
Từ lời mời gọi của Chúa Giêsu, chúng ta được đặt trước một chọn lựa: chọn Chúa hay chọn những thứ khác thay thế Chúa. Trong thực tế, đời sống đức tin ngày nay đối diện với muôn vàn chọn lựa. Người trẻ có thể chọn lý tưởng sống cao đẹp, nhưng cũng dễ bị cuốn hút vào chủ nghĩa hưởng thụ, danh vọng và ích kỷ. Người lớn tuổi có thể chọn niềm tin bền vững nơi Chúa, nhưng cũng có nguy cơ buông xuôi, viện lý do mệt mỏi để bỏ cuộc. Người tu sĩ có thể chọn sống thánh hiến trọn vẹn, nhưng cũng bị cám dỗ bởi tiện nghi vật chất và những ràng buộc tình cảm. Người giáo dân có thể chọn phục vụ Hội Thánh, nhưng cũng có thể chỉ sống đạo theo kiểu hình thức và vụ lợi.
Đức Giêsu không hứa hẹn gì nhiều cho người môn đệ ngoài sự đồng hành và tình yêu của Ngài. Và đó chính là điều quý giá nhất. Theo Chúa là chấp nhận những giới hạn, những thiếu thốn, những từ bỏ. Nhưng theo Chúa cũng là đón nhận một nguồn sức mạnh và bình an nội tâm không ai khác có thể ban cho. Ai đã từng kinh nghiệm sự ngọt ngào của việc sống trọn vẹn cho Chúa sẽ hiểu rằng, tất cả những gì mất mát bên ngoài chỉ là bề nổi của một hành trình phong phú bên trong.
Chúng ta cần tự vấn: tôi có đang đi theo Chúa với tất cả trái tim không? Hay tôi đang theo Ngài một cách tính toán, phân vân, nửa vời? Tôi có sẵn sàng bỏ mọi sự để đi theo Ngài nếu Ngài mời gọi không? Hay tôi vẫn đang bị ràng buộc bởi những thứ “chôn cha”, những nghĩa vụ, toan tính, cảm xúc mà chính tôi dùng để trì hoãn lời đáp trả của mình?
Trong đời sống đức tin, có những lúc phải chọn lựa quyết liệt, từ bỏ điều tưởng như chính đáng để giữ điều quan trọng hơn. Theo Chúa không phải là sự chọn lựa an toàn, nhưng là chọn lựa của tình yêu và sự sống. Và chính những chọn lựa dứt khoát đó sẽ đem lại cho ta sự tự do đích thực. Đức Giêsu không bao giờ lừa dối người đi theo Ngài. Ngài không giấu điều kiện, không hứa hẹn suông. Ngài cho ta thấy rõ viễn cảnh: một hành trình không chỗ tựa đầu, một lối đi đầy thử thách nhưng tràn đầy sự sống vĩnh cửu.
Lạy Chúa Giêsu, theo Chúa là điều khó, nhưng cũng là điều cao cả nhất trong cuộc đời này. Xin cho chúng con biết can đảm đặt Chúa lên trên hết mọi sự, biết từ bỏ tất cả để đi theo Ngài. Xin cho tâm hồn chúng con trở nên nhẹ nhàng, thanh thoát, không vướng bận bởi những điều phụ thuộc, để chúng con chỉ còn một điều duy nhất để sống: chính là Chúa và sứ vụ mà Chúa trao ban. Xin cho chúng con không viện cớ, không trì hoãn, nhưng luôn quảng đại thưa lời “xin vâng” như Mẹ Maria, như các tông đồ ngày xưa. Nhờ vậy, chúng con xứng đáng là môn đệ thực sự của Chúa trong thế giới hôm nay. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
THEO CHÚA GIÊSU VỚI TẤT CẢ TÂM HỒN VÀ DỨT KHOÁT
Bài Tin Mừng hôm nay trong Thứ Hai tuần XIII Thường Niên cho chúng ta một cái nhìn rất rõ ràng về điều kiện làm môn đệ Chúa Giêsu. Ngài không che giấu sự thật, không mời gọi theo cách hấp dẫn hoặc đầy hứa hẹn như các bậc thầy khôn ngoan của thế gian. Ngài không đề nghị tiền bạc, danh vọng hay một cuộc sống ổn định. Ngược lại, Chúa Giêsu yêu cầu những người muốn theo Ngài phải từ bỏ tất cả. Chính điều này làm nên sự chân thực và sức hấp dẫn lớn lao của ơn gọi làm môn đệ Chúa: một lời mời gọi đầy yêu thương nhưng cũng đòi hỏi hy sinh đến tận cùng.
Khi một kinh sư thưa với Chúa Giêsu: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo”, Ngài đáp lại: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Đây không phải là câu trả lời lạnh lùng hay từ chối, nhưng là một lời cảnh báo rất chân thành: theo Chúa là chấp nhận một cuộc sống thiếu thốn, bấp bênh, không nơi nương tựa. Là sống trong sự lệ thuộc hoàn toàn vào Thiên Chúa. Chúa Giêsu không tô hồng con đường theo Ngài. Ngài muốn người môn đệ ý thức rõ về điều họ đang chọn lựa.
Người kinh sư này là một người trí thức, có địa vị và chắc hẳn có một cuộc sống khá giả. Nhưng khi bước đến với Chúa, ông nhận được một sự thật trần trụi: làm môn đệ không phải là vinh quang trước mắt, mà là chấp nhận sống như Thầy mình. Chúa Giêsu không có một mái nhà, không có nơi nghỉ ngơi cố định, không có an toàn, và cũng không có sự hậu thuẫn của thế gian. Nếu muốn theo Ngài, người ta cũng phải đi cùng một con đường như thế.
Một người khác lại đến thưa với Chúa: “Thưa Ngài, xin cho phép con về chôn cất cha con trước đã.” Một lời xin nghe rất hợp lý và đầy tình nghĩa. Chôn cất cha mẹ là một trong những bổn phận thiêng liêng và không ai có thể xem thường. Thế nhưng, Chúa Giêsu đáp lại bằng một câu nói gây sốc: “Hãy để kẻ chết chôn kẻ chết.” Ngài không có ý phủ nhận đạo hiếu hay coi thường tình thân gia đình. Nhưng trong hoàn cảnh cụ thể này, Ngài muốn làm nổi bật một nguyên tắc quan trọng: theo Chúa cần có một lựa chọn dứt khoát và không chần chừ.
Một số nhà chú giải cho rằng, lời xin của người này có thể không đơn thuần là việc cha ông vừa qua đời, nhưng là một cách trì hoãn, một cái cớ để chưa dấn thân trọn vẹn. Có thể cha ông đang yếu, và anh muốn ở lại nhà cho đến khi cha mất rồi mới theo Chúa. Nghĩa là anh chưa sẵn sàng từ bỏ những ràng buộc tình cảm. Chính vì thế, Chúa đòi hỏi anh một sự chọn lựa không nửa vời.
