Thực Hành Lời Chúa

19.7 Thứ Ba trong tuần thứ Mười Sáu Mùa Quanh Năm

St 7:14-15,18-20; Tv 85:2-4,5-6,7-8; Mt 12:46-50

Thực Hành Lời Chúa

Mỗi tác giả Tin Mừng đều có một lối giải thích về thái độ của Chúa Giêsu đối với gia đình của Ngài, và sự khẳng định về tình liên đới của Ngài đối với gia đình thiêng liêng gồm những ai thực thi ý Chúa. Ðối với thánh Marcô, thái độ của Chúa Giêsu được tỏ ra sau khi Chúa chọn Nhóm Mười Hai. Trong Nhóm Mười Hai đã có một cuộc tranh cãi sôi nổi về chuyện ai sẽ được ngồi bên tả hay bên hữu Chúa Giêsu; những người có họ hàng với Ngài dĩ nhiên nuôi nhiều hy vọng hơn. Chính trong bối cảnh đó, Chúa Giêsu khẳng định trong Nước Ngài, quan hệ máu mủ ruột thịt không quan trọng bằng niềm tin; gần gũi với Ngài không đương nhiên là bà con ruột thịt, mà chính là những ai thực thi ý Chúa.

Trong Tin Mừng Luca, thì thái độ của Chúa Giêsu đối với gia đình ruột thịt của Ngài được ghi lại như một kết luận của toàn bộ những lời giảng dạy của Ngài về Nước Chúa, cũng như những điều kiện để thuộc về Nước Chúa. Như vậy, đối với Luca, chỉ có việc lắng nghe và thực thi Lời Chúa mới thực sự làm cho con người được đi vào quan hệ mật thiết với Chúa Giêsu.

Trình thuật Tin Mừng hôm nay xem chừng thật khó hiểu trong bối cảnh nền văn hóa Việt Nam. Với văn hóa người Việt chúng ta, chữ hiếu luôn được đặt lên hàng đầu “Trai thời trung hiếu làm đầu, gái thời tiết hạnh làm câu trau mình”, và do đó, thái độ thiếu tôn trong với người lớn hơn, nhất là bậc sinh thành của mình thì thật khó mà chấp nhận được.

Nếu xét ở khía cạnh văn hóa ấy, thì Đức Giêsu trong trình thuật hôm nay thật là một điều khó chấp nhận. Có vẻ như Ngài thiếu sự tôn trọng, thiếu sự lễ độ và lòng tôn kính đối với thân mẫu của mình. Trình thuật kể rằng: Đang khi Chúa Giêsu giảng dạy cho đông đảo dân chúng, thì có mẹ Maria và các anh em bà con (Mt 13,55) của Ngài đến tìm, nhưng họ không sao lại gần Ngài được vì những kẻ đến nghe Ngài giảng dạy quá đông.

Do đó, có một người ngồi gần Chúa Giêsu đã thông báo cho Ngài biết về sự hiện diện của mẹ và để người có thể ra ngoài gặp họ. Nhưng thật lạ lùng, thay vì Chúa Giêsu nói, “ồ, tôi cám ơn anh đã thông tin” hay đại loại là “cám ơn anh” và thậm chí Ngài chỉ cần gật đầu để để xác nhận tin báo cũng đủ. Thế mà, mọi người như ngỡ ngàng,… ánh mắt Chúa Giêsu rảo quanh nhìn đám đông đang ngồi quanh mình, rồi cao giọng nói với họ và người đưa tin “Ai là mẹ tôi? Ai là anh em tôi?”. Nghe lời ấy, nếu chúng ta đang hiện diện ở đó, chắc hẵn ta cũng sẽ tỏ vẻ khó chịu với Ngài, bởi có cái gì đó thiếu lễ độ và ý nhị. Vì lẽ, ta nghĩ, sao ông này vô duyên đến thế, người ta thông báo không cám ơn thì thôi, lại còn tỏ ra khó chịu và thiếu lễ độ với thân nhân mình và người khác.

Ðoạn Tin Mừng hôm nay là phần kết luận của trình thuật về cuộc chiến đấu giữa thần khí Chúa và thần khí ma quỉ. Ma quỉ vốn làm cho con người ra câm điếc đối với Lời Chúa; do đó, như người câm được Chúa Giêsu chữa lành, con người cũng cần phải được tháo cởi khỏi xiềng xích của ma quỉ mới có thể lắng nghe được Lời Chúa và thần khí của Ngài. Ðức Maria chính là mẫu mực của con người không hề bị giam hãm trong xiềng xích của ma quỉ. Mẹ luôn luôn lắng nghe và đáp trả Lời Chúa. Chính vì lắng nghe Lời Chúa mà Mẹ đã cưu mang Con Chúa; nơi Mẹ, quan hệ máu mủ ruột thịt với Chúa Giêsu được xây dựng trên chính thái độ lắng nghe Lời Chúa; Mẹ chỉ là Mẹ Chúa Giêsu, bởi vị Mẹ đã lắng nghe Lời Chúa.

