Chiêm Niệm Và Hoạt Ðộng

Thánh Mátta

Xh 24:3-8; Tv 50:1-2,5-6,14-15; Mt 13:24-30

Chiêm Niệm Và Hoạt Ðộng

“Mácta, con lo lắng chi nhiều việc chỉ có một điều cần mà thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất rồi”. Câu trả lời của Chúa Giêsu cho Mácta đáng cho chúng ta suy nghĩ thêm. Các nhà chú giải đề ra hai điểm:

Trước hết Chúa Giêsu không có ý định giảm giá trị của việc đón rước Chúa mà Mácta đang làm, nhưng Ngài trực tỉnh Mácta về nguy hiểm mà chị đang lao vào đó là thái độ ganh tị. Kế đến Chúa Giêsu làm nổi bật một điểm tốt mà Maria đã rút ra từ hoàn cảnh, đó là đến ngồi bên chân Chúa, lắng nghe Người nói.

Việc lắng nghe có ưu tiên hơn “vì con người không chỉ sống nguyên bởi bánh mà thôi nhưng còn bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra. Vì thế hãy tìm Nước Thiên Chúa trước, rồi mọi sự khác sẽ được ban cho dư đầy” (Mt 4,4). Tuy nhiên, Chúa Giêsu không đề ra một sự chọn lựa giữa một trong hai điều hoặc thái độ làm việc của Mácta hoặc thái độ chiêm niệm của Maria để rồi chỉ chấp nhận có một thái độ duy nhất của Maria thôi.

Không có sự đối nghịch giữa hoạt động và chiêm niệm trong đời sống của người Kitô, bởi vì cả hai đều phát xuất từ một nguồn mạch là Lời Chúa và cùng hướng đến một việc, một mục tiêu là phục vụ Nước Chúa. Việc lắng nghe Lời Chúa được hướng đến hành động và hành động cần được nuôi dưỡng bằng Lời Chúa. Ðây là hai khía cạnh của mối phúc thật “lắng nghe và tuân giữ Lời Chúa”. Ðó là khi trả lời cho người phụ nữ trong dân chúng cất tiếng chúc tụng Mẹ Chúa cũng như khi trả lời cho những kẻ báo tin cho Chúa biết là có Mẹ và anh em Chúa đang chờ, nhưng Chúa trả lời “những kẻ nghe Lời Chúa mà đem ra thực hành, kẻ đó mới là Mẹ Ta và anh em Ta” (Mt 12, 50).

Hai chị em Mácta và Maria nhắc nhở cho cộng đoàn Kitô cũng như cho mọi người Kitô qua mọi thời đại về hai thái độ luôn bổ túc cho nhau. Ðể tiếp nhận Lời Chúa hiện diện nơi chính Chúa Giêsu Kitô không phải chỉ cầu nguyện chiêm niệm mà thôi, cũng không phải chỉ có hoạt động vì hoạt động. Nhưng chiêm niệm và hoạt động phải là hai chiều kích luôn được kết hợp với nhau của cùng một chức vụ, đây là hai yếu tố không thể nào thiếu vắng đi được trong việc theo Chúa.

Trong những hoàn cảnh cụ thể và tùy theo hoàn cảnh ấy, người đồ đệ Chúa có thể hòa hợp việc làm một cách cụ thể giữa cầu nguyện và hoạt động theo một chương trình riêng. Nhưng thật là sai lầm nếu chúng ta muốn canh tân Giáo Hội mà không cầu nguyện, nghĩa là không lắng nghe Lời Chúa, không đối thoại với Ngài, ngõ hầu để hoạt động của chúng ta có thể trổ sinh kết quả. Người đồ đệ của Chúa cần dành thời giờ im lặng để lắng nghe Lời Chúa và đối thoại với Ngài. Trong ý nghĩa này chiêm niệm là phần tốt nhất mà Maria đã chọn, nhưng không phải tách rời ra khỏi việc làm. Ðức tin phải có sức tác động qua đức bái ái. Ðàng khác, cầu nguyện không làm cho người đồ đệ xa lạ với cuộc sống và những vấn đề của con người, nhưng ngược lại cầu nguyện làm cho người đồ đệ có thêm sức mạnh hoạt động biến đổi xã hội, ngõ hầu Thiên Chúa được tôn vinh và con người được hạnh phúc.

Thánh Gioan Vianney từng nói rằng: “Càng cầu nguyện chúng ta càng ước muốn cầu nguyện, như một con cá lúc đầu bơi trên mặt nước, sau đó lặn xuống và càng lặn sâu hơn nữa thế nào thì linh hồn cũng bơi, cũng lội và mất hút trong hương vị ngọt ngào của cuộc chuyện vãn với Thiên Chúa như vậy.”

Hình ảnh Mácta và Maria trong Tin Mừng hôm nay đại diện cho hai mẫu người: Con người của hoạt động và con người của cầu nguyện. Một Mácta tất bật với việc tiếp khách, một Maria ngồi bên chân khách để trò chuyện. Trong thực tế cả hai thái độ ấy đều cần thiết biết bao. Chính bởi thế mà Chúa Giêsu không mang thái độ của hai chị ra so sánh hay lên án nhưng Chúa muốn nhấn mạnh cho chúng ta biết rằng thái độ căn bản và trước hết phải là thái độ lắng nghe và chiêm niệm Lời Chúa.

Giả như một ngày có đến 25 giờ đồng hồ thì dường như nó cũng chẳng đủ cho những người tham công tiếc việc. Cái tất bật của chị Mácta điển hình cho những con người của công việc, họ có lòng nhiệt thành, có lòng hiếu khách, có sự chăm chỉ…Những thứ đó rất cần nhưng không phải là tất cả. Nếu như thân xác chúng ta được nuôi dưỡng bằng những lương thực thường tồn, được nghỉ nghơi bồi dưỡng thì tâm hồn chẳng lẽ lại không được hưởng những đặc ân thiêng liêng lớn lao hơn sao? Và thứ lương thực cho tâm hồn chính là Lời Chúa, Lời mà chị Maria đã ngồi đó để lắng nghe, để nuốt lấy như chất dinh dưỡng cho linh hồn chị. Nếu những bận bịu làm cho chị Mátta phân tán và phải kêu lên vì sự mệt mỏi ập đến. Thì Maria lại khôn ngoan chọn cho mình một chỗ ngay sát Chúa, bên Chúa, không phải chị lười biếng nhưng hẳn chị biết phân định điều chính – phụ, chị biết cân nhắc giữa hai chọn lựa có vẻ đều tốt: “chọn Chúa hay chọn việc của Chúa” ?

Thánh nữ Matta đã nêu cho chúng ta một tấm gương sáng về lòng hiếu khách. Khi chúng ta chào đón hay phục vụ ai, Chúa Giêsu coi đó như là chúng ta làm cho chính bản thân Người. Thánh nữ Matta cũng nêu gương sáng về lòng tin tưởng và niềm trông cậy. Ngài là bạn thân của Chúa Giêsu và ngài biết có thể tin tưởng vào lời Chúa Giêsu đã nói. Xin thánh nữ Matta cũng giúp chúng ta biết tạo mối tương quan thân thiện với Chúa Chúa Giêsu như ngài.