Qua hai cuộc đối thoại này, Chúa Giêsu không muốn răn đe, nhưng muốn thử thách lòng tin và sự gắn bó của những ai muốn làm môn đệ. Ngài không ngần ngại đặt ra những điều kiện nghiêm ngặt, bởi vì làm môn đệ Chúa không thể là một chọn lựa tùy hứng hay để thoả mãn cảm xúc. Đó phải là một chọn lựa dựa trên lòng tin, lòng yêu mến và một ý chí kiên định.
Từ bỏ không có nghĩa là vứt bỏ mọi sự vật chất, nhưng là đặt Chúa làm ưu tiên tuyệt đối. Từ bỏ không có nghĩa là chối bỏ tình thân gia đình, nhưng là để tình yêu Chúa hướng dẫn và chi phối mọi tương quan của mình. Làm môn đệ Chúa không tách khỏi đời sống, nhưng làm cho đời sống trở nên sâu xa và có định hướng đúng đắn hơn.
Thái độ của người môn đệ là phải dấn thân và phó thác. Đã bước theo Thầy thì không thể quay đầu lại. Sự chần chừ là dấu hiệu của một trái tim chưa đủ can đảm, một đức tin còn do dự. Chính vì thế, lời mời gọi của Chúa luôn đi kèm với một đòi hỏi rất mạnh mẽ: Ai đã cầm cày mà còn ngoái lại sau lưng thì không xứng đáng với Nước Thiên Chúa.
Hình ảnh “chồn có hang, chim có tổ” làm nổi bật sự thiếu thốn và cô đơn của Chúa Giêsu trên hành trình sứ vụ. Người môn đệ nếu thật lòng yêu mến Thầy mình, thì không thể đòi hỏi một sự an nhàn hay tiện nghi. Khi từ bỏ một mái nhà êm ấm, một giấc ngủ bình an, là lúc họ đang sống trọn vẹn lý tưởng của tình yêu: yêu mà không giữ lại gì cho mình.
Còn hình ảnh “để kẻ chết chôn kẻ chết” là một thách đố về tâm linh: người còn sống nhưng không hướng về Thiên Chúa thì cũng giống như kẻ đã chết. Người môn đệ được mời gọi chọn sự sống thiêng liêng, sống cho điều cao cả hơn, đó là Nước Trời, là sự sống đời đời. Chính vì thế, nếu muốn cứu lấy linh hồn mình và linh hồn người khác, thì phải gạt bỏ mọi rào cản, kể cả những ràng buộc xem ra rất chính đáng.
Chúa Giêsu không chấp nhận một sự theo Ngài mang tính thỏa hiệp hay chọn lựa tạm thời. Ngài không cần những người đi theo với trái tim phân tâm. Ngài chỉ nhận những người dám yêu hết mình và dám sống chết với sứ mạng của Ngài. Chính vì thế, người môn đệ của Chúa cần một lòng tin tuyệt đối, một lòng yêu kiên vững và một tâm hồn được giải thoát khỏi những ràng buộc thế gian.
Tin Mừng hôm nay là một lời nhắc nhở mạnh mẽ cho chúng ta. Nhiều khi chúng ta cũng như người kinh sư kia, hăng say và nhiệt thành, nhưng chưa sẵn sàng đánh đổi an toàn và tiện nghi của bản thân. Nhiều khi chúng ta giống người xin chôn cất cha, vẫn quyến luyến với những tình cảm và kế hoạch riêng, nên chưa dám dấn thân cho sứ mạng Tin Mừng.
Chúng ta cần đặt lại câu hỏi: chúng ta đang theo Chúa với thái độ nào? Có phải là theo khi thuận tiện? Theo khi có bảo đảm? Theo nhưng vẫn giữ lại một góc riêng cho mình? Nếu như vậy, chúng ta đang theo Chúa một cách nửa vời và thiếu trung tín.
Làm môn đệ Chúa không thể đi đường tắt. Cũng không có chỗ cho sự tính toán hơn thiệt. Chúa cần nơi chúng ta một tâm hồn dứt khoát, một ý chí sắt đá và một tình yêu mạnh mẽ. Chỉ khi đó, chúng ta mới thật sự được giải thoát, mới có thể sống hạnh phúc vì biết rằng mình đang thuộc về Đấng là sự sống, là chân lý và là ánh sáng thế gian.
Ước gì mỗi người chúng ta biết can đảm bước theo Chúa, dù con đường ấy có thể không bằng phẳng, không vinh quang trước mắt, nhưng chắc chắn là con đường dẫn đến sự sống đời đời. Và khi đã chọn Chúa, thì hãy để Chúa là tất cả của đời mình, để đời ta là một cuộc theo Chúa trọn vẹn và đầy ý nghĩa.
Amen.
Lm. Anmai, CSsR
MỘT LỜI MỜI GỌI THEO CHÚA VỚI TẤT CẢ SỰ DỨT KHOÁT VÀ LÒNG TIN YÊU TRỌN VẸN
Khi con người ta quyết định bước theo một ai đó, hay dấn thân vào một hành trình dài, họ thường muốn biết rõ điểm đến, con đường, hành lý cần thiết và cả những phúc lợi sẽ có được. Tuy nhiên, trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu cho chúng ta thấy: theo Chúa không phải là một hành trình dễ dãi, không có gì bảo đảm về mặt vật chất, và càng không có chỗ cho tính toán vụ lợi. Tin Mừng Matthêu kể lại hai mẩu đối thoại ngắn nhưng rất sâu sắc giữa Chúa Giêsu và hai người xin theo Ngài. Qua đó, chúng ta được mời gọi đặt lại vấn đề: theo Chúa là gì? Và tôi, người tín hữu hôm nay, có thực sự sẵn sàng trả giá cho việc làm môn đệ Chúa?
Một kinh sư thưa với Chúa Giêsu: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo.” Một lời ngỏ đầy cảm hứng, có vẻ chân thành và quyết tâm. Nhưng Chúa không vội tán thưởng, Ngài trả lời: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Một lời đáp nghe qua tưởng như lạnh lùng, nhưng lại đầy tình thương. Chúa Giêsu không muốn ai theo Ngài mà mơ tưởng đến vinh quang trần thế hay tiện nghi vật chất. Ngài là Đấng Messia không theo kiểu vương quyền như người Do Thái vẫn mong chờ, nhưng là Đấng Messia nghèo hèn, không của cải, không chốn nương thân, không danh vọng. Ai theo Ngài phải sẵn sàng sống nghèo như Ngài, đơn sơ như Ngài, từ bỏ chính mình như Ngài.
Một người khác, cũng tỏ ý muốn theo Chúa, nhưng xin được về chôn cất cha trước đã. Một việc hết sức chính đáng theo lẽ tự nhiên và truyền thống hiếu thảo. Thế nhưng Chúa Giêsu lại thẳng thắn nói: “Anh hãy theo tôi, cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ.” Phải chăng Chúa vô cảm trước tình thân ruột thịt? Không. Chúa không phủ nhận chữ hiếu, nhưng Ngài muốn nhấn mạnh rằng: Nước Trời phải được ưu tiên tuyệt đối. Một khi đã đặt tay vào cày, thì không được ngoái lại phía sau. Một khi đã quyết theo Chúa, thì không thể để bất cứ sự gì, dù là nghĩa tình ruột thịt, trở thành rào cản. Bởi ơn gọi làm môn đệ không chỉ là một lựa chọn trong nhiều lựa chọn, mà là một lời mời gọi tuyệt đối, vượt lên trên tất cả những ràng buộc trần thế.
