Yêu kẻ thù

4.3 Thứ Bảy
Thứ Bảy trong tuần thứ Nhất Mùa Chay

St 26:16-19; Tv 119:1-2,4-5,7-8; Mt 5:43-48

Yêu kẻ thù

Có nhiều nghịch lý trong Tin Mừng! Một trong những nghịch lý ấy là lời dạy của Đức Giêsu hôm nay. Ngài dạy: “Hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em”, có thế, anh em mới trở thành con của Cha trên trời.

Tại sao Chúa Giêsu lại dạy như thế? Thưa! Vì chính Ngài đã sống như vậy. Hơn nữa, đây là đặc tính của Thiên Chúa Cha, vì “Người cho mặt trời mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất lương”.

Khi Chúa Giêsu mời gọi yêu kẻ thù và nên hoàn thiện như Cha trên trời, có nghĩa là Ngài muốn chúng ta phải hành động như Ngài và nên giống Thiên Chúa.

Kinh Thánh đã từng dậy là hãy yêu thương kẻ lân cận như yêu mình… (Lv 19,18). Nhưng không có chỗ nào dạy rằng: Hãy ghét kẻ thù cả. Tuy nhiên, dựa vào cách dạy của các thầy thông giáo mà sinh ra luật ghen ghét… Chúng ta biết người Do thái rất coi thường người ngoại bang. Người ngoại bang đối với họ là tất cả những ai không phải là người Do thái, không cùng con cháu Abraham, không chịu cắt bì.

Hơn thế nữa, người Do thái còn có luật ghét bỏ người ngoài quốc tịch với mình. Điều này đã tái diễn nhiều lần và nhiều năm trong lịch sử đến nỗi như có bức tuòng ngăn cách chia ly người Do thái và không Do thái. Những người Do thái ấy tưởng rằng khi mình ghét người khác như vậy là cách làm vinh danh Chúa.

Dĩ nhiên trong Cựu ước, Chúa đã từng dạy phải sống cách nào để phận biệt với dân tộc khác nhờ ngẫu tượng (Amalec. Xac 17,14. Đnl 25,19. Amon, Moab. Đnl 23,6). Chúa dạy những chân lý đó trên lãnh vực pháp lý để bảo tồn đức tin. Nhưng các bậc luật sĩ lãi quá khích đem áp dụng trật đi. Do đó mà Chúa nhấn mạnh lại tinh túy của lề luật yêu thương hôm nay. “Hãy cầu nguyện và yêu thương, làm ơn cho những người bắt bớ vu khống anh em để anh em thực sự là anh em một cha trên trời” (c.44).

Những lời dạy của Chúa Giêsu mà Giáo Hội cho chúng ta lắng nghe hôm nay, cũng không mập mờ, không nhượng bộ hay chiều theo khuynh hướng tự nhiên của con người muốn giới hạn tình yêu của mình đối với tha nhân.

“Hãy yêu mến anh em mình”, mệnh lệnh này được ghi rõ trong sách Lêvi 19,18. Những “anh em” được nhắc đến ở đây chỉ những kẻ thân thuộc, đồng hương, thuộc về dân riêng của Chúa. Còn câu: “Hãy ghét kẻ thù địch” thì chúng ta không gặp thấy công thức nào tương tự như vậy trong Kinh Thánh. Những lời này có thể hiểu như một diễn tả tự nhiên của tâm lý thường tình nơi con người, một hậu quả của tình yêu thương có giới hạn trong khung cảnh những kẻ thân thuộc, những người thuộc về cùng một dân tộc, một xã hội. Theo tâm thức hạn hẹp của Cựu Ước, bất cứ ai không thuộc về Dân Chúa chọn, thì người đó là kẻ xa lạn, là kẻ thù địch, không được yêu thương.

Chúa Giêsu đã đến để mạc khải sứ điệp trọn hảo hơn, bẻ gẫy những giới hạn tự nhiên: “Còn Thầy, Thầy bảo các con: hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi các con”. Chúng ta chú ý đến hai chi tiết trong lời dạy của Chúa Giêsu: thứ nhất: không còn ai bị loại ra khỏi tình yêu thương của người môn đệ Chúa và sự phân chia con người ra làm hai loại: thân thuộc và thù địch không còn nữa. Thứ hai: Tình yêu thương đó được thể hiện bằng những hành động cụ thể, và quan trọng nhất, đó là thi ân và cầu nguyện cho những kẻ không tự nhiên được chúng ta yêu thương, và đây không còn là tình yêu thương theo tình cảm, mà là tình yêu thương thực sự hướng đến lợi ích của người khác.

Nhưng tại sao phải yêu thương như vậy? Bởi vì chính chúng ta là con cái của Thiên Chúa và do đó phải noi gương trọn lành của Ngài, Ðấng cho mặt trời mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người lành.

Chúa Giê-su trong Tin mừng, đã rao giảng một luân lý cởi mở. Còn đối với dân Do thái chỉ biết nên trọn lành ở sự giữ luật khắt khe, nên họ chống đối một kiểu nên trọn lành mới là kiểu của Cha trên trời. Đó là ân sủng, là tình yêu hậu đãi. Đức Ki-tô dùng hình ảnh mặt trời, mưa tưới. Thiên Chúa đã cho mặt trời mọc lên soi sáng cho muôn dân không phân biệt ai, đã làm cho mưa xuống làm phì nhiêu cho mọi loài trên trái đất. Thiên Chúa không thiên vị ai. Ngài săn sóc tất cả mọi người do lòng nhân hậu của Ngài ban cho người công chính cũng như kẻ bất lương.

Theo gương Ngài mỗi người Ki-tô hữu không được phân biệt đối xử, cũng không được đặt rào cản lối với đức yêu người. Họ phải yêu cả kẻ thù mình, không được sống theo tình cảm tự nhiên, dù kẻ thù đó là người mắc nợ với mình. Luân lý cởi mở chính là tình yêu cho không điều kiện, hoàn toàn do ân huệ của Thiên Chúa. Chúng ta phải noi gương Ngài vì Ngài đã ban Con Một Ngài đến thương yêu chúng ta dù chúng ta là kẻ tội lỗi. Ki-tô hữu phải nhớ Đức Giê-su Ki-tô, nhớ hồng ân ban đầu của Thiên Chúa đã đoái thương mình để mình cố gắng nhờ ơn Chúa mà diễn lả lòng thương yêu đó trong đời sống mình.

Xin Chúa đổ tràn trên chúng ta tình thương của Chúa, để chúng ta được giải thoát khỏi tình yêu hạn hẹp, có tính toán, mà quảng đại yêu thương tất cả mọi người, ngay cả kẻ chống đối và có ác cảm với chúng ta.