Chúa Giêsu đã đề cao thái độ của Mẹ Maria, để từ đó nói lên mối giây liên kết đích thực trong gia đình Giáo Hội mà Ngài sẽ thiết lập. Hầu hết các tôn giáo đều dựa trên gia đình như là cộng đoàn nền tảng nhất. Truyền thống khôn ngoan và luật Do Thái luôn đề cao tầm quan trọng của gia đình. Chúa Giêsu xem ra đã làm một cuộc cách mạng táo bạo khi xây dựng tôn giáo của Ngài, không dựa trên mạng lưới những quan hệ gia đình, mà trên nền tảng của sự tự do. Trong gia đình Giáo Hội, con người trở nên thân thiết với nhau, không nhất thiết nhờ máu mủ ruột thịt, mà do chính niềm tin.

Dĩ nhiên, gia đình tự nhiên vốn là nơi con người đón nhận và nuôi dưỡng đời sống đức tin; gia đình là trường học đầu tiên về cung cách làm người cũng như sự trưởng thành trong đức tin. Chúa Giêsu không bao giờ chối bỏ vai trò ấy của gia đình. Cộng đoàn xã hội, nhất là xã hội gia đình là môi trường cần thiết giúp con người đón nhận và phát huy đức tin.

Khi đề cao thái độ lắng nghe và thực thi Lời Chúa của Ðức Maria, Chúa Giêsu muốn chúng ta thấy rằng đức tin là sự gặp gỡ cá biệt giữa con người với Thiên Chúa, đó là cuộc gặp gỡ của mỗi người mà không ai có thể thay thế được. Càng sống Lời Chúa, càng đi sâu vào sự thân tình với Chúa, con người càng nhận ra tương quan của mình với tha nhân. Hai giới răn mến Chúa và yêu người gắn liền mật thiết với nhau là thế đó: người yêu mến Chúa một cách nồng nàn không thể không yêu thương người anh em của mình, trái lại, lòng bác ái đối với tha nhân cũng không thể không làm cho con người thêm gần gũi với Chúa hơn.

Ta chỉ dựa vào mấy câu Tin mừng ngắn ngủi để xét đoán Chúa Giêsu e là không công minh lắm. Chúng ta cần đặt đoạn Tin mừng này trong bối cảnh của chương 11-12-và 13, khi Chúa Giêsu đang rao giảng cho dân chúng về mầu nhiệm Nước Trời, mà ở vương quốc ấy không còn sự phân biệt bà con ruột thịt theo kiểu thế tục của trần gian, nhưng tất cả đều là anh chị em với nhau, con của một Đấng duy nhất là Thiên Chúa. Như thế, ta thấy Chúa Giêsu đã tận dụng rất tốt, rất tinh tế cơ hội có một không hai này, để nói cho dân chúng biết về mối hiệp thông trong Thiên Chúa, tức là vương quốc Nước Trời, một gia đình thiêng liêng vĩnh cửu. Ở gia đình thiêng liêng này, mối hiệp thông ruột thịt bị lu mờ đi xem như không có, để làm nổi bật lên một mối hiệp thông siêu nhiên, nơi mà mọi liên lạc đều được xây dựng trên ý của Thiên Chúa.

Hiểu như vậy, chúng ta sẽ thấy thật tự hào, thật hạnh phúc với lời của Chúa Giêsu: “Đây là mẹ tôi, đây là anh em tôi. Vì phàm ai thi hành ý muốn của Cha tôi, Đấng ngự trên trời, người ấy là anh chị em tôi, là mẹ tôi.” Ngài đang nhìn, đang nói với chính mỗi người chúng ta rằng: anh – chị – em là anh là chị là em của tôi. Tất cả những ai thi hành ý muốn của Thiên Chúa thì kẻ ấy chính là bà con thân thuộc với Ngài, chính là mẹ và là anh em của Ngài. Còn gì hạnh phúc bằng khi nghe một vị Thiên Chúa nói với chính mình như thế.

Trở về với cuộc sống của mình, đôi lúc chúng ta quá bận tâm với các mối quan hệ ruột rà “một giọt máu đào hơn ao nước lã”, mà quên mất anh chị em xung quanh mình, nhất là những người tin vào Chúa Giêsu là Chúa thì có cùng với chúng ta “huyết nhục thần linh”. Do vậy, chúng ta luôn tìm mọi cách để bảo vệ cho quyền lợi những người thân của mình, những người ta yêu mến và dễ dàng làm tổn hại đến lợi ích kẻ khác mà quên mất sự liên đới thần linh và tính công bằng bác ái.

Ước gì sự ý thức về gia đình thiêng liêng trong Chúa, chúng ta sẽ sống mối tình liên đới tốt lành với hết thảy mọi người trong đời sống và công việc hằng ngày, bởi trong Chúa, họ chính là anh chị em với Chúa Giêsu, là và anh chị em với chính ta. Lạy Chúa, xin chúc lành và trợ lực cho mỗi chúng con. Amen!

Ước gì chúng ta biết chạy đến với Ðức Maria như mẫu gương của lắng nghe và thực hành Lời Chúa; chạy đến với Người như người Mẹ thân thương của mỗi người, chúng ta cũng hãy đón nhận tha nhân như người anh em trong cùng một gia đình của Chúa.