Vì thế, Chúa Giêsu đã không che giấu sự thật về con đường theo Ngài. Ngài nói rõ, không úp mở. Ngài không vẽ ra một viễn cảnh hào nhoáng để lôi kéo người ta. Ngài không hứa hẹn gì ngoài chính Ngài. Ngài không hứa có lương cao, nhà cao cửa rộng, xe sang hay tiếng tăm. Ngài chỉ hứa rằng: “Ai mất mạng sống mình vì Ta sẽ được sống đời đời.” Ngài chỉ nói rằng: “Ai theo Ta thì không đi trong tối tăm nhưng sẽ có ánh sáng ban sự sống.” Và ánh sáng ấy, sự sống ấy chính là Ngài.
Một cái hang đối với con chồn, một cái tổ cho chim trời, và một chỗ gối đầu cho con người – đó là những nhu cầu thiết yếu. Thế nhưng Chúa Giêsu lại chấp nhận không có những thứ đó. Không vì Ngài không cần, nhưng vì Ngài muốn chỉ cho chúng ta thấy: theo Chúa, cần một trái tim tự do khỏi mọi lệ thuộc vật chất. Một người không sẵn sàng từ bỏ thì không thể yêu trọn vẹn. Một người còn bị ràng buộc bởi tiện nghi và lo toan đời thường thì không thể toàn tâm toàn ý cho Nước Trời.
Đôi khi, trong cuộc sống của chúng ta hôm nay, Chúa cũng có vẻ như “ra lệnh sang bờ bên kia”. Ngài tránh né đám đông. Ngài không để mình bị quấn hút bởi những tán tụng nông nổi hay những lời xin theo đầy vụ lợi. Điều ấy như nhắc nhở mỗi người: theo Chúa không phải là tìm kiếm phép lạ, lợi lộc, địa vị, mà là dấn thân vào con đường từ bỏ, thập giá, và yêu thương đến cùng. Nhiều khi ta thấy Chúa như tránh xa mình. Những lời cầu nguyện không được nhậm. Những nỗi đau không được chữa lành. Những cố gắng đạo đức không thấy phần thưởng. Phải chăng Chúa xa ta? Hay Chúa đang lặng lẽ đưa ta sang “bờ bên kia” để ta xét lại lý do mình theo Chúa?
Giấc mơ của một vị thánh kể về con đường lên trời đầy hoa hồng nhưng ẩn chứa gai nhọn đã nói thay cho hành trình môn đệ. Theo Chúa không phải là thảm đỏ mà là những vết chân rướm máu. Nhưng cũng trong giấc mơ đó, Chúa Giêsu là người đi trước. Ngài đi chân không, nhưng không một gai nào làm Ngài tổn thương, bởi lòng Ngài kiên định, bởi tình yêu của Ngài lớn hơn mọi thử thách. Và Đức Maria, Mẹ của Ngài, là người tiếp bước với đôi chân nhẹ nhàng vì Mẹ đặt chân lên chính vết chân của Chúa Giêsu. Mẹ cũng mời gọi mỗi người chúng ta hãy bước trên chính những dấu chân ấy.
Giữa một thế giới đầy tính toán, tiện nghi và hưởng thụ, lời mời gọi của Chúa vẫn vang lên: “Hãy theo Ta.” Nhưng để theo Chúa, ta phải từ bỏ. Không từ bỏ thì không có chỗ cho Chúa trong đời. Không sẵn sàng vác thập giá thì không thể là môn đệ. Không dứt khoát thì không thể trung tín. Đời sống kitô hữu không thể là một cuộc dạo chơi. Nó là một hành trình cam go nhưng vinh quang.
Chúng ta thử nhìn lại bản thân: Tôi đang theo Chúa vì điều gì? Tôi có thực sự sẵn sàng chấp nhận mất mát để giữ trọn tình yêu với Ngài không? Tôi có dám đánh đổi sự an toàn để sống trọn vẹn Tin Mừng không? Tôi có dám chọn Chúa là ưu tiên số một trong mọi chọn lựa không? Và nếu hôm nay Chúa gọi tôi, bảo tôi từ bỏ một điều gì đó rất thân thiết để theo Ngài, tôi có dám vâng lời?
Có thể nhiều người trong chúng ta, cả trong đời sống dâng hiến hay giáo dân, vẫn muốn theo Chúa nhưng lại luôn xin “cho con về chôn cất cha con trước đã”. Nghĩa là còn nhiều thứ muốn giải quyết xong xuôi, ổn định rồi mới dấn thân. Nhưng Chúa muốn điều ngược lại. Ngài mời gọi ta theo Ngài ngay, không trì hoãn, không điều kiện.
Lạy Chúa Giêsu, Ngài đã không có chỗ tựa đầu, nhưng Ngài đã trở thành nơi nương tựa cho chúng con. Ngài đã không giữ lấy mình, để trở nên trọn vẹn hiến lễ cho phần rỗi chúng con. Xin dạy chúng con biết yêu Ngài không vì lợi lộc, không vì phép lạ, nhưng vì chính Ngài. Xin cho chúng con biết yêu Chúa hơn mọi sự. Biết theo Chúa dù phải từ bỏ tất cả. Biết gắn bó với Chúa dù phải đi trong đêm tối. Biết trung tín với Chúa dù đời nhiều vết thương.
Xin cho con dám chọn Chúa là tất cả. Xin giúp con hiểu rằng: theo Chúa là bước đi trong tình yêu, không lối thoái. Theo Chúa là để mất chính mình nhưng tìm được chính mình trong ánh sáng và sự sống đời đời.
Xin cho chúng con cũng biết bước đi trên con đường Chúa đã đi qua, dẫu có gai nhọn, dẫu có máu và nước mắt, nhưng luôn có Ngài đi trước, có Mẹ Maria đồng hành, và có ơn thánh dẫn lối. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
THƯA THẦY, THẦY ĐI ĐÂU, TÔI CŨNG XIN ĐI THEO
Tin Mừng theo Thánh Mát-thêu hôm nay đưa chúng ta vào một khoảnh khắc đầy ý nghĩa và sâu sắc trong hành trình rao giảng của Đức Giê-su. Đây là một cuộc đối thoại ngắn nhưng chứa đựng những bài học sâu xa về ơn gọi, sự dấn thân, và cái giá phải trả khi trở thành môn đệ của Ngài. Một kinh sư, một người có học thức và địa vị trong xã hội Do Thái, đã đến với Đức Giê-su trong niềm nhiệt thành và lòng hào hứng, thưa rằng: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo.” Lời tuyên bố này không chỉ là một lời hứa bộc phát, mà còn là một sự bày tỏ lòng khao khát mãnh liệt muốn bước theo Đức Giê-su, muốn gắn bó cuộc đời mình với Ngài. Tuy nhiên, câu trả lời của Đức Giê-su lại đầy thực tế và thách thức: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Qua câu trả lời này, Chúa Giê-su mở ra một chân trời mới về ý nghĩa của việc theo Ngài, đồng thời mời gọi chúng ta suy ngẫm sâu sắc về ơn gọi làm môn đệ trong thế giới hôm nay.
Người kinh sư trong Tin Mừng không phải là một người bình dân hay một kẻ vô học. Ông là một bậc thầy, một người thông thạo Kinh Thánh, có uy tín và chỗ đứng trong xã hội Do Thái thời bấy giờ. Việc một người như ông đến với Đức Giê-su và bày tỏ lòng mong muốn theo Ngài là một điều đáng chú ý. Lời thưa của ông: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo”, cho thấy một sự khao khát mãnh liệt, một niềm say mê và ngưỡng mộ trước con người và sứ điệp của Đức Giê-su. Có lẽ ông đã chứng kiến những phép lạ của Ngài, nghe những lời giảng dạy đầy quyền năng, hoặc cảm nhận được một sức hút thiêng liêng nơi Ngài – một điều gì đó vượt xa những gì ông từng biết qua Kinh Thánh hay truyền thống Do Thái.
Lời tuyên xưng của kinh sư là một khởi đầu đầy hứa hẹn. Nó phản ánh một trái tim rộng mở, một tâm hồn sẵn sàng từ bỏ những gì quen thuộc để dấn thân vào một hành trình mới. Trong đời sống đức tin, chúng ta cũng thường có những khoảnh khắc như thế: những giây phút nhiệt thành, khi chúng ta cảm thấy lòng mình bừng cháy với ước muốn sống trọn vẹn cho Chúa, muốn dâng hiến cuộc đời mình để theo Ngài. Đó có thể là khi chúng ta tham dự một thánh lễ sốt sắng, khi trải qua một biến cố thay đổi đời sống, hoặc khi được đánh động bởi một gương sáng đức tin. Những khoảnh khắc ấy quý giá, vì chúng đánh dấu sự khởi đầu của một hành trình thiêng liêng, một lời đáp trả đối với tiếng gọi của Chúa.
Tuy nhiên, Đức Giê-su không vội vàng đón nhận lời tuyên xưng đầy nhiệt thành của kinh sư. Thay vào đó, Ngài đưa ra một câu trả lời đầy thực tế, gần như là một lời cảnh tỉnh: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Lời đáp này không phải là sự từ chối, cũng không phải là lời làm nản lòng, mà là một lời mời gọi sâu sắc để kinh sư – và cả chúng ta – nhìn nhận rõ ràng hơn về cái giá của việc làm môn đệ.
Câu trả lời của Đức Giê-su mở ra một chân trời mới về ý nghĩa của việc theo Ngài. Ngài không hứa hẹn với kinh sư một cuộc sống dễ dàng, một hành trình đầy vinh quang hay thành công theo kiểu thế gian. Thay vào đó, Ngài vẽ ra một bức tranh chân thực về đời sống của một môn đệ: một cuộc sống không có chỗ tựa đầu, không có sự an toàn vật chất, không có những đảm bảo quen thuộc mà con người thường tìm kiếm. “Con chồn có hang, chim trời có tổ” – ngay cả những loài thụ tạo nhỏ bé nhất cũng có nơi trú ngụ, nhưng “Con Người”, tức chính Đức Giê-su, lại không có một nơi cố định để nghỉ ngơi. Điều này không chỉ nói về sự nghèo khó vật chất của Ngài, mà còn phản ánh một thực tại sâu xa hơn: theo Chúa là chấp nhận một đời sống lang thang, bấp bênh, và hoàn toàn phó thác vào sự quan phòng của Thiên Chúa.
Lời đáp của Đức Giê-su là một lời mời gọi dấn thân trọn vẹn, đòi hỏi sự từ bỏ và hy sinh. Theo Ngài không phải là một quyết định ngẫu hứng, không phải là một cảm xúc nhất thời, cũng không phải là việc chạy theo một nhân vật nổi tiếng vì những phép lạ hay lời giảng cuốn hút. Theo Ngài là một lựa chọn quyết liệt, đòi hỏi người môn đệ phải từ bỏ những gì trước đây họ xem là quý giá: gia đình, danh vọng, sự an toàn, và thậm chí là chính những kế hoạch riêng tư của mình. Đức Giê-su không dùng những lời hoa mỹ hay những lời hứa hẹn ngọt ngào để lôi kéo người khác theo Ngài. Thay vào đó, Ngài thẳng thắn chỉ ra con đường hẹp, con đường của thập giá, con đường mà chính Ngài đang bước đi.
Tuy nhiên, trong sự khắc nghiệt của lời mời gọi ấy, cũng ẩn chứa một lời hứa cao cả. Theo Đức Giê-su, dù phải đối mặt với nghèo khó, bấp bênh, hay thậm chí là sự khước từ, người môn đệ sẽ được chia sẻ trọn vẹn với Ngài trong tình yêu vô biên của Thiên Chúa. Cuộc sống theo Chúa không mang lại những tiện nghi bên ngoài, nhưng ban tặng những giá trị thiêng liêng vượt xa mọi sự mong đợi: sự tự do trong tâm hồn, trái tim được lấp đầy bởi tình yêu, và linh hồn được ngập tràn ân sủng. Đây là niềm vui sâu xa mà không một kho tàng trần gian nào có thể sánh bằng.
Lời mời gọi của Đức Giê-su không chỉ dành cho kinh sư trong Tin Mừng, mà còn dành cho mỗi người chúng ta hôm nay. Là những Ki-tô hữu, chúng ta đã được rửa tội, đã tuyên xưng đức tin, và đã nhiều lần cam kết bước theo Chúa. Nhưng liệu chúng ta có thực sự sống như những môn đệ chân chính, với lòng can đảm và sự trung thành tuyệt đối? Liệu chúng ta có sẵn sàng từ bỏ những “chỗ tựa đầu” giả tạo – những thứ chúng ta thường bám víu như tiền bạc, danh vọng, tiện nghi, hay những thói quen ích kỷ – để dấn thân theo con đường của Chúa?
Trong bối cảnh xã hội hiện đại, việc sống đời môn đệ gặp phải nhiều thách đố. Chúng ta sống trong một thế giới đề cao chủ nghĩa cá nhân, nơi con người thường tìm kiếm sự thoải mái, thành công, và an toàn. Những cám dỗ của vật chất, của sự hưởng thụ, và của lối sống thực dụng dễ dàng khiến chúng ta quên đi lời mời gọi của Chúa. Đôi khi, chúng ta tuyên xưng đức tin bằng lời nói, tham dự thánh lễ, hay thực hành các nghi thức tôn giáo, nhưng trái tim của chúng ta lại hướng về những thần tượng khác: tiền bạc, quyền lực, hay những dục vọng cá nhân. Chúng ta có thể giống như kinh sư trong Tin Mừng, bắt đầu với lòng nhiệt thành, nhưng khi đối diện với những khó khăn hay hy sinh, chúng ta dễ dàng chùn bước.
Đức Giê-su mời gọi chúng ta nhìn lại đời sống của mình với sự chân thành. Ngài không đòi hỏi chúng ta phải hoàn hảo, nhưng Ngài mong chờ một lời đáp trả dứt khoát và trung thực: “Vâng, con xin theo Thầy!” Lời “vâng” ấy không chỉ là một câu nói, mà phải được thể hiện qua cách chúng ta sống mỗi ngày. Theo Chúa là sẵn sàng chấp nhận nghèo khó vì Tin Mừng, là dám đứng lên bảo vệ sự thật và công lý, là sống yêu thương và tha thứ ngay cả khi bị khước từ hay tổn thương. Đó là con đường của thập giá, nhưng cũng là con đường dẫn đến sự sống đời đời.
Để sống lời “vâng” mà Đức Giê-su mong đợi, chúng ta cần nuôi dưỡng một đời sống cầu nguyện sâu sắc. Cầu nguyện giúp chúng ta gắn bó mật thiết với Chúa, lắng nghe tiếng Ngài, và kín múc sức mạnh để vượt qua những thử thách. Qua cầu nguyện, chúng ta nhận ra rằng theo Chúa không phải là một gánh nặng, mà là một ân huệ, vì chúng ta được đồng hành cùng Ngài – Đấng luôn yêu thương và nâng đỡ chúng ta.
Ngoài ra, chúng ta cũng cần học cách từ bỏ những “chỗ tựa đầu” giả tạo trong cuộc sống. Điều này có thể là việc từ bỏ những thói quen ích kỷ, những tham vọng không phù hợp với ý Chúa, hay những mối quan hệ không giúp chúng ta lớn lên trong đức tin. Từ bỏ không có nghĩa là mất đi, mà là mở lòng để đón nhận những giá trị thiêng liêng cao quý hơn. Khi chúng ta từ bỏ những gì trói buộc, chúng ta sẽ tìm thấy sự tự do đích thực trong Chúa.
Hơn nữa, việc theo Chúa không chỉ là hành trình cá nhân, mà còn là hành trình cộng đoàn. Là thành viên của Giáo hội, chúng ta được mời gọi sống đức tin trong sự hiệp thông với anh chị em. Chúng ta hỗ trợ lẫn nhau qua lời cầu nguyện, gương sáng, và sự phục vụ. Trong gia đình, nơi làm việc, hay cộng đoàn giáo xứ, chúng ta có thể trở thành những chứng nhân sống động của Tin Mừng, mang tình yêu của Chúa đến với những người xung quanh.
Lễ thánh hôm nay là một cơ hội để chúng ta nhìn lại hành trình đức tin của mình. Lời tuyên xưng của kinh sư: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo”, nhắc nhở chúng ta về lòng nhiệt thành ban đầu khi chúng ta cam kết theo Chúa. Nhưng lời đáp của Đức Giê-su: “Con Người không có chỗ tựa đầu”, thách thức chúng ta xem lại sự dấn thân của mình. Chúng ta có thực sự sẵn sàng để theo Ngài, ngay cả khi con đường ấy đòi hỏi hy sinh, từ bỏ, hay đối mặt với những khó khăn?
Xin Chúa, qua lời chuyển cầu của các thánh, đặc biệt là các Tông Đồ, ban cho chúng ta lòng can đảm để sống lời “vâng” mỗi ngày. Xin cho chúng ta biết nhìn nhận những “chỗ tựa đầu” giả tạo mà chúng ta vẫn bám víu, và dám từ bỏ chúng để bước đi với Chúa trong sự tự do và yêu thương. Xin cho chúng ta, trong thánh lễ này và trong cuộc sống hằng ngày, luôn có một trái tim rộng mở, một đức tin kiên vững, và một tình yêu trọn vẹn, để chúng ta có thể thưa với Chúa: “Lạy Thầy, dù Thầy đi đâu, con cũng xin đi theo!” Amen.
Lm. Anmai, CSsR
LỜI MỜI GỌI DỨT KHOÁT CỦA CHÚA GIÊSU
Trong Tin Mừng hôm nay, thánh sử Mát-thêu thuật lại một cuộc đối thoại đầy tính quyết liệt và đòi hỏi cao độ giữa Chúa Giêsu và những người muốn theo Ngài làm môn đệ. Khi một kinh sư đến thưa: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo”, Chúa Giêsu đáp lại: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Khi một người khác xin được về chôn cha trước rồi sẽ theo Ngài, Chúa thẳng thắn nói: “Anh hãy theo tôi, cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ.” Những lời này của Chúa Giêsu nghe qua có vẻ cứng rắn, thậm chí khó chấp nhận, nhưng lại chứa đựng một chân lý sâu sắc, đầy sức mạnh và giải thoát. Qua đó, Chúa muốn làm sáng tỏ một điều: làm môn đệ Ngài không phải là một cuộc hành trình dễ dàng hay thoải mái. Đó là con đường của sự từ bỏ, của những chọn lựa dứt khoát, và của sự chấp nhận vác thập giá mỗi ngày để bước theo Ngài.
Lời mời gọi của Chúa Giêsu không chỉ dành cho những người thời đó, mà còn vang vọng đến chúng ta hôm nay. Trong một thế giới đầy cám dỗ và những giá trị trái ngược với Tin Mừng, làm môn đệ Chúa đòi hỏi chúng ta phải có lòng can đảm, sự tự do nội tâm, và một đức tin kiên vững. Bài giảng này sẽ đào sâu ý nghĩa của những lời dạy của Chúa, đồng thời suy ngẫm về cách chúng ta có thể áp dụng những lời ấy vào đời sống đức tin trong bối cảnh hiện đại.
Câu trả lời của Chúa Giêsu dành cho vị kinh sư cho thấy một thực tại khắc nghiệt: Ngài không hứa hẹn sự an nhàn hay tiện nghi cho những ai muốn theo Ngài. Lời nói: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu” phác họa một bức tranh về sự nghèo khó tuyệt đối của Chúa Giêsu. Là Con Thiên Chúa, Ngài đã từ bỏ mọi vinh quang để sống một cuộc đời không chỗ dựa vật chất, không tìm kiếm tiện nghi, và hoàn toàn phó thác cho thánh ý Chúa Cha. Cuộc sống của Ngài là một hành trình lang thang, không nhà cửa, không tài sản, chỉ để thi hành sứ mạng cứu độ.
Lời này là một lời cảnh tỉnh cho tất cả những ai muốn bước theo Chúa. Theo Ngài không phải là chọn một con đường đầy hoa hồng, nơi mọi sự đều dễ dàng và thuận lợi. Trái lại, đó là con đường của sự từ bỏ, của việc buông bỏ những dính bén vào của cải, tiện nghi, và những bảo đảm trần thế. Một người muốn làm môn đệ Chúa không thể vừa chạy theo Ngài, vừa bám víu vào những giá trị thế gian. Sự từ bỏ mà Chúa đòi hỏi không chỉ là từ bỏ những điều lớn lao như tiền bạc, danh vọng, hay quyền lực, mà còn là từ bỏ những thói quen nhỏ nhặt nhưng dai dẳng: sự ích kỷ, lòng kiêu ngạo, sự lười biếng, hay sự vô cảm trước đau khổ của tha nhân.
Trong bối cảnh xã hội hôm nay, lời mời gọi này càng trở nên thách thức. Chúng ta đang sống trong một thời đại đề cao chủ nghĩa tiêu thụ, nơi mà giá trị của con người thường được đo lường bằng tài sản, địa vị, hay sự thành công. Nhiều người, kể cả những Ki-tô hữu, dễ bị cuốn vào vòng xoáy của việc chạy theo tiện nghi, tích lũy của cải, và tìm kiếm sự an toàn vật chất. Nhưng Chúa Giêsu nhắc nhở chúng ta rằng hạnh phúc thật không nằm ở những thứ chóng qua, mà ở việc sống kết hợp với Ngài, dù điều đó có nghĩa là chấp nhận sự thiếu thốn, bất ổn, hay thậm chí là hy sinh.
Lời mời gọi từ bỏ không chỉ dành riêng cho những người sống đời thánh hiến, mà là cho mọi Ki-tô hữu, bất kể bậc sống. Dù là linh mục, tu sĩ, giáo dân, người đã lập gia đình hay còn độc thân, tất cả đều được mời gọi bước theo Chúa với tâm tình sẵn sàng buông bỏ. Sự từ bỏ ấy có thể biểu hiện qua những hành động cụ thể trong đời sống hằng ngày: từ bỏ một lời nói tổn thương để thay bằng lời an ủi, từ bỏ thời gian giải trí để giúp đỡ người cần, hay từ bỏ sự thoải mái để dấn thân vào công việc bác ái. Mỗi bước từ bỏ, dù nhỏ bé, đều là một bước tiến trên con đường môn đệ hóa, là cách chúng ta gắn bó mật thiết hơn với Chúa Giêsu.
Khi một người môn đệ xin phép về chôn cha trước rồi sẽ theo Chúa, câu trả lời của Ngài: “Anh hãy theo tôi, cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ” thoạt nghe có vẻ tàn nhẫn, thậm chí khó hiểu. Chôn cất người thân là một nghĩa vụ thiêng liêng trong văn hóa Do Thái, là biểu hiện của lòng hiếu thảo và trách nhiệm gia đình. Vậy tại sao Chúa Giêsu lại từ chối yêu cầu này? Liệu Ngài có đang khinh thường tình thân hay cổ xúy cho sự bất hiếu?
Nhìn sâu xa, chúng ta nhận ra rằng Chúa Giêsu không phủ nhận giá trị của tình thân hay trách nhiệm gia đình. Thay vào đó, Ngài muốn nhấn mạnh một chân lý quan trọng: trong hành trình theo Ngài, không có gì được phép trì hoãn hay đứng trên lòng yêu mến và sự vâng phục Thiên Chúa. Lời nói “cứ để kẻ chết chôn kẻ chết” mang tính biểu tượng, ám chỉ những người còn bị ràng buộc bởi những lo toan trần thế, những người chưa được ánh sáng Tin Mừng đánh thức để sống cho sự sống mới trong Chúa. Ngài muốn người môn đệ của mình đặt Ngài làm ưu tiên tuyệt đối, sẵn sàng bước đi không do dự, không chần chừ, và không viện cớ để trì hoãn.
Lời mời gọi này không có nghĩa là chúng ta phải bỏ bê gia đình hay trách nhiệm của mình. Trái lại, Chúa muốn chúng ta sống những trách nhiệm ấy trong ánh sáng của Tin Mừng, với một trái tim hướng về Ngài. Theo Chúa không phải là chờ đợi một thời điểm hoàn hảo, khi mọi việc trong đời đã được sắp xếp ổn thỏa. Sự sống mới trong Chúa luôn khẩn thiết, luôn là một lời mời gọi cấp bách, đòi hỏi chúng ta đáp trả ngay hôm nay, ngay bây giờ. Mỗi giây phút trì hoãn là một cơ hội bị bỏ lỡ để sống trọn vẹn cho Ngài.
Trong đời sống đức tin, chúng ta thường dễ rơi vào cám dỗ trì hoãn. Có thể chúng ta nói: “Tôi sẽ cầu nguyện nhiều hơn khi có thời gian,” hoặc “Tôi sẽ tham gia công việc bác ái khi công việc ổn định.” Nhưng Chúa Giêsu nhắc nhở rằng không có thời điểm nào thích hợp hơn hiện tại. Mỗi ngày là một cơ hội để chọn Ngài, để đặt Ngài làm trung tâm của mọi quyết định, và để sống đức tin cách triệt để hơn. Làm môn đệ Chúa không phải là một kế hoạch cho tương lai, mà là một cam kết sống động ngay trong giây phút này.
Thế gian luôn vẽ ra những con đường rộng rãi, hấp dẫn, nơi người ta được hứa hẹn về giàu sang, thành công, và tiện nghi. Những con đường ấy thường lôi cuốn chúng ta bằng những lời mời gọi ngọt ngào: “Hãy sống cho chính mình,” “Hãy tận hưởng cuộc đời,” hay “Hãy đặt lợi ích cá nhân lên trên hết.” Nhưng Chúa Giêsu chỉ cho chúng ta một con đường khác: con đường hẹp của thập giá, của sự nghèo khó, và của sự dấn thân. Đây không phải là con đường dễ đi, nhưng là con đường dẫn đến hạnh phúc thật, đến sự sống đời đời, và đến sự tự do đích thực.
Người môn đệ đích thực không chạy theo sự thoải mái, mà khao khát sống kết hợp với Thầy mình trong mọi hoàn cảnh. Họ sẵn sàng chấp nhận thiếu thốn, thử thách, và thậm chí là đau khổ, vì biết rằng chính trong những khó khăn ấy, họ được ở gần Chúa hơn. Con đường thập giá không phải là con đường của sự tuyệt vọng, mà là con đường của niềm hy vọng, vì thập giá luôn dẫn đến sự phục sinh. Chính khi từ bỏ chính mình, người môn đệ tìm thấy ý nghĩa sâu xa của cuộc sống, và chính khi mất đi những thứ trần thế, họ nhận được kho tàng vĩnh cửu.
Hành trình làm môn đệ là một hành trình của những chọn lựa liên lỉ. Có những chọn lựa dễ dàng, như khi chúng ta làm việc thiện trong tâm trạng vui vẻ. Nhưng cũng có những chọn lựa đau đớn, như khi phải đứng lên bảo vệ sự thật dù bị hiểu lầm, hay khi phải từ chối một cơ hội thăng tiến vì nó đi ngược lại với lương tâm. Có những lúc chọn Chúa đồng nghĩa với việc mất đi bạn bè, bị người đời xa lánh, hay thậm chí bị khước từ. Nhưng chính trong những khoảnh khắc ấy, chúng ta được nên giống Chúa Giêsu hơn, được ở lại trong tình yêu của Ngài, và được chia sẻ trong sứ mạng cứu độ của Ngài.
Ngày nay, chúng ta đang sống trong một xã hội đề cao chủ nghĩa cá nhân, nơi con người được khuyến khích sống cho chính mình, tìm kiếm sự thoải mái, và tránh né mọi hy sinh. Những giá trị Tin Mừng như từ bỏ, khiêm nhường, và bác ái thường bị xem là lạc hậu, thậm chí là yếu đuối. Trong bối cảnh ấy, lời mời gọi của Chúa Giêsu trở nên một ánh sáng chói chang, nhưng cũng là một thách thức lớn lao. Làm môn đệ Chúa trong thế giới hôm nay đòi hỏi chúng ta phải có lòng can đảm để sống ngược dòng, để chọn những giá trị vĩnh cửu thay vì những thứ chóng qua.
Nhiều người trong chúng ta, dù mang danh Ki-tô hữu, vẫn dễ bị cuốn vào lối sống hời hợt, chọn Chúa nhưng không dám từ bỏ. Chúng ta có thể biện minh rằng mình còn quá nhiều trách nhiệm: gia đình, công việc, hay những lo toan đời thường. Chúng ta có thể nghĩ rằng mình sẽ dấn thân cho Chúa khi mọi thứ đã ổn định, khi có nhiều thời gian hơn, hay khi hoàn cảnh thuận lợi hơn. Nhưng Chúa Giêsu nhắc nhở chúng ta rằng không có lý do nào chính đáng để trì hoãn. Lời mời gọi “Con hãy theo Ta” luôn vang vọng trong mọi hoàn cảnh, và mỗi ngày là một cơ hội để đáp trả lời mời gọi ấy cách cụ thể.
Làm môn đệ Chúa không nhất thiết phải là những việc lớn lao. Đôi khi, đó chỉ là những hành động nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa: một lời nói khích lệ cho người đang buồn, một cử chỉ giúp đỡ người cần, hay một quyết định từ chối những mối lợi bất chính. Khi chúng ta tham gia vào công việc chung của cộng đoàn, khi chúng ta sống bác ái với những người xung quanh, hay khi chúng ta chọn sự thật thay vì sự giả dối, chúng ta đang bước theo Chúa cách cụ thể. Mỗi hành động ấy là một lời đáp trả cho lời mời gọi của Ngài, là một bước chân trên con đường môn đệ hóa.
Để sống như một môn đệ đích thực, chúng ta cần lòng can đảm và sự tự do nội tâm. Can đảm để từ bỏ những gì cản trở chúng ta đến với Chúa, và tự do để đặt Ngài làm ưu tiên số một, vượt lên trên mọi tính toán thiệt hơn. Sự tự do này không đến từ sức mạnh của chúng ta, mà từ ân sủng của Thiên Chúa. Qua cầu nguyện, suy niệm Lời Chúa, và lãnh nhận các bí tích, chúng ta được tiếp thêm sức mạnh để vượt qua cám dỗ, để đứng vững trước những thử thách, và để sống đức tin cách triệt để.
Làm môn đệ Chúa cũng đòi hỏi chúng ta phải có một trái tim nhạy bén, luôn lắng nghe tiếng Chúa trong cuộc sống hằng ngày. Tiếng nói ấy có thể đến qua một lời khuyên từ người khác, qua một hoàn cảnh khó khăn, hay qua những lời nhắc nhở trong Thánh Kinh. Mỗi khi đứng trước một quyết định, dù lớn hay nhỏ, chúng ta được mời gọi tự hỏi: “Lựa chọn này có giúp tôi đến gần Chúa hơn không? Nó có phản ánh tinh thần của Tin Mừng không?” Bằng cách sống với một trái tim hướng về Chúa, chúng ta sẽ tìm thấy sức mạnh để chọn Ngài, ngay cả khi điều đó đòi hỏi hy sinh.
Cuối cùng, làm môn đệ Chúa là một hành trình của niềm vui. Dù con đường thập giá có thể đầy thử thách, nhưng đó cũng là con đường của sự sống, của tình yêu, và của sự kết hợp sâu xa với Thiên Chúa. Mỗi lần chúng ta từ bỏ chính mình, mỗi lần chúng ta chọn Chúa thay vì thế gian, chúng ta được nếm trải niềm vui sâu sắc mà chỉ những ai sống cho Ngài mới hiểu được. Niềm vui ấy không dựa trên những thứ chóng qua, mà dựa trên niềm xác tín rằng chúng ta đang đi trên con đường dẫn đến sự sống đời đời.
Lời mời gọi “Con hãy theo Ta” của Chúa Giêsu là một lời mời gọi không ngừng nghỉ, vang vọng qua mọi thời đại và trong mọi hoàn cảnh. Đó là lời mời gọi chúng ta bước ra khỏi vùng an toàn, từ bỏ những gì cản trở, và dấn thân trên con đường thập giá với lòng tin tưởng và yêu mến. Trong thế giới hôm nay, khi những giá trị trần tục thường lấn át tiếng nói của Tin Mừng, chúng ta được mời gọi sống như những môn đệ đích thực: can đảm, tự do, và tràn đầy niềm vui.
Nguyện xin Chúa ban cho mỗi người chúng ta lòng can đảm để chọn Ngài mỗi ngày, dù phải từ bỏ, dù có thiệt thòi. Xin cho chúng ta biết đặt Ngài làm ưu tiên số một, vượt lên trên mọi lo toan và cám dỗ của thế gian. Xin dạy chúng ta sống như những môn đệ thật, luôn tin tưởng, luôn bước đi theo Thầy, không quay lại, không ngoái nhìn phía sau.
Lạy Chúa Giêsu, con biết Chúa không mị dân. Chúa không mời gọi con bằng những hứa hẹn trần thế, nhưng bằng chính sự thật và tình yêu. Con xin chọn Chúa, xin đi theo Chúa, dù con đường ấy không rải đầy hoa hồng, nhưng là con đường dẫn đến sự sống. Xin dạy con đừng so đo khi làm việc bác ái, đừng do dự khi dấn thân cho cộng đoàn, đừng chần chừ khi phải chọn lựa vì Chúa. Đặc biệt, xin giúp con đủ mạnh mẽ để từ chối những gì phương hại đến đức tin, dù đó là mối lợi trần gian hấp dẫn. Xin cho con luôn biết chọn Chúa, hôm nay và mãi mãi. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
THEO CHÚA LÀ CHẤP NHẬN TỪ BỎ MỌI SỰ
Tin Mừng theo thánh Mát-thêu hôm nay thuật lại hai trường hợp tiêu biểu của những người muốn đi theo Chúa Giêsu. Một người là kinh sư, có thể nói là thuộc tầng lớp trí thức, hiểu biết Lề Luật và được người đời kính trọng. Người kia là môn đệ đã từng theo Chúa, nhưng lại xin được hoàn thành nghĩa vụ hiếu thảo trước khi tiếp tục theo Người. Cả hai đều có thiện chí và sự khao khát, nhưng Chúa Giêsu đáp lại một cách khiến người ta phải suy nghĩ sâu xa về cái giá của việc theo Chúa.
Người kinh sư nói: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo.” Một lời đầy quả cảm, thể hiện lòng yêu mến và sẵn sàng. Nhưng Chúa Giêsu không hứa hẹn vinh hoa, không đưa ra viễn cảnh dễ chịu, mà chỉ thẳng thắn cho biết: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Một hình ảnh thật đơn sơ nhưng sâu sắc. Chúa Giêsu không có chỗ nương thân, không có sự bảo đảm nào về vật chất, không có quyền lực trần thế. Con đường theo Chúa là con đường tự nguyện dấn thân, chấp nhận thiếu thốn, hy sinh, và thậm chí là từ bỏ cả những điều tưởng chừng như tối thiểu nhất cho một đời sống bình thường.
Thật ra, theo Chúa Giêsu không phải là theo một triết gia hay một vị đạo trưởng trần gian, nhưng là bước vào một mối tương quan sống động với Thiên Chúa. Mà đã bước vào tương quan ấy, người môn đệ không thể đứng giữa hai con đường. Không thể vừa muốn bước theo Chúa, lại vừa muốn nắm giữ sự an toàn, ổn định và tiện nghi. Không thể vừa muốn nên thánh, lại vừa nuông chiều bản thân trong những chọn lựa dễ dãi, mập mờ. Con đường theo Chúa là con đường của thập giá, của dấn thân, của buông bỏ và phó thác.
Người thứ hai lại đưa ra một lời xin có vẻ hợp tình, hợp lý: “Thưa Ngài, xin cho phép con về chôn cất cha con trước đã.” Với người Do Thái, việc chôn cất cha mẹ là điều tối quan trọng. Đó không chỉ là chữ hiếu mà còn là nghĩa vụ thiêng liêng không thể thoái thác. Tuy nhiên, Chúa Giêsu không chiều theo cảm tính hay tục lệ văn hoá, mà đưa ra một lời đáp như một lưỡi gươm chém đứt mọi ràng buộc: “Anh hãy theo tôi, cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ.” Câu nói ấy không nhằm phủ nhận bổn phận hiếu thảo, nhưng để chỉ rõ một sự thật nền tảng: Ơn gọi theo Chúa đòi hỏi một chọn lựa dứt khoát, ưu tiên tuyệt đối dành cho Nước Thiên Chúa và việc loan báo Tin Mừng.
Đi theo Chúa không có nghĩa là từ bỏ gia đình hay trách nhiệm, nhưng là sắp xếp lại các thứ tự ưu tiên. Gia đình, công việc, tiền của, danh vọng – tất cả đều tốt và cần thiết nếu đặt đúng chỗ, nhưng chúng không được chiếm vị trí trung tâm. Trung tâm cuộc đời người môn đệ phải là Chúa Giêsu. Khi Chúa mời gọi, người môn đệ phải biết rời bỏ lưới như các tông đồ, biết từ giã bàn thu thuế như Lêvi, biết bỏ lại thuyền bè như Giacôbê và Gioan, để đi theo Thầy.
Ngày nay, Lời Chúa vẫn vang lên như một lời mời gọi thách thức: “Hãy theo Ta.” Nhưng để đáp lại lời mời đó, không phải ai cũng sẵn sàng. Có người vì lo công danh sự nghiệp, có người vì vướng bận đời sống tình cảm, có người vì mối quan tâm về kinh tế, có người vì sợ mất tự do… Tất cả đều là những lý do có vẻ chính đáng. Nhưng Tin Mừng không cho phép chúng ta hoãn binh. Tin Mừng đòi ta phải quyết định: hoặc là theo Chúa, hoặc là không. Không có nửa vời. Không có thoả hiệp.
Và chính trong quyết định dứt khoát ấy, người môn đệ mới thực sự được biến đổi. Chúa không bỏ rơi ai. Ngài không hứa cho chúng ta sự dễ dàng, nhưng Ngài hứa ban cho chúng ta chính Ngài. Ai mất vì Chúa thì sẽ được lại gấp trăm. Ai bỏ nhà cửa, ruộng vườn, anh em, chị em vì Nước Trời, sẽ được phần thưởng lớn lao. Điều ấy đã được kiểm chứng nơi các thánh tử đạo, nơi những nhà truyền giáo, nơi bao con người âm thầm hy sinh đời mình vì sứ vụ.
Thế nên, Tin Mừng hôm nay là một tấm gương để chúng ta nhìn lại chính mình. Mỗi người chúng ta đều có lúc đã thưa với Chúa rằng: “Lạy Chúa, con xin theo Chúa.” Nhưng rồi, bao lần chúng ta lại ngần ngại, chần chừ, tìm lý do để trì hoãn. Bao lần chúng ta đặt những giá trị khác lên trên Lời Chúa. Bao lần chúng ta vì quá lo lắng chuyện đời mà quên mất phần rỗi linh hồn. Bao lần chúng ta sợ mất mát vật chất, sợ thiệt thòi, sợ cô đơn, mà đánh mất lời mời gọi nên thánh, lời mời gọi bước theo Chúa cách trọn vẹn.
Chúa không bao giờ lừa dối chúng ta. Người không mị dân, không nói lời hoa mỹ, không hứa hẹn hão huyền. Người nói rõ ràng: “Con Người không có chỗ tựa đầu.” Người cho chúng ta biết trước: nếu theo Người, ta sẽ có thập giá. Nhưng cũng chính Người là nguồn bình an đích thực. Người là ánh sáng cho người đi trong bóng tối. Người là sự sống lại và là sự sống. Ai ở lại trong Người thì sẽ được sống đời đời.
Chúng ta hãy cầu nguyện để có lòng can đảm bước theo Chúa trong sự từ bỏ. Hãy cầu nguyện để tâm hồn ta đừng bị quyến rũ bởi những gì chóng qua. Hãy cầu nguyện để biết sống đơn sơ, thanh thoát, và luôn luôn chọn Chúa là cùng đích của cuộc đời. Và nhất là, hãy cầu nguyện để mỗi ngày, dù trong những bổn phận bình thường, chúng ta vẫn sống như những môn đệ thật sự của Chúa Giêsu: yêu mến, trung thành và sẵn sàng hy sinh tất cả vì Người.
Lạy Chúa Giêsu, xin cho con biết nghe và thực thi lời mời gọi của Chúa cách quảng đại. Xin cho con biết yêu Chúa trên hết mọi sự. Xin giúp con biết từ bỏ chính mình, vác thập giá mỗi ngày mà theo Chúa. Dù con yếu đuối, xin Chúa nâng đỡ. Dù con ngại ngùng, xin Chúa thúc đẩy. Dù con sợ hãi, xin Chúa ban thêm đức tin. Con tin rằng, nếu có Chúa, con chẳng thiếu thốn chi. Con sẵn sàng theo Chúa đến cùng, vì nơi nào có Chúa, nơi đó là quê hương vĩnh cửu của con. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
